NAC i L-cysteina w suplementach dla sportowców. Działanie

Czym jest NAC?

Pod enigmatycznym skrótem NAC kryje się N-acetyl-L-cysteina. Jest to pochodna L-cysteiny, aminokwasu niezbędnego do funkcjonowania ludzkiego organizmu.

NAC stosowana jest w suplementach diety ze względu na większą stabilność i lepiej zachowane właściwości w porównaniu z czystą L-cysteiną. Za jej najważniejszą i najbardziej charakterystyczną właściwość niemal powszechnie uważa się fakt, iż jest ona tak zwanym prekursorem substancji o nazwie z glutation.

Jest to szczególny tripeptyd o działaniu przeciwutleniającym, który regeneruje uszkodzone białka a także pełni inne role, istotne z punktu widzenia nie tylko osób wyczynowo uprawiających sport. 

Przyjrzyjmy się zatem bliżej cysteinie i jej pochodnej, czyli NAC; zobaczmy, jakie mają one właściwości i zastosowanie. 

Reklama

Do czego służy cysteina? 

Cysteinaspełnia w organizmie ludzkim szereg istotnych funkcji, bez których trudno wyobrazić sobie sprawne jego funkcjonowanie. 

1. Uczestniczy w syntezie glutationu, dzięki czemu wykazuje właściwości antyoksydacyjne, ograniczając aktywność wolnych rodników i zapobiegając starzeniu się organizmu, przyspieszając regenerację białek a także korzystnie wpływając na płodność mężczyzn.
2. Bierze udział w syntezie kolagenu, który jest podstawowym budulcem ścięgien i odpowiada za właściwą ich kondycję.
3. Uczestniczy w budowie tkanki mięśniowej.
4. Pomaga w spalaniu tkanki tłuszczowej.
5. Zwiększa wydolność tlenową, przyspiesza regenerację zmęczonychmięśni.
6. Chroni wątrobę i ułatwia jej regenerację, zwłaszcza w przypadku obciążenia kuracją sterydową.
7. Zapobiega miażdżycy naczyń krwionośnych.
8. Nasila wydzielania dopaminy, wpływając na poprawę nastroju w stanach depresyjnych, działa wspomagająco w leczeniu zaburzeń psychicznych takich jak schizofrenia.
9. Przyspiesza gojenie ran.
10. Zwiększa odporność,wpływając na aktywność białych krwinek, redukuje zasięg i moc stanów zapalnych.
11. Pomaga w detoksykacji organizmu z metali ciężkich, chroni przed skutkami promieniowania.
12. Ułatwia oddychanie w trakcie chorób górnych dróg oddechowych.

Reklama

Skąd się bierze L-cysteina?

L cysteina wytwarzana jest endogennie w organizmie ludzkim, ale ze względu na duże zapotrzebowanie, istnieje konieczność zwiększania jej poziomu w sposób egzogenny, dostarczając ją w postaci pożywienia, względnie suplementów diety. Jeśli chodzi o produkty żywnościowe, cysteina znajduje się w pokarmach o dużej zawartości białka, zarówno pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego. 

Wymienić wśród nich można takie pozycje, jak:

• soja i jej przetwory,
• fasola,
• groszek,
• soczewica,
• ciecierzyca,
• jajka,
• wieprzowina,
• wołowina,
• kurczak,
• indyk.

Różnorodność wyżej wymienionych produktów sprawia, że teoretycznie z zaopatrzeniem organizmu w ten aminokwas nie powinny mieć problemu zarówno osoby jedzące mięso, jak też korzystające z diety wegetariańskiej, a nawet wegańskiej. Jeśli jednak z jakichś powodów poziom L-cysteiny jest zbyt niski, rozwiązaniem mogą być suplementy diety. 

Reklama

N-acetylo-L-cysteina

Tak jak wspomnieliśmy wyżej, w suplementach diety zazwyczaj stosowana jest pochodna cysteiny, czyli N-acetylo-L-cysteina (NAC). Większość tego typu produktów dedykowana jest osobom zmagającym się z przeciążeniem mięśni oraz wątroby. Pomagają one przyspieszyć regenerację białek tworzących tkankę mięśniową, a także oczyścić wątrobę przeciążoną stosowaniem innego typu suplementów oraz pozostałych produktów zwiększających moc, siłę i wytrzymałość organizmu. I to właśnie wszechstronność oraz rozbudowana funkcja ochronno-odbudowująca stanowią o dużej popularności środka, jakim jest N-acetylo-L-cysteina.

Reklama

NAC/cysteina - dawkowanie

Suplementy diety zawierające NAC/cysteinę dostępne są w różnych postaciach – w proszku (może być mieszany na przykład z koktajlami białkowymi) lub w tabletkach oraz kapsułkach przeznaczonych do połykania.  

Dzienne zapotrzebowanie na L-cysteinę wynosi około 1400 mg. Ilość tę łatwo jest zapewnić za sprawą dobrze zbilansowanej diety, natomiast w przypadku większych lub mniejszych niedoborów zaleca się suplementację w wielkości 500 do 1500 mg na dobę, co odpowiada 1-3 standardowym tabletkom/kapsułkom. Środków tego typu nie powinno się przyjmować w dawkach większych, a także dłużej, niż kilka miesięcy. Nadmierne spożycie preparatów z NAC może powodować między innymi powstawanie kamieni nerkowych. 

NAC jest suplementem droższym niż większość aminokwasów stosowanych przez sportowców. Ceny opakowań zawierających 60-120 kapsułek zazwyczaj wahają się w przedziale od 40 do nawet 100 złotych. Podobnie kształtuje się koszt nabycia 200-gramowego opakowania NAC w proszku.