Czym są multiwitaminy?
Multiwitaminy to suplementy diety zawierające w swoim składzie szeroki zestaw różnych witamin, a także minerałów, będący uzupełnieniem codziennej diety i kompleksowym wsparciem dla organizmu.
Z reguły jest to około 20 substancji mających kluczowe znaczenie dla funkcjonowania ludzkiego organizmu takich, jak na przykład:
- witaminy z grupy B (tiamina, ryboflawina, niacyna, kwas pantotenowy, B6, biotyna, kwas foliowy, B12);
- witaminy A, C, D, E;
- minerały, jak magnez, cynk, miedź, żelazo, selen, jod, chrom, mangan.
Zamiast suplementować poszczególne substancje pojedynczo, można zatem przyjmować je w postaci jednej tabletki czy saszetki. Jest to więc bardzo wygodne rozwiązanie.
Reklama
Jak działają multiwitaminy i czy warto je brać?
Multiwitaminy warto brać przede wszystkim w przypadku występujących niedoborów żywieniowych, a także w stanach obniżonej odporności czy przemęczenia psychicznego oraz fizycznego.
W praktyce często sięgają po nie osoby, które z różnych powodów nie są w stanie dostarczyć odpowiedniej ilości składników odżywczych do organizmu, na przykład z powodu diety eliminacyjnej, alergii pokarmowych czy zaburzeń trawienia.
Suplementy te są przydatne także dla osób o zwiększonym zapotrzebowaniu na witaminy i minerały.
Na co pomagają multiwitaminy?
Szeroka formuła składników wspiera funkcjonowanie m.in. układu odpornościowego, sercowego, kostno-mięśniowego, poprawia też kondycję skóry, włosów i paznokci, a także usprawnia funkcje poznawcze ludzkiego umysłu.
Wśród potencjalnych korzyści wymienić można takie, jak:
- redukcja uczucia zmęczenia i znużenia,
- poprawa pamięci i koncentracji,
- bardziej wydajne przyswajanie informacji,
- lepsze funkcjonowanie układu nerwowego,
- prawidłowe działanie mięśni,
- utrzymanie zdrowych i silnych kości,
- poprawne działanie serca,
- lepsze widzenie,
- zdrowa skóra, włosy i paznokcie,
- właściwa pigmentacja skóry i włosów,
- ochrona przed promieniowaniem ultrafioletowym,
- wzmożona produkcja kolagenu.
Jak więc widać, paleta możliwych działań jest bardzo szeroka. Oczywiście należy pamiętać, że multiwitaminy, podobnie jak wszystkie inne suplementy, są uzupełnieniem diety, a nie jej zamiennikiem.
Nie należy zatem ich traktować jako panaceum na wszystkie niedomagania organizmu, mając na uwadze, że podstawę stanowi zbilansowane żywienie oraz zdrowy styl życia.
Reklama
Multiwitaminy dla dorosłych. Czy wiek i płeć mają znaczenie?
Multiwitaminy z reguły mają dość uniwersalna formułę i z założenia są przeznaczone dla szerokiej grupy odbiorców. Może jednak być tak, że rozłożenie akcentów w składzie czyni dany produkt bardziej adekwatnym dla mężczyzn, kobiet, osób starszych czy dzieci.
Decyduje o tym obecność określonych witamin i minerałów lub też pozornie subtelne różnice w ich ilości. Przykładowo, w produktach dla mężczyzn może być więcej cynku, a dla kobiet – żelaza (szczegóły poniżej).
Są też na rynku wyroby dedykowane sportowcom (wspierają w szczególności funkcje motoryczne oraz wydolność organizmu) czy przeznaczone dla wegan (dostarczają substancji, których podaż drastycznie maleje po rezygnacji z produktów zwierzęcych).
Z drugiej strony, wybierając określony suplement warto zapoznać się z informacjami odnośnie tego, dla kogo nie jest on wskazany – ze względu na znaczną zawartość wybranych substancji czynnych może nie być odpowiedni dla małych dzieci czy kobiet w ciąży.
