Pocenie się jest zjawiskiem, którego doświadczamy na co dzień. Gorący klimat, wzmożony wysiłek fizyczny lub po prostu stresująca sytuacja powodują, że na naszym ubraniu widoczne są nieprzyjemnie mokre plamy.
Czym jest nadpotliwość?
Pocenie się to naturalny proces zachodzący w organizmie człowieka. Jest to jeden z najważniejszych sposobów pozbycia się ciepła przez organizm. Brak tego zjawiska doprowadziłby do przegrzania. Pot w większości składa się z wody, ale zawiera także sól, tłuszcz, mocznik, kwas mlekowy i związki mineralne. Proporcje zależne są przede wszystkim od spożywanych pokarmów, klimatu oraz czynników hormonalnych.
Pot jest wydzielany przez gruczoły potowe, których na ciele ludzkim jest ok. 2 – 3 mln. Dzielą się one na ekrynowe i apokrynowe.
- Gruczoły ekrynowe rozmieszczone są na całej powierzchni skóry, w większym natężeniu na dłoniach i podeszwach stóp. Wydzielany pot jest bezzapachowy, a jego głównym zadaniem jest chłodzenie skóry.
- Gruczoły apokrynowe występują tylko pod pachami i w okolicach pachwin. Wydzielają nieprzyjemny zapach potu ze względu na fakt, iż zawierają substancje tłuszczowe. Ich działanie rozpoczyna się w okresie dojrzewania płciowego.
Jeżeli gruczoły potowe zaczynają produkować ponadprzeciętną ilość potu, wówczas mamy do czynienia z nadmierną potliwością.
Reklama
Przyczyny nadpotliwości
Przyjmuje się, że przeciętnie organizm człowieka produkuje ok. 800 ml potu dziennie. W upalne dni liczba ta może wzrosnąć nawet do kilku litrów. Nie jest do końca stwierdzone, czemu niektórzy pocą się bardziej, a niektórzy mniej.
Przyczyny nadpotliwości mogą być bardzo różne. Naturalnym zjawiskiem jest zwiększona ilość potu podczas upałów lub wytężonego wysiłku fizycznego. Również spożyte pokarmy mają wpływ na wydzielanie większej ilości potu, szczególnie alkohol, kawa, herbata i pikantne potrawy.
Zaburzenie procesu pocenia się może występować także przy:
- chorobach, którym towarzyszy gorączka, a także przy cukrzycy, nowotworach złośliwych, gruźlicy czy nadczynności tarczycy;
- menopauzie u kobiet lub andropauzy u mężczyzn;
- nadwadze i otyłości;
- silnych stanach psychicznych i emocjonalnych - każda stresująca sytuacja, spotkanie lub publiczna wypowiedź skutkuje nadmierną potliwością dłoni, stóp, twarzy, pach, pachwin lub nawet całego ciała, może się nasilać pod wpływem napięcia emocjonalnego – strachu, wzruszenia czy radości;
- dziedziczeniu genetycznemu.
Nie należy lekceważyć tego problemu i najlepiej udać się do specjalisty, który wykona odpowiednie badania i dobierze skuteczne leczenie.
Reklama
Nadpotliwość – wstydliwy problem
Wbrew pozorom nadmierna potliwość może być bardzo poważnym problemem natury psychicznej. Osoba z tą dolegliwością czuje się niezrozumiana przez otoczenie, osamotniona i często skazana tylko na siebie. Jej dłonie (nadpotliwość dłoni), stopy (nadpotliwość stóp) lub pachy (nadpotliwość pach) są niezmiennie wilgotne. To powoduje trudności w wykonywaniu nawet najprostszych czynności. Jest to niezwykle krępujące i uciążliwe.
Pocenie się zaczyna ograniczać tę osobę w kontaktach służbowych i towarzyskich. Są to problemy, które mogą doprowadzić do unikania kontaktów z ludźmi, a w końcu do stanu depresyjnego.
Reklama
Leczenie nadpotliwości
Nadpotliwość może mieć postać uogólnioną, dotyczącą całego ciała, bądź miejscową i wtedy najczęściej występuje:
- nadpotliwość dłoni,
- nadpotliwość pach,
- nadpotliwość stóp,
- nadpotliwość twarzy,
- nadpotliwość głowy.
