Makaron gryczany
Makaron gryczany ma charakterystyczną ciemną barwę, wyrazisty smak i uchodzi za jeden z najzdrowszych tego typu produktów na rynku.
Główne jego cechy to:
- brak glutenu,
- niski indeks glikemiczny,
- niska kaloryczność,
- duża zawartość wartościowych białek.
Przez lata wytwarzany głównie lokalnie i stosowany w kuchniach regionalnych, dziś makaron gryczany błyskawicznie zdobywa uznanie na całym świecie, stanowiąc doskonałą alternatywę dla produktów pszennych. W polskich sklepach dostępny jest przede wszystkim produkowany z mąki gryczanej makaron typu spaghetti, a także różnego rodzaju klasyczne świderki.
Coraz częściej można też jednak spotkać inne wyroby. Wymienić wśród nich można między innymi wywodzące się z północnych Włoch pizzoccheri, czyli płaskie kluski, będące jedną z odmian tagliatelle. Przebojem ostatnich lat jest też japoński makaron soba, który w 80 procentach wytwarza się z mąki gryczanej, a w 20 – pszennej.
Reklama
Właściwości makaronu gryczanego
Gryka jest rośliną z rodziny rdestowatych, spotykaną na dużych obszarach Europy i Azji, cenioną z uwagi na właściwości prozdrowotne i wartości odżywcze. W szczególności zwraca się uwagę na dużą zawartość w jej składzie dobrze zbilansowanych i cennych białek, takich jak lizyna, która jest niezbędnym dla funkcjonowania człowieka aminokwasem egzogennym (nie syntezowanym w organizmie, pozyskiwanym jedynie z pożywienia).
Zwraca się też uwagę na znaczne ilości błonnika pokarmowego, usprawniającego procesy przemiany materii i zapewniającego długotrwałe uczucie sytości, przydatnego zwłaszcza w diecie redukcyjnej. Znajdują się też w gryce witaminy z grupy B oraz składniki mineralne, takich jak fosfor czy potas, mające dobroczynny wpływ m.in. na układ nerwowy. Dodatkowo korzystny jest bilans kwasów tłuszczowych, gdzie główną rolę odgrywają tłuszcze wielonienasycone, a także węglowodanów, wśród których dominują te o złożonej budowie.
Dzięki temu gryka stanowi ważne ogniwo w profilaktyce takich schorzeń, jak miażdżyca czy nadciśnienie. Oprócz tego gryce przypisuje się też działanie antynowotworowe, odkwaszające organizm oraz regulujące wydzielanie sebum (zastosowanie na trądzik). Siłą rzeczy właściwości makaronu gryczanego są zbliżone do samej gryki, aczkolwiek należy pamiętać, że po ugotowaniu silnie nasiąka on wodą, co istotnie obniża jego wartości odżywcze.
Reklama
Wartości odżywcze makaronu gryczanego
Wartości odżywcze makaronu gryczanego sprawiają, że może on uchodzić za produkt niskokaloryczny. Przykładowo, 100 gramów ugotowanego makaronu sobą dostarcza jedynie 99 kcal. Większość w składzie produktu wyjętego z garnka stanowi woda – aż 73 procent.
Jeśli chodzi o udział podstawowych składników, wynosi on:
- białka – 5,06 proc.
- tłuszcze – 0,10 proc.
- węglowodany – 21,44 proc.
Dla porównania, 100 gramów suchej gryki to 343 kcal, 13 procent białka, 72 procent węglowodanów oraz 3,5 procent tłuszczów (dane – U.S. Department of Agriculture). W związku z wygotowaniem i nasiąkaniem wodą, w naturalny sposób zmniejsza się też w porównaniu z gryką zawartość witamin i składników mineralnych, nie zmienia to jednak faktu, że spożywanie makaronu gryczanego jest korzystniejsze dla zdrowia, aniżeli w przypadku produktów pszennych.
Reklama
Bezglutenowy makaron gryczany
Makaron gryczany stanowi alternatywę dla pszennego także ze względu na brak glutenu – to informacja kluczowa dla osób cierpiących celiakię, ciężką chorobę genetyczną związaną z nietolerancją tego białka.Należy jednak uważać – w szczególności w przypadku produktów tańszych i produkowanych na masową skalę, bezglutenowy makaron gryczany w istocie może zawierać śladowe ilości glutenu, a to wskutek zanieczyszczeń linii produkcyjnych. Dlatego z uwagą należy czytać informacje na etykietach – tego typu ryzyko powinno być opisane na opakowaniu.
Inną istotną informację stanowią też dane dotyczące indeksu glikemicznego, a więc współczynnika określającego wzrost stężenia glukozy po posiłku. Jest to najważniejszy parametr dla wszystkich pacjentów zmagających się z cukrzycą. W przypadku surowej gryki IG wynosi on około 45, natomiast współczynnik dla ugotowanego makaronu gryczanego jest większy o około 10 punktów. To wynik mieszczący się na pograniczu niskiego i średniego IG.
Reklama
Makaron gryczany w sklepie
Makaron gryczany jest jednym z droższych tego typu produktów na rynku, zwłaszcza jeśli jest opatrzony etykietą informującą o ekologicznym charakterze upraw. Za opakowanie wielkości 200-250 gramów (a więc o połowę mniejsze, niż zwykły makaron pszenny) zapłacić trzeba od 6 do nawet 13 złotych. Zaś cena makaronu gryczanego soba może przekraczać nawet 20 złotych za niewielkie opakowanie.
Gdzie można kupić makaron gryczany?Do niedawna głównie w sklepach z tzw. zdrową żywnością lub produktami kuchni regionalnej. Dziś, w związku z rosnącą popularności, produkty tego typu coraz liczniej reprezentowane są na półkach hipermarketów i dyskontów spożywczych.