Multiwitaminy dla mężczyzn
Multiwitaminy dla mężczyzn mogą zawierać większe ilości substancji wspierających funkcje seksualne i zwiększających poziom testosteronu. Z doświadczenia wiadomo bowiem, że na ten właśnie aspekt witalności wielu panów zwraca szczególną uwagę.
Istotne są też te składniki, dzięki którym lepiej funkcjonują mięśnie oraz rośnie siła fizyczna. W związku z tym multiwitaminy dedykowane mężczyznom mogą zawierać większe dawki takich komponentów, jak:
- cynk i selen,
- witaminy A, C, D3, E.
Nie jest to jednak regułą. W praktyce różnice często nie są duże, a produkty „uniwersalne” okazują się w zupełności wystarczające.
Multiwitaminy dla kobiet
W składzie multiwitamin dla kobiet podniesiona może być zawartość takich substancji, jak:
- Żelazo – zapotrzebowanie na ten pierwiastek u płci pięknej z reguły jest wyższe niż u mężczyzn w związku z jego utratą w czasie krwawień menstruacyjnych; przeważnie też mniejsze są jego zapasy w organizmie.
- Wapń – pierwiastek ten jest niezbędny do prawidłowej mineralizacji kości. W praktyce jego poziom u kobiet w średnim wielu zaczyna spadać, co zwiększa ryzyko zapadnięcia na tak zwaną osteoporozę, czyli chorobę związaną ze zmniejszeniem gęstości kości. Dotyka ona w szczególności kobiety po 40-50 roku życia i skutkuje zwiększonym ryzykiem złamań.
- Kwas foliowy – substancja znana też jako witamina B9 ułatwia zajście w ciążę, a w jej trakcie zapobiega powstawaniu wad układu nerwowego u płodu. Dlatego ważna jest jej suplementacja w okresie starania o dziecko, a także po zapłodnieniu.
Ale uwaga: w przypadku ciężarnych zalecane jest suplementowanie kwasu foliowego osobno.
Multiwitaminy dla kobiet w ciąży często są przeciwwskazane. Przyczyną tego jest szeroka formuła, w której mieszczą się nie tylko substancje korzystnie wpływające na zdrowie matki i dziecka, ale też takie, których przedawkowanie może się okazać bardzo szkodliwe.
Wspomnieć w tym kontekście należy przede wszystkim o witaminie A. W ograniczonej ilości jest ona niezbędna także w ciąży, ale w większych dawkach staje się niebezpieczna dla płodu, potencjalnie powodując zaburzenia jego rozwoju.
W tym okresie przyjmowanie jakichkolwiek suplementów diety należy skonsultować z lekarzem.
Multiwitaminy dla seniorów
Multiwitaminy dla seniorów powinny zawierać podwyższone dawki substancji, których organizmowi zaczyna brakować w związku z naturalnymi procesami starzenia. Najczęściej w tym kontekście wymienia się witaminę D.
Jest ona syntezowana w skórze pod wpływem promieni słonecznych. Wraz z wiekiem, a także przy ograniczonej ekspozycji na słońce, mechanizm ten staje się coraz bardziej niewydolny.
Tymczasem witamina ta ma bardzo istotne znaczenie dla układu odpornościowego, a także kostnego. Zwiększenie jej podaży zapobiega osteoporozie – bezpośrednio, a także pośrednio (zwiększa ona wchłanianie wapnia z pokarmów i suplementów).
Inną witaminą często obecną w składzie preparatów dedykowanych seniorom jest K2. Jej niedobór skutkuje osłabieniem kości, a także osadzaniem się wapnia w naczyniach krwionośnych, co sprzyja rozwojowi miażdżycy.
Dla osób starszych ważna jest też suplementacja witaminy B12, której niedobory negatywnie wpływają na układ nerwowy oraz funkcje poznawcze, a która z wiekiem jest coraz gorzej wchłaniana z pokarmów.