W zależności od miejsca i natężenia nadpotliwości stosuje się odpowiednie leczenie.
- Jonoforeza na nadpotliwość – jest to zabieg leczniczy, który polega na wprowadzeniu do tkanek skóry ładunku elektrycznego (jonu) poprzez prąd stały. Prąd ten powoduje zmiany chemiczne w skórze. Lek jest wprowadzany proporcjonalnie do napięcia prądu i czasu jego przepływu. Zabieg ten jest bezpieczny dla organizmu człowieka. Stosuje się go nie tylko przy nadpotliwości stóp i dłoni, ale również przy leczeniu trądziku, blizn potrądzikowych i wszelkich zmian naczyniowych. Efektem jest też zdrowy wygląd skóry, która wygląda jędrnie i jest nawilżona. Główne przeciwwskazania to ciąża, problemy sercowe, angina, padaczka, poparzenia słoneczne czy skaleczenia z raną otwartą.
- Botoks na nadpotliwość – botoks to inaczej jad kiełbasiany i jest także stosowany do niwelowania zmarszczek. Jego zadaniem jest blokowanie wydzielania potu. Toksyna botulinowa jest podana do każdego punktu skóry. Wstrzykuje się ją w okolice gruczołów potowych, m.in. na nosie, nad górną wargą, na czole, na kościach policzkowych, pod pachami, na dłoniach, stopach – słowem wszędzie tam, gdzie mocno się pocimy. Zabieg jest trochę bolesny, poziom odczucia zależy od indywidualnych warunków. Trwa kilka – kilkanaście minut i zaraz po nim można powrócić do wykonywania codziennych obowiązków. Zdarza się, że po zabiegu może utrzymywać się miejscowa bolesność. Efekty można zauważyć po kilku, kilkunastu dniach od zabiegu, zaś utrzymuje się przeważnie od 6 do 12 miesięcy i wymaga powtórzenia. Cena kuracji to wydatek rzędu 1500 – 2500 zł. Przeciwwskazania do poddania się takiemu zabiegu to m.in. zaburzenia nerwowo – mięśniowe, stosowanie niektórych leków, ciąża i infekcje skóry.
- Leczenie nadpotliwości laserem – wykorzystuje się laser neodymowy. Głowica lasera wprowadzana jest na wierzchnie warstwy skóry, pod którymi w warstwie właściwej znajdują się gruczoły potowe. Są one podgrzewane i rozpuszczane, a wydzielanie potu jest redukowane o nawet 75%. Zabieg wykonywany jest obecnie jedynie w obrębie pach. Jest całkowicie bezpieczny dla pacjenta. Wykonuje się go w znieczuleniu miejscowym. Efekty są trwałe, a koszt zależny jest od kliniki, która go wykonuje.
- Leki na nadpotliwość – zdarza się również, że lekarze przepisują środki farmaceutyczne na nadpotliwość. Mogą być to leki cholinergiczne, które jednak wywołują nieprzyjemne skutki uboczne jak senność, suchość w ustach, czy rozmyte widzenie. Innymi lekami, które bywają wskazywane przez specjalistów są: beta-blokery, leki z grupy benzodiazepin, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne czy blokery kanałów wapniowych.
Każdy zabieg powinien być poprzedzony kompleksową konsultacją lekarską oraz niezbędnymi badaniami.
Reklama
Sposoby na nadpotliwość
Oprócz wyżej wymienionego leczenia niezbędne jest również przestrzeganie kilku elementarnych zasad.
- Systematyczny prysznic – jest to fundament naszej walki z potem. Minimum to mycie ciała przynajmniej dwa razy dziennie. Warto zastosować mydła antybakteryjne, które pomogą w likwidacji bakterii, a tym samym nieprzyjemnego zapachu potu. Można również usunąć włoski pod pachami, na których chętnie zbiera się pot.
- Odpowiednie ubranie – pozwala zmniejszyć ilość wydzielanego potu. Dlatego warto zainwestować w przewiewne ubrania z lnu i bawełny. W ten sposób pozwalamy skórze swobodnie oddychać. W swojej szafie należy odłożyć na dalszą półkę stroje obcisłe ze sztucznych materiałów.
