Co to jest levetiracetam. Czy to psychotrop?
Lek levetiracetam to związek o działaniu przeciwpadaczkowym. Pod względem chemicznym skład levetiracetamu to pochodna 2-pirolidonu.
Pierwsza rejestracja lewetiracetamu przypadła na 1999 rok i od tamtej pory w samych tylko Stanach Zjednoczony zostało przepisanych ponad 7 milionów recept na ten lek. Dzięki temu, w 2019 został sklasyfikowany na 97. miejscu najczęściej przepisywanych medykamentów w tym kraju.
Czy levetiracetam to psychotrop? Leki psychotropowe z definicji są środkami działającymi na centralny układ nerwowy i wywierającymi wpływ na stan psychiczny.
Padaczka jest wywoływana przez nadmierną i nieprawidłową aktywność komórek nerwowych, więc bez wątpienia jest to choroba neurologiczna.
Jednak według polskiej Farmakopei levetiracetam nie jest lekiem psychotropowym, gdyż do tej grupy zalicza się silne leki uspokajające i nasenne, psychostymulujące, czy antydepresyjne lub neuroleptyczne.
Więcej informacji o leku można zawsze znaleźć w ChPL levetiracetam, czyli w Charakterystyce Produktu Leczniczego.
Reklama
Levetiracetam na padaczkę. Jak działa?
Dokładny mechanizm działania levetiracetamu nie został jeszcze dokładnie zbadany. Jedną z najbardziej prawdopodobnych przyczyn, dzięki której levetiracetam to lek na padaczkę jest jego wpływ na transport jonów wapniowych w komórkach nerwowych.
Substancja ta bardzo szybko wchłania się z przewodu pokarmowego i osiąga maksymalne stężenie we krwi już po 1,5 godziny. Głównie stosuje się levetiracetam jako lek przeciwpadaczkowy w monoterapii.
Wskazania levetiracetamu obejmują leczenie napadów częściowych lub częściowych wtórnych uogólnionych u dorosłych, dzieci i niemowląt od 1. roku życia, a także terapie wspomagające napadów mioklonicznych, toniczno-klonicznych oraz leczenie idiopatycznej padaczki uogólnionej.
Nie stosuje się co prawda levetiracetamu w depresji, jednakże istnieją badania, które pokazują, że choroba ta może mieć niekorzystny wpływ na przebieg padaczki. U chorych z prawidłowo leczoną depresją napady padaczkowe występowały znacznie rzadziej.
Reklama
Dawki levetiracetamu w lekach. Jak wygląda proces dawkowania?
Prawidłowe dawkowanie levetiracetamu jest zawsze ustalane indywidualnie przez lekarza. Wiele zależy od stanu chorego, stopnia nasilenia padaczki, a także od wydolności nerek i wątroby pacjenta.
Najczęściej zaleca się dwie dawki dziennie. Początkowo stosuje się małe ilości np. levetiracetam 250 mg lub 500 mg, by stopniowo je zwiększać w zależności od tolerancji i odpowiedzi klinicznej.
W przypadku małych dzieci i młodzieży prawidłową porcję leku musi wyliczyć lekarz, biorąc pod uwagę między innymi masę pacjenta.
Odstawienie levetiracetamu również powinno odbywać się według ustalonego schematu, stopniowo schodząc z wysokich dawek do niższych.
Istnieje wiele postaci tego leku. Można w Polsce otrzymać na przykład levetiracetam w syropie lub w tabletkach oraz jako roztwór do infuzji.
W przypadku pominięcia dawki levetiracetamu należy skontaktować się z lekarzem prowadzącym. Nie można nigdy stosować samodzielnie podwójnej dawki w celu uzupełnienia pominiętej tabletki.
W sytuacji przedawkowania levetiracetamu również należy zgłosić się do lekarza. Może być wówczas niezbędne płukanie żołądka lub wywołanie wymiotów.
Nie ma żadnego antidotum dla tego leku, więc najczęściej wdraża się leczenie objawowe.
Reklama
Badanie poziomu levetiracetamu we krwi
Ze względu na fakt, że wchłanianie jest całkowite i ma przebieg liniowy, można przewidzieć stężenie levetiracetamu w osoczu na podstawie dawki doustnej tego leku, wyrażonej w mg/kg masy ciała. Z tego względu nie ma potrzeby rutynowego monitorowania stężenia levetiracetamu w osoczu.
Badanie stężenia levetiracetamu we krwi stosuje się jednak w celu maksymalizacji efektów terapeutycznych, przy jednoczesnym minimalizowaniu ryzyka wystąpienia ewentualnych działań niepożądanych.
Nie jest to powszechne badanie, ale zalecane jest ono osobom w podeszłym wieku lub pacjentom z niewydolnością lub zaburzeniami funkcji nerek. Szczególnym wskazaniem do oznaczenia stężenia tej substancji we krwi jest monitorowanie terapii przeciwpadaczkowej w ciąży.
Czy pomiar poziomu leku levetiracetam we krwi można wykonać bezpłatnie? To zależy. Tak, ale w określonej sytuacji.
W lecznictwie otwartym mamy tylko opcję odpłatną. Lekarz w ramach Podstawowej Opieki Zdrowotnej nie może wystawić skierowania na bezpłatne badanie.
Wówczas wystarczy zapisać się do jednej z wielu prywatnych placówek diagnostycznych i zgłosić w umówionym terminie.
Istnieje jednak pewien wyjątek. Jest możliwość uzyskania skierowania na bezpłatne badanie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej.
