Słuch to zmysł, który pozwala na odbieranie fal dźwiękowych. Umożliwia percepcję otoczenia, i komunikację. Narządem słuchu są uszy, poprzez które sygnał dźwiękowy jest przetwarzany
i dociera do mózgu. Niestety zdarzają się sytuacje, gdy słuch ulega upośledzeniu lub całkowitej utracie. W takich sytuacjach dobrym rozwiązaniem są aparaty słuchowe.
Niedosłuch – czym jest?
Niedosłuch, czyli ubytek słuchu charakteryzuje się obniżoną czułością narządu. W efekcie osoby niedosłyszące gorzej odbierają dźwięki ciche, co może być spowodowane nieprawidłowym przewodzeniem lub odbiorem dźwięku. Najczęściej pierwszym symptomami są problemy z rozumieniem czyjejś mowy oraz nadwrażliwość na głośne odgłosy.
Reklama
Rodzaje niedosłuchu
Wyróżnia się następujące rodzaje upośledzenia zmysłu słuchu:
- niedosłuch przewodzeniowy – polega na uszkodzeniu części ucha, która odpowiedzialna jest za przewodzenie dźwięku. Dotyczy ucha zewnętrznego oraz środkowego. Charakterystyczne jest to, że osoby z tym typem niedosłuchu zdecydowanie lepiej słyszą wysokie tony.
- niedosłuch odbiorczy – wynika z zaburzeń w obrębie ślimaka, czyli ucha wewnętrznego, które odpowiada za przewodzenie impulsu nerwowego oraz nieprawidłowości w strukturach mózgowych. Osoby zmagające się z tym rodzajem niedosłuchu lepiej słyszą niskie tony. Nagłym przypadkiem jest niedosłuch czuciowo nerwowy (lub niedosłuch zmysłowo nerwowy). Jest to schorzenie idiopatyczne wywołane nagłym niedokrwieniem.
- niedosłuch mieszany – cechuje się zmianami zarówno w strukturach ucha zewnętrznego lub środkowego oraz wewnętrznego.
Rodzaje niedosłuchu można klasyfikować także jako niedosłuch obustronny oraz niedosłuch jednostronny. Pierwszy z nich obejmuje zaburzenia w obu uszach, natomiast drugi dotyczy upośledzenia słuchu w jednym z uszu.
U dzieci oprócz wyżej wymienionych rodzajów ubytku słuchu występuje również niedosłuch centralny.
Reklama
Niedosłuch – przyczyny
Niedosłuch może wystąpić w każdym wieku, jednak najczęściej występuje u osób po 40. roku życia i w dużej mierze są to mężczyźni.
U osób w podeszłym wieku występuje niedosłuch starczy, który jest wywołany zmianami degeneracyjnymi. Są one wynikiem nieuchronnego starzenia się organizmu. Zazwyczaj uszkodzenie jest obustronne.
Przyczyny niedosłuchu przewodzeniowego są następujące:
- zatkanie poprzez ciało obce,
- zatkanie poprzez woskowinę,
- nowotwory – zarówno łagodne, jak i złośliwe umiejscowione w uchu zewnętrznym lub środkowym,
- uszkodzenia i zmiany w obrębie błony bębenkowej,
- zapalenie ucha środkowego,
- wady wrodzone,
- schorzenia kosteczek słuchowych.
Natomiast przyczyny niedosłuchu odbiorczego to:
- udar mózgu,
- urazy mechaniczne,
- wpływ niektórych leków,
- powikłania chorób wirusowych,
- choroba Meniere'a,
- popromienne uszkodzenie ślimaka po radioterapii,
- guzy mózgu w obrębie ucha wewnętrznego,
- zaburzenia krążenia w obrębie ucha wewnętrznego.
Niedosłuch może być wywołany także przez nadmierny hałas, który powoduje uszkodzenie kosteczek słuchowych oraz połączeń nerwowych odpowiedzialnych za odbiór i przesyłanie dźwięku do mózgu.
Reklama
Niedosłuch – badanie audiometryczne
Sposobem na określenie stopnia i rodzaju niedosłuchu jest badanie audiometryczne. Na to badanie pacjent jest kierowany przez otolaryngologa.
