Mąka owsiana
Mąka owsiana nie jest ani powszechnie znana, ani szczególnie ceniona, sam zaś owies kojarzony jest przede wszystkim z paszą dla koni. Na przekór niezbyt korzystnym konotacjom, mąka owsiana może jednak stanowić interesujący dodatek (lecz nie zamiennik w pełnym tego pojęcia znaczeniu) do innego typu mąk służących do wypieku pieczywa i wyrobów cukierniczych.
Do jej cech charakterystycznych należą:
- wysoka kaloryczność,
- relatywnie duża zawartość białka oraz błonnika,
- nietypowa struktura węglowodanów, gdzie duży udział mają tak zwane beta glukany, przeciwdziałające nowotworom, cukrzycy oraz problemom trawiennym,
- duży udział składników mineralnych, takich jak fosfor, magnez i przede wszystkim mangan, a także witamin (zwłaszcza B1, czyli tiaminy), wspierających pracę układu nerwowego, sercowo-naczyniowego oraz odpornościowego.
Mąka owsiana wyrabiana jest z pełnych ziaren, razem z otrębami i zarodkami. Jest przez to gruboziarnista, a przez to trudniejsza do opanowania w procesie przygotowania ciasta do wypieków. Chleb upieczony wyłącznie z niej byłby zbyt słabo wyrośnięty, dlatego niezbędne jest użycie innych półproduktów, np. mąki pszennej (w proporcji 20:80).
Reklama
Czy mąka owsiana ma gluten?
Określone rodzaje zbóż, a także wytwarzana z nich mąka oraz wypieki, stanowią źródło glutenu – szczególnego kompleksu białek roślinnych, który jest nietolerowany przez około 1 procent populacji, co w skrajnej postaci prowadzi do groźnej i przewlekłej choroby – celiakii. Konsekwencją spożycia glutenu przez pacjentów są zaburzenia trawienia i przyswajania składników odżywczych, prowadzące do ciężkich niedoborów surowców mineralnych i witamin. Grozi to rozwojem innych poważnych schorzeń, a nawet śmiercią.
Dlatego osoby cierpiące na tego typu nietolerancję poszukiwać muszą produktów bezglutenowych i dlatego też tak często szuka się zamienników dla mąki pszennej i żytniej, stanowiących bogate źródło tego białka.
Czy mąka owsiana zawiera gluten i może takim zamiennikiem się stać? Odpowiedź jest złożona. Teoretycznie zaliczana ona jest do mąk bezglutenowych. Mimo to, przez pacjentów z celiakią nie powinna być spożywana. Na wszelki wypadek. U niewielkiego odsetka osób cierpiących na tę chorobę stwierdza się bowiem także skrajną nietolerancję dla innego białka – aweniny, która w znacznej ilości zawarta jest mące owsianej. Poza tym praktyka pokazuje, że wyrób ten często na etapie produkcji jest w młynach zanieczyszczony glutenem z mąki pszenicznej.
Reklama
Ile mąka owsiana ma kcal?
Produkt ten uchodzi za wysokokaloryczny. 100 gramów mąki owsianej oczyszczonej dostarcza aż 404 kcal (1688 kJ) energii, czyli o 50-60 więcej, niż mąka pszeniczna czy mąka jęczmienna. Jeśli chodzi o pozostałe wartości odżywcze, kształtują się one następująco (dane: USDA; w przeliczeniu na 100 g produktu):
● Białka: 14,66 g
● Węglowodany: 65,7 g
o Błonnik: 6,7 g
o Cukry: 0,8 g
● Tłuszcze: 9,12 g
o Nasycone kwasy tłuszczowe: 1,607 g
o Jednonienasycone kwasy tłuszczowe: 2,866 g
o Wielonienasycone kwasy tłuszczowe: 3,329 g
Tym więc, co charakterystyczne, oprócz wysokiej kaloryczności, jest znaczny udział kwasów tłuszczowych, a także błonnika.
Reklama
Witaminy i składniki mineralne w mące owsianej
Mąka owsiana dostarcza znacznych ilości składników mineralnych oraz witamin. Z danych Self Nutrition Datawynika, że dzienne zapotrzebowanie na poszczególne mikro- i makroelementy zaspokaja ona w następującym stopniu (w przeliczeniu na 100 gramów):
● Żelazo: 22 proc.
● Magnez: 36 proc.
● Fosfor: 45 proc.
● Potas: 11 proc.
● Mangan: 201 proc.
● Selen: 49 proc.
● Cynk: 21 proc.
● Witamina E: 4 proc.
● Witamina K: 4 proc.
● Witamina B1: 46 proc.
● Witamina B2: 7 proc.
● Witamina B3: 7 proc.
● Witamina B6: 6 proc.
Reklama
Co można zrobić z mąki owsianej?
Co można zrobić z mąki owsianej? Jako dodatek, służy ona przede wszystkim do wypiekania chleba, a także ciast i ciastek. Typowe propozycje, to między innymi chlebek owsiany, popularny zwłaszcza w krajach skandynawskich, a także ciasteczka owsiane. Może też być użyta do wyrobu ciasta naleśnikowego, placków, racuchów, pierogów etc. Nadaje się również do zagęszczania zup i sosów. Pamiętać należy, że samą mąkę owsianą także można przygotować samodzielnie – wystarczy w tym celu bardzo drobno zmielić płatki owsiane.
Reklama
Cena mąki owsianej
Cena mąki owsianej jest umiarkowana. Za jeden kilogram, w zależności od źródła dystrybucji oraz charakteru upraw (przemysłowa, ekologiczna etc.), zapłacić trzeba od 4,5 do 9 złotych. Mniejsze opakowania 0,5 kg kosztują od 2,5 do 6 zł. Cena jest więc o 30-50 procent wyższa, aniżeli w przypadku zwykłej mąki pszennej. Mieć jednak na uwadze należy, że wyrób z owsa jest stosunkowo trudno dostępny. Produkt ten znajduje się niemal wyłącznie w ofercie sklepów z tak zwaną zdrową żywnością.
