Co to jest lordoza lędźwiowa?
Lordoza lędźwiowa to fizjologiczne wygięcie kręgosłupa w odcinku lędźwiowym – charakterystyczny łuk skierowany w stronę brzuszną w płaszczyźnie strzałkowej.
Odcinek lędźwiowy kręgosłupa zbudowany jest z 5 kręgów L1-L5. Każdy z kręgów składa się z trzonu w kształcie nerkowatym od strony brzusznej i łuku od strony grzbietowej oraz 7 wyrostków, które razem tworzą otwór dla rdzenia kręgowego. Pomimo tego, że kręgi kręgosłupa w tym odcinku są masywne, to dzięki dużej sprężystości krążków międzykręgowych, odcinek lędźwiowy kręgosłupa cechuje się dużą ruchomością.
Wygięcie lordotyczne kręgosłupa kształtuje się we wczesnym dzieciństwie, między 1. a 2. rokiem życia, a wpływ na stopień lordozy lędźwiowej mają takie czynniki jak ustawienie miednicy czy napięcie i długość mięśni stabilizujących stawy biodrowe. Według Gutmana lordoza lędźwiowa powinna wynosić od 28 do 46 stopni. Pod wpływem niewłaściwego napięcia mięśni, dyskopatii, choroby zwyrodnieniowej czy nieprawidłowej budowy kręgów może dojść do spłycenia lub pogłębienia lordozy lędźwiowej. Zmniejszenie bądź zwiększenie lordozy to najczęstsze wady postawy.
Reklama
Pogłębiona lordoza lędźwiowa
Lordoza lędźwiowa pogłębiona, czyli zwiększenie naturalnej krzywizny w tym odcinku kręgosłupa, to najczęstsza wada postawy w obrębie kręgosłupa lędźwiowego. Pogłębiona lordoza lędźwiowa w nomenklaturze medycznej jest nazywana hiperlordozą lędźwiową.
Bezpośrednią przyczyną hiperlordozy jest nadmierne napięcie mięśni, takich jak:
- prostownik grzbietu w odcinku lędźwiowym,
- mięsień czworoboczny lędźwi,
- mięsień najszerszy grzbietu,
- mięsień biodrowo-lędźwiowy,
- mięsień prosty uda.
Wraz z nadmiernym napięciem wymienionych mięśni dochodzi do osłabienia mięśni brzucha, pośladkowych oraz kulszowo-goleniowych. Opisana nierównowaga mięśniowa najczęściej jest efektem złych nawyków ruchowych, nadmiernej masy ciała, braku aktywności fizycznej, a także zbyt częstego chodzenia na wysokich obcasach. Może także powstać u osób dźwigających ciężkie przedmioty lub podnoszących ciężary bez stabilizatorów.
Sylwetka osoby z pogłębieniem lordozy charakteryzuje się przodopochyleniem miednicy (spowodowanym napięciem mięśnia prostego uda), a także wypięciem brzucha oraz uwypukleniem pośladków. Pogłębienie lordozy lędźwiowej wraz ze zmianami w jej lokalizacji prowadzi do rozwoju pleców wklęsłych.
Reklama
Spłycenie lordozy lędźwiowej
Lordoza lędźwiowa spłycona to kolejna patologia w obrębie odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Zmniejszenie lub spłycenie lordozy lędźwiowej fizjoterapeuci nazywają hipolordozą lub dyslordozą lędźwiową. Stanowi przeciwieństwo opisanej wyżej hiperlordozy.
W spłyceniu lordozy dochodzi do rozciągnięcia prostownika grzbietu i mięśnia równoległobocznego lędźwi, skróceniu zaś ulega prostowniki stawu biodrowego. W efekcie miednica u pacjentów z hiperlordozą jest pochylona ku tyłowi. Cechą charakterystyczną tej wady kręgosłupa jest podwinięcie kości ogonowej i „schowanie” pośladków.
Reklama
Zniesienie lordozy lędźwiowej
Zniesienie lordozy lędźwiowej z kolei to zmniejszenie naturalnego wygięcia odcinka lędźwiowego kręgosłupa aż do całkowitego wypłaszczenia (do linii prostej), będące skrajnym następstwem hiperlordozy.
Poza wymienionymi wyżej wadami postawy dotyczącymi odcinka lędźwiowego kręgosłupa, można także skoliozę, nazywaną potocznie skrzywieniem bocznym kręgosłupa. W tej wadzie postawy dochodzi do zaburzeń w obrębie trzech płaszczyzn – czołowej, strzałkowej i poprzecznej. Wyróżnia się wiele form skoliozy w zależności od tego, w której płaszczyźnie zmiany są najbardziej widoczne.
Reklama
Leczenie lordozy lędźwiowej
Leczenie zmniejszenia lub zwiększenia lordozy lędźwiowej zależy przede wszystkim od wieku pacjenta, przyczyny wady postawy, a także stopnia zaawansowaniu zaburzenia. W większości przypadków pacjenci są kierowani na kinezyterapię, której celem jest zniesienie nieprawidłowych nawyków prowadzących do powstania wady. Ważnym elementem leczenia są także ćwiczenia polegające na rozluźnianiu nadmiernie napiętych mięśni, a także wzmacnianiu tych osłabionych. Ćwiczenia należy wykonywać pod okiem specjalisty, gdyż nieumiejętnie wykonywane mogą pogłębić wadę postawy.