Potrzebne będzie wtedy skierowanie do poradni neurologicznej, która może udzielić takich świadczeń. By dostać się do tejże poradni potrzebne jest wcześniejsze skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu w ramach Podstawowej Opieki Zdrowotnej.
Do badania pobiera się krew żylną. Należy przyjść wcześnie rano, najlepiej na czczo i nie palić wcześniej papierosów. Nie można przychodzić w okresie głodzenia, po obfitym posiłku, w czasie miesiączki, czy po spożyciu alkoholu.
Sam pomiar stężenia leku odbywa się przy pomocy metody chromatografii cieczowej sprzężonej z tandemową spektrometrią mas. Wynik uzyskuje się najczęściej po pięciu dniach do dwóch tygodni.
Cena badania poziomu levetiracetamu we krwi jest uzależniona od placówki diagnostycznej. Najczęściej można odnotować kwotę od 180 złotych do 250 zł za jedno oznaczenie.
Monitorowanie levetiracetamu we krwi nie jest standardowym badaniem. Jeśli pacjent dobrze toleruje lek, a efekt terapeutyczny jest również zadowalający, to tego typu diagnostyka nie jest konieczna.
Inaczej jest w przypadku braku konkretnych efektów terapii, gdy występują liczne działania niepożądane lub gdy pomimo stosowania leku liczba epizodów padaczkowych nie jest wciąż unormowana. Wówczas takie badanie jest w pełni uzasadnione.
Reklama
Skutki uboczne stosowania levetiracetamu. Co może powodować u pacjenta?
Levetiracetam wprowadzono jako lepszą alternatywę dla kwasu walproinowego czy karbamazepiny, gdyż miał on wywoływać mniej działań niepożądanych.
Jest to prawda, jednak jak po każdym leku, tak i po levetiracetamie mogą się zdarzyć skutki uboczne. Najczęściej występują zapalenie błon śluzowych nosa i gardła, senność, zmęczenie, bóle i zawroty głowy.
Do mniej częstych efektów ubocznych levetiracetamu zalicza się jadłowstręt, depresję, agresywność, drażliwość, zaburzenia równowagi, kaszel, bóle brzucha, niestrawność, biegunki, wymioty i nudności oraz wysypki.
Czy istnieje zależność między przyjmowaniem levetiracetamu a prowadzeniem samochodu? Niestety stosowanie tego leku może powodować senność, szczególnie na początku leczenia i w trakcie zwiększania dawki. Nie zaleca się zatem obsługi maszyn i prowadzenia auta podczas terapii tą substancją.
Czy można stosować levetiracetam w ciąży? W tej kwestii wszystko ustala lekarz prowadzący. Jeśli korzyść z przyjmowania tego leku jest wyższa niż ewentualne ryzyko dla płodu, wtedy lekarz może zezwolić na jego stosowanie.
Jednak jest to bardzo mocno uzależnione od stopnia nasilenia choroby. Jeśli pacjentka dowie się o ciąży w trakcie terapii lekiem nie powinna samodzielnie go odstawiać.
W takiej sytuacji należy koniecznie skontaktować się ze swoim lekarzem prowadzącym. Nie zaleca się również stosowania levetiracetamu przy karmieniu piersią.
Jaki może być związek między stosowaniem levetiracetamu a tyciem? Niestety lek ten w rzadkich przypadkach może powodować zaburzenia funkcjonowania przewodu pokarmowego.
Występuje to u 1 do 10 osób na 1000 pacjentów. Może wystąpić zarówno niekontrolowane tycie, jak i chudnięcie.
Niezbyt często może levetiracetam powodować także wypadanie włosów.
Reklama
Interakcje levetiracetamu, czyli z czym nie można go stosować?
Jak przy wszystkich lekach, tak i w tym przypadku, możliwe są interakcje levetiracetamu z innymi lekami. Uważać muszą szczególnie pacjenci stosujący metotreksat lub różnego rodzaju środki przeczyszczające (szczególnie makrogole).
Oczywiście nie można stosować levetiracetamu jeśli jest się uczulonym na ten lek lub jakikolwiek składnik używany przy jego produkcji.
W praktyce nie przyjęło się również jednoczesne stosowanie levetiracetamu i kwasu walproinowego (popularne Depakine), gdyż są to leki o podobnym działaniu.
Nie ma również zbyt wielu informacji o negatywnym wpływie mieszania levetiracetamu i alkoholu jednakże w trakcie terapii tym lekiem zaleca się odstawienie spożywania wysokoprocentowych trunków.
Reklama
Leki z levetiracetamem - nazwy preparatów dostępnych w aptekach
Na polskim rynku farmaceutycznym istnieje sporo leków z levetiracetamem. Pierwszy opatentowany levetiracetam - Keppra jest dostępny również u nas, jednakże nie jest to lek refundowany (poza roztworem doustnym).
Jego cena waha się od pięćdziesięciu do nawet kilkuset złotych (wynika to między innymi z braku refundacji, ale także z racji pierwszeństwa na rynku).
Istnieje na szczęście całkiem sporo porównywalnych jakościowo zamienników levetiracetamu, które w większości są refundowane.
Można ten lek otrzymać również za darmo, ale taka refundacja jest przeznaczona jedynie dla kobiet w ciąży.
Dostępność preparatów levetiracetamu jest w Polsce bardzo duża. Lek ten można kupić niemalże w każdej aptece po okazaniu prawidłowej recepty.
