Czy melatonina pomaga na sen?
Tabletki na sen z melatoniną przyspieszają zasypianie, zapobiegają wybudzaniu się w nocy oraz korzystnie wpływają na fizjologię snu (płynne następowanie po sobie faz REM i NREM). Aczkolwiek nie u wszystkich pacjentów i nie w takim samym stopniu.
Znajdująca się w ich składzie substancja czynna stanowi syntetyczny odpowiednik naturalnej melatoniny. Jest to hormon wydzielany w ludzkim organizmie przez szyszynkę (gruczoł dokrewny ulokowany w obrębie mózgu), a także - w niewielkich ilościach - przez siatkówkę i soczewkę oka, komórki krwi oraz nabłonek przewodu pokarmowego.
Nazywana potocznie „hormonem snu”, melatonina reguluje rytm dobowy człowieka. Największe jej stężenie występuje w godzinach nocnych (24-3), w dzień zaś jej poziom jest zdecydowanie niższy. Ma to bezpośredni związek z ilością impulsów świetlnych docierających przez narząd wzroku do szyszynki – światło hamuje wydzielanie melatoniny, w ciemności natomiast jej synteza postępuje z pełną mocą. W znacznym stopniu mechanizm ten wpływa na funkcjonowanie naturalnego zegara biologicznego człowieka, silnie związanego z cyklem dnia i nocy.
Tabletki na sen z melatoniną syntetyczną przeznaczone są przede wszystkim dla osób, u których zachodzi zaburzenie produkcji hormonu w jego naturalnej postaci, co może się dziać z różnych powodów.
Dysfunkcje na tym polu związane są między innymi z takimi czynnikami, jak:
- Wiek – z upływem lat synteza melatoniny w organizmie obniża się
- Pora roku (latem, ze względu na dłuższy dzień i krótszą noc organizm wytwarza mniejsze ilości hormonu snu)
- Nienaturalny cykl aktywności życiowej (np. praca w nocy, spanie w dzień)
- Gwałtowne zmiany stref czasowych (np. na skutek podróży samolotem)
Reklama
Melatonina na sen dla dzieci
Produkcja naturalnej melatoniny w szyszynce zaczyna się dopiero około 2-3. miesiąca życia. Wcześniej, w okresie płodowymi oraz noworodkowym proces ten nie zachodzi. U prawidłowo rozwijających się dzieci, synteza melatoniny z każdym rokiem wzrasta aż do osiągnięcia szczytu w wieku kilkunastu lat (10 pg/mL na dobę). Wyjątkiem są różnego typu zaburzenia i schorzenia, które mogą wpływać negatywnie na produkcję melatoniny.
Wymienić w tym kontekście można takie typowe problemy wieku dziecięcego, jak:
- Atopowe zapalenie skóry (AZS)
- Zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD)
- Autyzm
Z opracowań naukowych wynika, że syntetyczna melatonina na sen dla dzieci ma realne oddziaływanie i jako taka może być niekiedy stosowana w leczeniu problemów z zasypianiem. Przykładowo badanie przeprowadzone przez YS Changa w jednym ze szpitali w Tajwanie wykazało, że dzieci chore na AZS, otrzymujące melatoninę zasypiały średnio o 21 minut szybciej, niż te, które przyjmowały placebo (Jędrzej Sarnecki: Stosowanie melatoniny u dzieci z AZS).
Generalnie jednak należy pamiętać, że syntetyczną melatoninę na spanie można w przypadku najmłodszych pacjentów stosować tylko i wyłącznie w niewielkich ilościach i jedynie przy określonych wskazaniach, takich jak realne i trwałe zaburzenie wzorca snu. Substancja ta nie powinna być remedium na zwykłe problemy z zasypianiem. Odpowiedź na często stawiane pytanie, czy melatonina jest bezpieczna dla dzieci, nie jest bowiem jednoznacznie twierdząca.
Reklama
Dawkowanie melatoniny na sen
Jak długo działa melatonina w tabletkach, ile melatoniny przed snem należy wziąć, czy możliwe jest jej przedawkowanie? Syntetyczne hormony oddziałują na organizm człowieka przez kilka godzin. Odpowiednią ilość suplementu należy przyjąć około 2-3 godz. przed położeniem się do łóżka. W zależności od preparatu i wskazań lekarskich, melatoninę stosuje się zazwyczaj w dawkach od 0,5 do 5-6 mg na dobę.
Często zaleca się przyjmowanie większych ilości na początku i mniejszych w późniejszym okresie. Należy jednak pamiętać, że syntetyczna melatonina nie jest typowym lekiem na bezsenność i nawet u osób dorosłych nie może być stosowana w sposób długotrwały.
Należy też pamiętać, że substancję tę można przedawkować, co skutkować będzie dalszymi zaburzeniami rytmu dobowego, a także dolegliwościami takimi jak nudności i wymioty. Podejrzewa się też, że melatonina w nadmiarze może zaburzać prawidłową syntezę hormonu luteinizującego, stymulującego jajniki i jądra do produkcji estradiolu, progesteronu oraz testosteronu.
Reklama
Opinie melatoniny na sen
Opinie na temat melatoniny na sen są zróżnicowane. Środowisko naukowe do tego typu preparatów podchodzi zazwyczaj z rezerwą. Badacze podkreślają, że nie są znane wszystkie potencjalne skutki uboczne stosowania melatoniny, w tym zwłaszcza dalekosiężne, natomiast efekty jej działania bynajmniej nie są tak imponujące, jak przekonują producenci suplementów.
Nawet jeśli wykazuje się istotne skrócenie czasu zasypiania, to różnica wynosi kilka, kilkanaście, najwyżej kilkadziesiąt minut. Zdecydowanie odmienne opinie można spotkać na wielu forach internetowych – użytkownicy przekonują, że sen z melatoniną jest zdecydowanie spokojniejszy, a czas zasypiania skraca się z kilku godzin do najwyżej kilkunastu minut. Trudno jednak o rzetelną weryfikację tego typu wpisów.
