Jak mikroplastik dostaje się do mózgu?
O tym, że mikroplastik jest szkodliwy, wiemy już od dawna, jednak coraz więcej jest doniesień, że może on znajdować się w ludzkim mózgu. Bariera krew-mózg ma chronić go przed szkodliwymi substancjami, ale badania pokazują, że mikroplastik może przez nią przenikać.
Zespół profesora Hyun Jung Kim z Uniwersytetu w Austin (2021) wykazał, że nanocząstki plastiku mogą przekraczać tę barierę. Testy potwierdziły, że mikroplastik ma zdolność do wywoływania stanów zapalnych oraz apoptozy, czyli śmierci komórkowej. Odkrycia te są uznawane za wiarygodne, gdyż badania spełniały standardy metodologiczne, a ich wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie Environmental Science & Technology.
Eksperymenty wykazały, że cząsteczki mikroplastiku gromadzą się w tkankach mózgu. Naukowcy podejrzewają, że proces ten może prowadzić do stanów zapalnych i uszkodzeń na poziomie komórkowym. Podobnie jak mikroplastik w organizmie, wpływa on również na inne organy i tkanki, a to może zwiększać ogólne ryzyko zdrowotne.
Reklama
Czy mikroplastik wpływa na funkcjonowanie mózgu?
W 2022 roku zespół badaczy z Uniwersytetu Wiedeńskiego, prowadzący testy na szczurach laboratoryjnych, zaobserwował, że mikroplastik może gromadzić się w tkance mózgowej i powodować stany zapalne oraz zmiany neurotoksyczne. U zwierząt poddanych ekspozycji na nanoplastik zauważono zmniejszoną zdolność do zapamiętywania oraz pogorszenie zdolności poznawczych.
Badania te, opublikowane w czasopiśmie Science of the Total Environment, mają wysoką rangę eksperymentalną i są uznawane za wiarygodne. Naukowcy zauważają, że długoterminowe konsekwencje gromadzenia się mikroplastiku w tkankach mózgu mogą mieć wpływ na zdrowie neurologiczne, choć wciąż potrzebne są dalsze badania, aby w pełni określić skalę ryzyka.
Odkrycia sugerują, że mikroplastik, szczególnie ten, który przekracza barierę krew-mózg, może nie tylko przyczyniać się do stanów zapalnych, ale także transportować toksyny i bakterie do tkanki mózgowej. Jest to dodatkowe ryzyko, które może wpływać na pracę komórek nerwowych.
Jednak to, jak ten proces oddziałuje na długofalowe zdrowie ludzi, wymaga dalszych badań. W laboratorium odkryto, że cząsteczki te mogą nie tylko przyczyniać się do stanów zapalnych, ale także przenosić substancje toksyczne i bakterie do tkanki mózgowej, co może być dodatkowym ryzykiem.
Reklama
Jakie ryzyko niesie ze sobą obecność mikroplastiku w mózgu?
Badania epidemiologiczne przeprowadzone w Instytucie Zdrowia Publicznego w Holandii pod kierownictwem dr Lisy van den Berg w 2023 roku przeanalizowały wpływ długotrwałej ekspozycji na mikroplastik w kontekście zdrowia neurologicznego. Badania wskazują, że osoby narażone na nagromadzenie dużej ilość mikroplastiku obarczone są wyższym ryzykiem rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera. Wyniki te są częścią projektu badawczego finansowanego przez Unię Europejską, mającego na celu oszacowanie wpływu mikroplastiku na zdrowie publiczne.
Odkrycie mikroplastiku w mózgu otwiera nowe pytania na temat jego wpływu na zdrowie, zwłaszcza że naukowcy wskazują na zmiany genetyczne i strukturalne w tkankach. Podobnie jak mikroplastik w wodzie czy jedzeniu, mikroplastik w organizmie niesie niejasne zagrożenia, które mogą obejmować zarówno stany zapalne, jak i zakłócenia w pracy komórek. Ze względu na dużą różnorodność mikroplastików i chemikaliów w nich zawartych, wpływ na zdrowie może być różnorodny i trudny do oszacowania.
Reklama
Jak ograniczyć kontakt z mikroplastikiem w codziennym życiu?
Codzienna ekspozycja na mikroplastik jest trudna do uniknięcia, ale zmieniając nawyki, można znacząco zmniejszyć jego ilość, która trafia do naszego organizmu. Oto kilka praktycznych wskazówek.
1. Unikaj produktów jednorazowych i plastikowych opakowań - plastikowe opakowania, zwłaszcza jednorazowe butelki, kubki czy sztućce, uwalniają mikrocząsteczki, które mogą zanieczyszczać żywność i napoje. Wybierając alternatywy wielorazowe, takie jak szklane pojemniki lub butelki ze stali nierdzewnej, ograniczasz ryzyko kontaktu z mikroplastikiem. Ponadto, rezygnacja z opakowań jednorazowych redukuje ogólną ilość plastiku, który trafia do środowiska, co pomaga również zmniejszyć jego obecność w ekosystemie.
2. Stosuj filtry do wody i dbaj o jakość powietrza w domu - mikroplastik wykryto w wodzie wodociągowej i butelkowanej, a także w powietrzu. Domowe filtry do wody, takie jak filtry węglowe lub osmotyczne, mogą zredukować ilość mikroplastiku w wodzie pitnej. Dodatkowo warto regularnie wietrzyć pomieszczenia i stosować oczyszczacze powietrza, szczególnie w miastach o wysokim poziomie smogu, gdzie cząsteczki mikroplastiku mogą unosić się w powietrzu.
3. Świadomie wybieraj kosmetyki i środki czystości - mikroplastik znajduje się w niektórych kosmetykach, zwłaszcza peelingach i żelach pod prysznic, a także w detergentach. Wybieraj produkty z naturalnymi składnikami i sprawdzaj etykiety, aby unikać tych z polietylenem (PE), polipropylenem (PP) czy nylonem. Takie produkty rozkładają się znacznie wolniej, pozostając w środowisku przez dziesięciolecia. O tym jakich dokładnie nazw w składach kosmetyków unikać przeczytasz tutaj: Mikroplastik w kosmetykach - lista i nazwy.