Reklama
Multiwitamina dla dzieci. Na co zwrócić szczególną uwagę?
Dzieci w okresie intensywnego wzrostu fizycznego oraz rozwoju psychicznego i poznawczego wymagają w szczególności dobrze zbilansowanej diety, a w przypadku niedoborów – suplementacji brakujących składników.
Multiwitaminy dla dzieci mają skład zbliżony do tych, które są przeznaczone dla osób dorosłych, z jedną zasadniczą różnicą: dawki poszczególnych substancji mogą być nawet dwukrotnie mniejsze.
W oczywisty sposób wiąże się to z dziennym zapotrzebowaniem na określone witaminy czy minerały. Często suplementy te mają też nieco inną formę. Preparaty dla niemowląt często są w kroplach, dla nieco starszych dzieci – w saszetkach do rozpuszczenia lub żelkach.
Ich smak może być „ulepszony” – pomarańczowy, truskawkowy, wieloowocowy itd.
Uwaga: wybierając suplementy dla dzieci należy dokładnie zapoznać się z informacjami odnośnie dawkowania, a przede wszystkim dolnej granicy wiekowej.
Multiwitaminy dla osób dorosłych i młodzieży powyżej 12 roku życia nie są przeznaczone dla maluchów.
Reklama
Multiwitamina do picia, w tabletkach czy żelkach. Jaką wybrać?
Najlepsza multiwitamina to taka, która zawiera optymalne dawki poszczególnych substancji na poziomie nawet 100 procent referencyjnych wartości spożycia, a także taka, której forma gwarantuje optymalne wchłanianie z przewodu pokarmowego.
Dobrym rozwiązaniem są na przykład multiwitaminy w tabletkach trójwarstwowych, przeznaczonych do połykania. Zawarte w nich składniki uwalniają się w trzech etapach – szybkim, normalnym i opóźnionym.
Dzięki temu ich działanie jest maksymalnie efektywne. Oprócz tego na rynku dostępne są też suplementy witaminowe w tabletkach musujących i saszetkach z proszkiem do rozpuszczania, a także w płynie czy żelkach.
Reklama
Czy multiwitaminy powodują skutki uboczne?
Multiwitaminy nie powinny powodować poważniejszych skutków ubocznych, jeśli:
- są przyjmowane zgodnie z zaleceniami zawartymi na opakowaniu lub w ulotce; jeżeli producent rekomenduje, by stosować jedną tabletkę dziennie, nie powinno się tej dawki przekraczać;
- istnieją faktyczne niedobory witamin i minerałów, bądź też występuje na nie zwiększone zapotrzebowanie.
Dostarczenie zdecydowanie zbyt dużej ilości tego typu substancji może doprowadzić do hiperwitaminoz, czyli różnych dolegliwości związanych z nadmiernym stężeniem określonych witamin w organizmie.
Występować mogą wówczas zróżnicowane dolegliwości, od bólu brzucha począwszy, przez drżenie mięśni, wysypkę, owrzodzenia, uczcie zmęczenia, aż po zaburzenie pracy narządów wewnętrznych i krwotoki.
W praktyce jednak takie sytuacje są bardzo rzadkie. Ryzyko tak poważnych skutków ubocznych wstępuje jedynie przy radykalnym przedawkowaniu multiwitamin.
Reklama
Cena multiwitaminy. Gdzie kupić?
Multiwitaminy można nabyć przede wszystkim w aptekach - stacjonarnych i internetowych. Ponieważ są to suplementy diety, kupuje się je bez recepty, przy czym w razie jakichkolwiek wątpliwości lub dodatkowych pytań dobrze jest wcześniej skonsultować się z lekarzem.
O poradę można też poprosić farmaceutę. Za opakowanie zawierające 30 porcji trzeba zapłacić około 30-35 złotych.
Jeżeli przestrzegane będą zalecenia odnośnie dawkowania, ilość taka jest wystarczająca do miesięcznej suplementacji.