Badanie audiometryczne u osób dorosłych odbywa się w specjalnej, wytłumionej kabinie
i polega na podawaniu pacjentom czystych tonów, na które reagują oni przez naciśnięcie przycisku. Efektem tych działań jest wykres tzw. audiogram pozwalający na określenie zakresu ubytku słuchu.
Reklama
Stopnie niedosłuchu
Badanie audiometryczne pozwala również stwierdzić jak bardzo słuch jest uszkodzony. Wyróżnia się następujące stopnie niedosłuchu:
- mały (lekki) – do 40dB, który sprawia problemy ze słyszeniem cichych dźwięków,
- średni (umiarkowany) – od 40 do 70dB – słyszalne są dźwięki średnio głośne i głośne,
- duży (zaawansowany) – od 70 do 90 dB – słyszalne są jedynie głośne dźwięki,
a rozmowa jest dużym problemem, - głęboki (głuchota) – powyżej 90dB – osoba nic nie słyszy.
Reklama
Niedosłuch u dzieci
Niedosłuch u dzieci może być wrodzony lub pojawić się w trakcie rozwoju. Niedosłuch
u niemowląt może być dziedziczy, a także wywołany zażywaniem niektórych leków przez matkę lub wykonywaniem badań rentgenowskich w czasie ciąży. Ponadto problemy ze słuchem mogą występować również u wcześniaków.
Niedosłuch u dzieci starszych powodują:
- urazy,
- nieleczone infekcje,
- alergie,
- przerośnięcie trzeciego migdała,
- choroby zakaźne tj. świnka czy różyczka,
- ciało obce w przewodzie usznym,
- nadmierny hałas,
- korki z woskowiny,
- nieumiejętne czyszczenie uszu.
Dziecko z niedosłuchem nie reaguje prawidłowo na otaczające je dźwięki. Ma problemy
z mową i rozumieniem. Ponadto występują także:
- problemy z koncentracją,
- szumy uszne,
- omamy słuchowe,
- trudności w porozumiewaniu,
- trudności ze zlokalizowaniem źródła dźwięku.
Wrodzoną dolegliwością związaną ze zmysłem słuchu u dzieci jest niedosłuch centralny. Jest to zaburzenie ośrodkowej części układu słuchowego. Przyczynami są nieprawidłowości
w czasie porodu, urazy głowy, zapalenie opon mózgowych, a także zaniedbania na wczesnych etapach rozwoju, kiedy to niezbędne jest właściwe pobudzanie zmysłów. Leczenie wymaga długotrwałej rehabilitacji.
Reklama
Leczenie niedosłuchu u dorosłych
Bardzo często pojawia się pytanie: czy niedosłuch można wyleczyć? Wszystko zależy od przyczyny problemu oraz stopnia ubytku słuchu. Stosowane są następujące metody leczenia:
- usunięcie ciała obcego lub korka z woskowiny,
- leczenie infekcji powodujących uszkodzenie słuchu,
- usunięcie nowotworów jeśli jest to możliwe,
- wdrożenie farmakoterapii, jeśli jest konieczna,
- zastosowanie odpowiednio dobranego aparatu słuchowego,
- wszczepienie implantu słuchowego,
- inne interwencje chirurgiczne.
Sposób leczenia dobierany jest indywidualnie do potrzeb pacjenta na podstawie przyczyny
i odpowiednich badań. Leczeniem zajmuje się otolaryngolog.
Leczenie niedosłuchu u dzieci
Jak leczyć niedosłuch u dzieci? Sposoby leczenia, tak jak w przypadku osób dorosłych dobierane są do indywidualnego przypadku. Możliwa jest:
- farmakoterapia,
- interwencja chirurgiczna – związana z usunięciem przyczyny lub wszczepieniem implantu,
- zastosowanie aparatu słuchowego,
- rehabilitacja.
U dzieci, które borykają się z niedosłuchem bardzo często niezbędne jest również leczenie logopedyczne, gdyż ubytek słuchu wpływa na wymowę.
