Co to jest metamizol?
Metamizol lub właściwie metamizolsodowy(metamizolum natricum) to jeden z przedstawicieli nieopioidowych leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych. Jest to całkowicie syntetyczny lek niemający żadnego odpowiednika w świecie roślin.
Wprowadzony został po raz pierwszy do obrotu przez niemiecką firmę Hoechst AG w 1922. Jest to więc niemal stuletni związek, który mimo swojej długiej kariery medycznej wciąż jest pierwszym wyborem w wielu jednostkach chorobowych.
Metamizol nie jest zwyczajowo zaliczany do NLPZ-ów (Niesteroidowych Leków Przeciwzapalnych), z racji słabego działania przeciwzapalnego.
Mimo że w drabinie analgetycznej (schemat stosowania leków przeciwbólowych w zależności od poziomu odczuwania bólu zdefiniowana przez WHO - Światową Organizację Zdrowia) znajduje się na pierwszym stopniu obok takich środków jak paracetamol, ibuprofen, diklofenak czy kwas salicylowy to wśród nich wykazuje najsilniejsze działanie przeciwbólowe oraz przeciwgorączkowe.
Ponadto przy minimalnym działaniu przeciwzapalnym wykazuje dodatkowe działanie rozkurczowe co sprawia, że jest to idealny środek do stosowania w przypadku wszelkiego rodzaju bólów trzewnych (np. kolka nerkowa, bóle menstruacyjne).
Zwyczajowo używane synonimy metamizolu to pyralgin, novalgin lub analgin.
Reklama
Działanie metamizolu
Mimo prawie stu lat istnienia metamizolu na rynku i przeprowadzenia na nim wielu badań dalej nie wszystko jest jasne dla naukowców.
Metamizol w organizmie człowieka jest rozkładany do kilkudziesięciu czynnych biologicznie metabolitów z których większość wywołuje mniejszy lub większy efekt terapeutyczny.
Wszystko to sprawia że metamizol ma przede wszystkim działanie:
- przeciwbólowe,
- przeciwgorączkowe,
- rozkurczowe,
oraz jak wspomniano wcześniej nieznaczne działanie przeciwzapalne.
Głównym zastosowaniem metamizolu jest zwalczanie wszelkiego rodzaju bólów.
Z racji dodatkowego działania rozkurczowego znakomicie nadaje się do niwelowania bólów okolic trzewnych, jak kolka nerkowa, bóle menstruacyjne czy także bóle migrenowe i pooperacyjne.
Bardzo silne działanie przeciwgorączkowe metamizolu spowodowało, że stał się on lekiem z wyboru w przypadku gorączki lekoopornej, której nie są w stanie obniżyć paracetamol czy ibuprofen.
Reklama
Dawkowanie metamizolu
Metamizol może być bezpiecznie stosowany dopiero u pacjentów, którzy ukończyli 15 rok życia i ważą nie mniej niż 53 kilogramy. Można wtedy jednorazowo podać bezpiecznie od 500 do 1000 mg (jedna lub dwie tabletki) nie częściej jednak niż co 6-8 godzin. Wynika z tego, że na dobę można maksymalnie przyjąć 4000 mg metamizolu.
Choć metamizol nie powinien być podawany u młodszych pacjentów to jednak zdarzają się przypadki bardzo silnej gorączki zagrażającej życiu lub zdrowiu, która nie reaguje na leczenie innymi lekami przeciwgorączkowymi. Można wtedy podać metamizol dla dzieci, lecz zawsze musi się to odbywać pod kontrolą lekarza.
Lek podaje się dożylnie lub domięśniowo a dawkę ustala lekarz w zależności od masy dziecka, które nie może mieć nigdy mniej niż 12 miesięcy życia.
Trzeba dodatkowo wspomnieć, że metamizol jest także jednym z surowców farmaceutycznych używanych do wykonywania leków recepturowych w aptece.
Oznacza to, że w uzasadnionych przypadkach lekarz może zalecić farmaceucie wykonanie leku zawierającego metamizol w swoim składzie.
Jako, że bardzo dobrze rozpuszcza się on w wodzie można na jego bazie przyrządzić krople lub mikstury do picia. Dodatkowo bardzo często wykonuje się także proszki z metamizolem lub czopki doodbytnicze.
Reklama
Metamizol a paracetamol
Wielu pacjentów zmagających się z różnego rodzaju bólami staje w aptece przed dylematem jaki środek wybrać – paracetamol czy metamizol. Odpowiedź na to pytanie nie jest wcale taka łatwa, gdyż są to dwa diametralnie różne leki o podobnym lecz nieidentycznym mechanizmie działania.
Zasadniczą różnica jest taka, że paracetamol wykazuje o wiele słabsze działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe niż metamizol, a dodatkowo nie posiada właściwości rozkurczających.
Jednak jedną z kluczowych zalet tego preparatu jest jego bezpieczeństwo – sprawia to, że jest on pierwszym lekiem stosowanym na gorączkę i bóle o łagodnym i umiarkowanym nasileniu.Metamizol z kolei jest środkiem silniejszym, jednak nie każdy może go zażywać i cechuje się większymi działaniami niepożądanymi.
Jednakże w uzasadnionych przypadkach możliwe jest, że lekarz zaleci łączenie preparatów zawierających metamizol z paracetamolem w celu zwiększenia przeciwbólowych właściwości obu tych środków.
Reklama
Działania niepożądane i przeciwwskazania metamizolu
Do najpoważniejszych przeciwwskazań do stosowania metamizolu jest dość powszechne uczulenie na ten preparat lub jakąkolwiek substancję pomocniczą.
Uważać powinny też osoby z ostrą niewydolnością nerek lub wątroby, a także te, które przyjmują doustne leki przeciwzakrzepowe.
Jednym z najbardziej badanych działań niepożądanych był wpływ na występowanie agranulocytozy (gwałtowny spadek liczby neutrofili w organizmie), który potencjalnie mógłby być śmiertelny, jednakże dochodzi do niego bardzo rzadko.
Jednakże ryzyko wystąpienia tego zjawiska zwiększa się wraz z przedłużającą się terapią metamizolem – dlatego dość istotny jest fakt by nie stosować tego leku dłużej niż około tydzień. Po tym okresie należy rozważyć zmianę leku jeśli pożądany efekt przeciwbólowy nie został osiągnięty.
Cena metamizolu nie jest wysoka i w zależności od apteki możemy otrzymać ten lek już za około 10 zł za opakowanie zawierające 12 tabletek.
W opakowaniu leku zawsze dołączona jest ulotka metamizolu, którą zawsze warto przeczytać zanim zacznie się używać leku.