- Higiena stóp – na nich pot wyczuwalny jest najsilniej. Należy nosić wyłącznie bawełniane skarpetki i jeśli to konieczne, zmieniać je częściej niż raz dziennie. Warto zainwestować w różnego rodzaju preparaty przeciwpotowe i regularnie ścierać tarką zrogowaciały naskórek.
- Dezodoranty i antyperspiranty – różnią się od siebie przede wszystkim tym, że dezodoranty zapobiegają rozwojowi bakterii i maskują niemiły zapach potu, zaś antyperspiranty zmniejszają wydzielanie potu. Dlatego osoby nadmiernie pocące się powinny stosować głównie antyperspiranty, które mają silniejsze działanie. Użyte rano po kąpieli działają nawet przez cały dzień.
- Dobrze wywietrzyć miejsce pracy.
- Zmienić nawyki żywieniowe – unikać pikantnych potraw oraz napojów alkoholowych.
- Unikać stresu.
W zależności od natężenia problemu nadpotliwości wyniki stosowania powyższych zasad będą różne. Jednak pozwolą zmniejszyć skalę problemu, a przede wszystkim zachować odpowiednią higienę zapobiegającą powikłaniom.
Reklama
Zioła na nadpotliwość
Dodatkowo oprócz elementarnych zasad higieny i leczenia, warto również zastosować naturalne sposoby na nadpotliwość – zioła. Zatem jakie zioła na nadpotliwość wybrać?
- Szałwia na nadpotliwość – picie naparu pomaga zmniejszyć wydzielanie potu nie tylko w obrębie pach, ale całego ciała. Dodatkowo ma działanie wyciszające i uspokajające.
- Rumianek na nadpotliwość – można go stosować jako napar lub zewnętrznie na skórę, pocierając nasączonym wacikiem skórę.
- Kora dębu na nadpotliwość – reguluje pracę gruczołów potowych. Należy stosować ją zewnętrznie pocierając nasączonym naparem wacikiem skórę. Można dodawać ją także do kąpieli.
Zioła na nadpotliwość mogą być stosowane jako element uzupełniający inne sposoby leczenia. Jednak przed wdrożeniem kuracji należy skonsultować ją z lekarzem prowadzącym.
Reklama
Nadpotliwość u dzieci
Pocenie się jest naturalne, szczególnie w trakcie upałów czy wzmożonej aktywności fizycznej. Jednak jeśli nie występują powyższe czynniki nadpotliwość u dzieci może być spowodowana:
- przegrzewaniem – nieodpowiednim ubiorem do panujących warunków atmosferycznych;
- stresem – reakcja na sytuacje w szkole, relacje z rówieśnikami czy bliskimi z domu;
- dojrzewaniem - rozchwianą gospodarką hormonalną;
- otyłością;
- krzywicą;
- mukowiscydozą;
- cukrzycą;
- grzybicą;
- nowotworem.
Jeśli występuje nadmierna potliwość u dzieci należy je obserwować i sprawdzić, czy jest ona spowodowana jednym z pierwszych trzech czynników. Jeśli nie, należy skonsultować się z lekarzem aby wykluczyć występowanie stanów chorobowych.
Powikłania nadpotliwości
Nadmierne wydzielanie potu może skutkować schorzeniami skóry. Najczęściej spotykanie to:
- potówki czerwone – przyczyną ich powstania jest wysoka temperatura otoczenia i duża wilgotność, pojawiają się na karku, pod kolanami, w zgięciach łokci, pod pachami i w pachwinach, powodują uczucie pieczenia;
- potówki pospolite – charakteryzują się występowaniem pęcherzyków, które powstają na skutek wzmożonego pocenia i utrudnionego wydalania potu;
- potówki zwykłe – są to drobne, ale liczne pęcherzyki rozrzucone po tułowiu, wywołane wysoką gorączką, ustępują samoistnie po kilku dniach;
- ropnie pach – jest to zakażenie gruczołów apokryfowych, którego objawami są bolesne i ropne guzy, najczęściej pod pachami, ulegające pęknięciu. W leczeniu tego schorzenia stosuje się antybiotyki i bakteryjne szczepionki. Zaniedbanie może doprowadzić do zabiegu chirurgicznego.
W przypadku wystąpienia powyższych zmian skórnych należy skonsultować się ze specjalistą – dermatologiem.
