Czym jest mankiet do ciśnieniomierza?
Każdy ciśnieniomierz składa się z dwóch głównych części:
- manometru– przyrządu dokonującego pomiaru i wskazującego jego wynik,
- mankietu– tekstylnej opaski zakładanej na kończynę celem dokonania pomiaru.
Mankiet zbudowany jest z:
- części zewnętrznej, do której przyszyty jest szeroki rzep pozwalający na odpowiednie założenie mankietu i dostosowanie jego obwodu do obwodu kończyny,
- części wewnętrznejzawierającej komorę powietrzną, która – odpowiednio napompowana – ma za zadanie ściskać kończynę celem zamknięcia światła tętnicy.
Mankiet do ciśnieniomierza jest więc absolutnie niezbędny, by dokonać pomiaru. Ze względu na etapy pompowania mankietu, proces mierzenia ciśnienia dzieli się na trzy etapy:
- inflacja– pompowanie komory powietrznej mankietu,
- okluzja– zamknięcie światła tętnicy następujące w momencie, gdy ciśnienie powietrza w komorze mankietu osiąga maksymalny poziom,
- deflacja– stopniowe uwalnianie powietrza z komory, którego skutkiem jest ponowne otwarcie światła tętnicy.
Metoda taka polegająca na mierzeniu różnić (oscylacji) w poziomach ciśnienia w tętnicach na skutek ich odpowiedniego uciskania nazywana jest metodą oscylometryczną. Wykorzystują ją wszystkie typy ciśnieniomierzy – automatyczne, półautomatyczne i manualne.
W ciśnieniomierzach automatycznych manometr sam pompuje mankiet, natomiast w przypadku aparatów półautomatycznych i manualnych, mankiet pompowany jest przez użytkownika za pomocą specjalnej gruszki (zwykle wystarcza kilka jej uciśnięć, by ciśnienie powietrza w komorze osiągnęło wystarczający poziom).
Reklama
Rodzaje mankietów
Ze względu na miejsce dokonywania pomiarów ciśnieniomierze dzieli się na:
- naramienne– pomiar na tętnicy ramiennej,
- nadgarstkowe– pomiar na tętnicy promiennej,
- udowe– pomiar na tętnicy udowej.
Najpopularniejsze są urządzenia naramienne (ze względu na dokładność pomiarów). Nadgarstkowe zaleca się osobom, u których założenie mankietu na ramię stanowi problem – np. z powodu otyłości lub ograniczeń ruchowych. Najrzadziej używany jest typ udowy, stosuje się go, gdy niemożliwe jest zastosowanie aparatu naramiennego lub nadgarstkowego, np. u osób po amputacji kończyn górnych.
Ze względu na rozmiar mankiety do ciśnieniomierza dzieli się na:
- uniwersalne,
- duże,
- małe (w wersji S),
- dziecięce.
Uniwersalny mankiet do ciśnieniomierza jest typem najczęściej dołączanym do urządzeń dostępnych w aptekach. Pasuje na ramię o obwodzie od ok. 20 do 35 cm. Można go dokładnie dopasować do ramienia dzięki szerokiemu rzepowi zapinanemu ciaśniej lub luźniej.
Ciśnieniomierz z dużym mankietem zaleca się osobom otyłym lub z rozbudowanymi mięśniami ramion (np. kulturystom), z małym – osobom wyjątkowo szczupłym, o drobnej budowie ciała.
Najmniejszy obwód ma mankiet do ciśnieniomierza dla dzieci. Należy jednak pamiętać, że mankiet taki jest nie tylko mniejszy w obwodzie, ale i węższy od standardowego, by – używany u najmłodszych pacjentów – nie uciskał dołu pachowego.
Reklama
Jak dobrać mankiet do ciśnieniomierza?
Jaki mankiet do ciśnieniomierza wybrać, skoro jest ich tyle rodzajów? Wybór wbrew pozorom nie jest trudny. Dla osób bez szczególnych ograniczeń ruchowych, charakteryzujących się budową ciała mieszczącą się w normie, najlepszym rozwiązaniem będzie mankiet uniwersalny, który z pewnością da się odpowiednio dopasować. Dzięki szerokiemu rzepowi, obwód mankietu może być większy lub mniejszy (między górną a dolną granicą często bywa nawet kilkanaście centymetrów), dlatego z jednego urządzenia może korzystać nawet kilka osób i każda zdoła dostosować go do swoich potrzeb.
Dla osób o wyjątkowo obszernych ramionach zaleca się ciśnieniomierz z dużym mankietem, dla dzieci natomiast – z mankietem dziecięcym. Przed kupnem urządzenia należy więc dokładnie zmierzyć obwód ramienia, na którym dokonywane będą pomiary (najlepiej, kiedy jest to lewe ramię). W odpowiednio dobranym mankiecie jego szerokość powinna wynosić 0,4 obwodu ramienia, natomiast jego długość – 0,75 obwodu ramienia.
Należy pamiętać, że źle dobrany mankiet może zafałszować wyniki pomiarów – za ciasny i za wąski będzie je zawyżał, a za luźny i zbyt szeroki – zaniżał. Niektóre modele zawierają mankiety samodopasowujące się. Są one sztywniejsze niż zwykłe mankiety i ograniczają uczucie ściskania kończyny podczas dokonywania pomiaru.
Warto pamiętać, że odpowiednie dopasowanie mankietu szczególnie ważne jest u osób starszych, u których często dochodzi do zwapnienia naczyń krwionośnych. Zbyt ciasny mankiet może nie tylko wpłynąć na wyniki pomiarów, ale również uszkodzić naczynia.
Reklama
Prawidłowe zakładanie mankietu – zasady
Nie tylko dobór odpowiedniego rodzaju jest ważny i decyduje i wiarygodności wyników pomiarów. Równie istotne są zasady właściwego zakładania mankietu.
- Mankiet najlepiej zakładać na lewe ramię, by pomiar dokonywany był na lewej tętnicy ramiennej.
- Zakłada się go w odległości ok. 2 cm powyżej zgięcia łokciowego.
- Mankietu nie wolno zbyt mocno zaciskać, powinien mieć ok. 1 cm luzu.
- Przedramię ręki, na którą zakłada się mankiet, powinno być luźno wsparte na stabilnym podłożu, mniej więcej na wysokości serca (np. na stole).
Stosowanie się do tych zasad korzystnie wpływa na dokładność i wiarygodność wyników dokonywanych pomiarów. Najlepiej jednak przed zastosowaniem ciśnieniomierza zapoznać się z wytycznymi producenta, również tymi dotyczącymi zakładania mankietu. Zagwarantuje to prawidłowe użytkowanie urządzenia.
Czytaj:
