Czym jest nefrostomia?
Nefrostomia to zabiegowa instalacja drenażu w nerce osoby, u której naturalny odpływ moczu jest z jakiś powodów utrudniony lub całkowicie niemożliwy. Ten rodzaj zabiegu medycznego jest też określany jako przetoka nerkowo-skórna i polega na założeniu cewnika do nerki.
Co to jest nefrostomia, po co się ją wykonuje? Jej cele, jest wytworzenie przezskórnego połączenia nerki, a dokładniej miedniczki nerkowej ze skórą. Do organizmu chorego wprowadza się odpowiedni cewnik nefrostomijny, który łączy światło nerki z workiem zbierającym mocz, przymocowanym na zewnątrz ustroju do ciała pacjenta.
Nefrostomia przezskórna jest przeprowadzana w sterylnych warunkach szpitalnych, najczęściej w znieczuleniu miejscowym, rzadziej – w znieczuleniu ogólnym. Lekarz operujący pacjenta pomocniczo posługuje się aparatem do USG lub RTG. Pacjent podczas zabiegu leży na brzuchu lub na boku. Następnie chirurg przy pomocy ultrasonografu ustala w którym miejscu ma nastąpić wkłucie.
Po wykonaniu nakłucia do wnętrza organizmu pacjenta medyk wprowadza drut, by utorować drogę cewnikowi. Wówczas wsuwa dren nefrostomijny zakotwiczając go w samej nerce (ważne jest by cewnik zawinąć tak żeby przypominał świński ogon, wówczas ryzyko wysunięcia się drenu jest dużo mniejsze). Natomiast od zewnętrznej strony do ciała pacjenta jest przymocowywany worek gromadzący mocz.
Reklama
Kiedy wykonuje się nefrostomię?
Nefrostomia nerki jest wykonywana w różnych przypadkach medycznych, do najczęstszych zalicza się zablokowanie odpływu moczu przez m.in. nowotwór jednego z narządów miednicy mniejszej (np. nowotwór jajnika, szyjki macicy, gruczołu krokowego, nowotwór jelita grubego), które powodują ucisk na moczowody lub doprowadzają do moczowodu naciekającego.
Nefrostomia jednostronna lub nefrostomia obustronna jest także wykonywana kiedy w nerkach lub moczowodzie znajduje się kamień o takiej wielkości, że nie może on przedostać się fizjologicznym kanałem przez moczowody. Do innych przyczyn wykonania zabiegu nefrostomii należą zmiany pozapalne w moczowodzie, urazy i uszkodzenia moczowodów, zwężenie moczowodów (np. w wyniku stosowania radioterapii), czy konieczność aplikacji leków bezpośrednio do układu kielichowo-miedniczkowego.
Ponadto dzięki nefrostomii diagnozuje się takie schorzenia jak np. wodonercze, ropnie albo torbiele.
Reklama
Pielęgnacja cewnika nefrostomijnego
Z czym dla pacjenta wiąże się nefrostomia? Pielęgnacja miejsca wkłucia po zabiegu oraz ostrożne postępowanie z całym mechanizmem są kluczowe dla powodzenia terapii. Z cewnikiem nefrostomijnym można zażywać prysznica, jednak należy dbać o jak najmniejsze moczenie okolicy wkłucia, a po kąpieli – powinno się dokładnie osuszyć to miejsce.
Ponadto na bieżąco należy opróżniać worki do nefrostomii z moczu. Sygnałem informującym o tym, że należy usunąć mocz z worka jest zapełnienie go do 2/3 objętości. Co więcej worki nefrostomijne należy wymieniać co około 3 dni. Pacjentowi przysługuje zwrot kosztów jakie poniósł na worki z Narodowego Funduszu Zdrowia.
Na czym polega wymiana nefrostomii? Co mniej więcej trzy miesiące (a dokładnie między 8 a 12 tygodniem od założenia drenu) konieczna jest także wymiana nefrostomii, a ściślej – cewnika nefrostomijnego.
Przed przystąpieniem do mycia obszaru z wkłuciem, opróżniania worka z moczem, czy wymiany cewnika należy dokładnie umyć ręce.
Reklama
Na jak długo zakłada się nefrostomię?
Ile trwa nefrostomia, na jak długo zakłada się drenaż donerkowy? Wszystko zależy od powodu, dla którego założono pacjentowi cewnik nefrostomijny oraz od rezultatów kuracji. Jeśli przyczyna, przez którą w ciele pacjenta umieszczono cewnik nefrostomijny została wyeliminowana, nie ma potrzeby dalszego utrzymywania drenu. Taka sytuacja ma miejsce np. wtedy, gdy uda się wyleczyć nowotwór napierający na moczowody.
Niestety niekiedy pacjent jest skazany na życie z nefrostomią do końca swoich dni. Dzieje się tak m.in. w przypadku występowania utrwalonych zwężeń moczowodów, które skutecznie eliminują możliwość swobodnego odprowadzania uryny z nerek. Czasem jednak w takiej sytuacji można przeprowadzić stentowanie moczowodów. W przeciwnym wypadku konieczna jest nefrostomia definitywna.
Nie u każdego pacjenta będzie możliwe założenie drenu ze względu na jakieś istniejące problemy zdrowotne, związane np. z zaburzeniami krzepliwości krwi, czy z uwagi na przyjmowane preparaty przeciwkrzepliwe.
Reklama
Skutki uboczne nefrostomii
U pewnej grupy pacjentów, u których została wykonana nefrostomia, skutki uboczne tego zabiegu będą wyraźnie odczuwalne. M.in. może pojawić się krwawienie w miejscu wejścia cewnika w skórę chorego, poza tym może także dojść do zakażenia układu moczowego albo przedostania się moczu do narządów jamy brzusznej.
Dlatego jeśli pacjent po nefrostomii zaobserwuje u siebie takie objawy jak np. krew w moczu, mętność moczu, bądź całkowite jego zatrzymanie, powinien jak najszybciej powiadomić o tym lekarza przeprowadzającego zabieg. Czasem dochodzi także do takich sytuacji jak np. wyrwanie, czy wysunięcie cewnika nefrostomijnego lub też przeciekanie drenażu, o czym również trzeba bezzwłocznie poinformować medyka.
Co robić, by była bezpieczna nefrostomia, a powikłania nie wystąpiły? Należy przyjmować co najmniej 2 litry płynów każdego dnia (najlepiej wody) oraz jak najczęściej spożywać lub pić żurawinę (w dowolnej postaci). Powinno się przy tym unikać jedzenia potraw wzdymających i podrażniających system moczowy.