- Dowiedz się: Zapalenie błędnika – przyczyny, objawy i leczenie
Źródło: Opracowanie własne
Aparat słuchowy – rodzaje
Dla wielu ludzi z niedosłuchem ratunkiem okazał się aparat słuchowy, który przywraca zdolność słyszenia i rozumienia. Noszone za uchem lub w uchu aparaty słuchowe są prawie niezauważalne.
Aparat słuchowy składa się z mikrofonu, wzmacniacza i słuchawki, która zazwyczaj umieszczana jest w uchu. Ze względu na rodzaj obudowy aparaty słuchowe dzielimy na:
- aparaty pudełkowe: kieszonkowe i okularowe, w których aparat stanowi osobne urządzenie połączone długim przewodem ze słuchawką lub wbudowany jest w zausznik okularów (obecnie coraz rzadziej spotykane),
- aparaty zauszne, w których aparat umieszczany jest za uchem pacjenta i połączony jest przewodem z wkładką uszną,
- wewnątrzuszne, w których system elektroniczny wbudowany jest bezpośrednio do wkładki usznej,
- całkowicie wewnątrzkanałowe, które stanowią miniaturowe urządzenia z nylonową żyłką, ułatwiające wyjmowanie aparatu z ucha.
Dobór aparatu należy pozostawić specjaliście w ośrodku audioprotetycznym, który na podstawie szczegółowego badania słuchu zaproponuje najlepszy aparat. W ciągu ostatnich lat dokonał się bardzo duży postęp w technologii i produkcji aparatów słuchowych, co umożliwia indywidualne wręcz dobranie aparatu słuchowego w zależności od stopnia niedosłuchu
i potrzeb danej osoby.
Niedosłuch – aparaty analogowe
Aparaty analogowe pojawiły się jako pierwsze i nadal są wykorzystywane, szczególnie dla osób starszych. W tego typu aparatach fala dźwiękowa zamieniana jest w impuls elektryczny, co może wpływać na pogorszenie jakości dźwięku.
Natomiast w aparatach cyfrowych nie ma pogorszenia jakości dźwięku, ponieważ fala dźwiękowa przekształcana jest na postać matematyczną będącą ciągiem cyfr, który może być znów zamieniony na postać akustyczną.
Aparaty analogowe zapewniają skuteczne protezowanie, jednak efekty korekcji niedosłuchu są nieco gorsze, niż w przypadku aparatów cyfrowych. Obecnie aparaty stosowane są coraz rzadziej i są zalecane w zasadzie tylko dla wieloletnich użytkowników, którzy są przyzwyczajeni do „analogowego” brzmienia dźwięku. Aparaty analogowe są najczęściej dopasowywane za pomocą specjalnych regulatorów „ukrytych” w obudowie.
- Co zrobić gdy pojawia się: Ból ucha u dziecka - bez gorączki, przy katarze. Jak pomóc?
Niedosłuch – aparaty cyfrowe
Aparaty cyfrowe mają szersze możliwości niż aparaty analogowe i umożliwiają optymalne dopasowanie aparatu do potrzeb osoby. Są o wiele mniejsze i znacznie efektywniejsze niż aparaty analogowe.
Mogą być schowane w uchu lub umieszczone za uchem i ukryte pod włosami. Niezadowolenie ze skuteczności aparatu wynika najczęściej z jego niewłaściwego dopasowania. Tymczasem właściwie dopasowane i eksploatowane aparaty słuchowe nie mają działań szkodliwych dla słuchu. Co więcej – ich regularne używanie może zapobiec jego dalszemu pogarszaniu się.
Aparaty cyfrowe są więc idealne dla osób aktywnych zawodowo i towarzysko. Niektóre z nich są tak zaawansowane, że same rozpoznają i wyłączają hałas przy jednoczesnym wzmacnianiu mowy i dlatego są ratunkiem dla osób z resztkami słuchu.
Zaawansowane technologicznie cyfrowe aparaty słuchowe dostępne są dzisiaj w wielu przedziałach cenowych. Możliwe są również refundacje przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Czytaj także:
