Co to jest nystatyna?
Nystatyna to lek z grupy antybiotyków polifenolowych stosowany w celu zwalczania wszelkiego rodzaju kandydoz i zakażeń drożdżakowych (działa na grzyby z rodzaju Candida albicans, Cryptococcus, Trichophyton, Histoplasma, Microsporon), nie działa ona jednak ani przeciwbakteryjnie ani przeciwpierwotniakowo.
Czy nystatyna jest na receptę? Na ten moment nie ma żadnej możliwości, by wykupić ją bez niej. Posiadając receptę od lekarza należy udać się do dowolnej apteki by ją otrzymać.
Reklama
Jak działa lek nystatyna?
Nystatyna z racji swych właściwości fizycznych praktycznie nie wchłania się do organizmu z przewodu pokarmowego, ani przez skórę czy błony śluzowe.
Wykazuje przez to wyłącznie działanie miejscowe i tak też jest stosowana aktualnie. Podana dożylnie staje się silnie toksyczna. Mechanizm działania nystatyny polega na wiązaniu się z ergosterolem obecnym w błonie komórkowej grzyba, przez co dochodzi do jej uszkodzenia i śmierci komórki grzybowej. Nystatynę pierwotnie wykryto u promieniowców z rodzaju Streptomyces,które ją wytwarzają.
Reklama
Nystatyna – jak stosować?
Terapię nystatynąprzeprowadza się tylko w przypadku miejscowych zakażeń układu pokarmowego, moczowo-płciowego, skóry oraz jamy ustnej. Do dyspozycji jest kilka różnych wariantów tego leku jak np.:
- nystatyna w zawiesinie,
- nystatyna w tabletkach dojelitowych (do połykania),
- nystatyna w globulkach dopochwowych.
Ponadto nystatynaistnieje również jako surowiec do wykonywania leków robionych w recepturze aptecznej. Jest to żółtawy proszek o specyficznym zapachu, trudno rozpuszczalny w wodzie. Na podstawie odpowiedniej recepty lekarskiej farmaceuta może przygotować z niego zawiesiny, globulki, zasypki, a także maści z nystatyną.
Reklama
Właściwości nystatyny
W przypadku grzybicy jamy ustnej stosuje się nystatynę do pędzlowania – jest ona w formie proszku. Trzeba następnie z niego samodzielnie zrobić zawiesinę, którą smarujemy zmienione chorobowo miejsca. Można do tego celu użyć waty, płatka kosmetycznego lub najprościej, patyczka higienicznego do czyszczenia uszu.
W przypadku zakażeń układu moczowo-płciowego rekomenduje się użycie nystatyny w tabletkach dopochwowych,które to również będą wykazywały działanie miejscowe. Czasami jednak przy poważnych infekcjachgrzybiczych pochwy sama nystatyna nie pomoże i zaleca się dodatkowo terapię doustnym środkiem przeciwgrzybiczym.
Wiele pacjentek pyta się czy w trakcie terapii nystatyną dopochwową można współżyć? – odpowiedzi na to pytanie powinien udzielić lekarz ginekolog, lecz raczej zaleca się na czas trwania terapii ograniczyć stosunki seksualne. Ponadto lekarz może zasugerować by partner seksualny pacjentki również profilaktycznie zastosował doustną terapię przeciwgrzybiczą.
Reklama
Jak długo stosować nystatynę?
Terapię tym lekiemzawsze rekomenduje lekarz i to on odpowiada za czas jej trwania. Wszystko zależy od faktu czy dzięki niej pacjentowi się poprawia czy nie, oraz czy nie ma jakichś niepokojących efektów ubocznych.
Standardowo przyjęło się, że leczenie prowadzi się jeszcze przez 48 godzin po minięciu wszystkich objawów. W razie jakichkolwiek wątpliwości warto przeczytać ulotkę nystatyny, która zawsze jest dołączona do opakowania.
Dawkowanie nystatyny zależy głównie od formy w jakiej jest przyjmowana. W przypadku tabletek dopochwowych standardowa terapia nakazuje przyjmować 1 lub 2 globulki dziennie przez 14 dni. Tabletki dojelitowe można przyjmować do 4 razy na dobę przez 3 kolejne tygodnie.
Reklama
Nystatyna dla dzieci – od jakiego wieku?
Nystatynę dla dziecipodaje się tylko w formie granulatu do sporządzania zawiesiny. Tabletki nie są rekomendowane dla osób poniżej 12 roku życia. W przypadku małych dzieci, a także niemowląt najczęściej jest używany granulat nystatyny na pleśniawki lub afty.
Lekarz zaleca wtedy by płukać usta zawiesiną lub smarować nią zmienione chorobowo miejsca. Nystatyna do jamy ustnej jest również często przepisywana po długotrwałym leczeniu wziewnymi glikokortykosteroidami. Należy pamiętać, żeby po inhalacjach lekami sterydowymi płukać często jamę ustną wodą – w przeciwnym przypadku bardzo często dochodzi do nadkażeń grzybiczych.
Reklama
Skutki uboczne nystatyny
Jak przy każdym leku tak i przy stosowaniu nystatyny mogą wystąpić różnego rodzaju działania niepożądane. Na szczęście jest ona przez większość pacjentów dobrze tolerowana.
Najczęściej skarżyli się oni na dolegliwości ze strony układu pokarmowego tj.:
- nudności,
- wymioty,
- bóle brzucha,
- biegunki.
Stosowana miejscowo może powodować także różnego rodzaju pokrzywki, wypryski lub innego typu uczulenia o charakterze miejscowym. Bardzo rzadko dochodzi jednak do ciężkich reakcji nadwrażliwości w tym bardzo groźnego zespołu Stevensa Johnsona.
Czy można stosować nystatynę w ciąży?
O tym czy w okresie ciąży i karmienia piersią stosować lek decyduje lekarz ginekolog, który ocenia ryzyko stosowania w kontekście osiągnięcia ewentualnych korzyści. Podobnie jest w przypadku stosowania łącznienystatyny z tabletkami antykoncepcyjnymi. Choć nie są znane przypadki interakcji między tymi lekami to jednak zawsze należy się skonsultować z lekarzem i poinformować go o przyjmowanych lekach.
Jak już było wspomniane wcześnie nystatyna jest na receptę i nie można jej kupić nie posiadając odpowiedniego zlecenia od lekarza.
Cena nystatyny nie jest regulowana przez państwo i może się znacznie od siebie różnić w zależności od apteki, w której dokonywany jest zakup i waha się między 25 a 40 zł za opakowanie tabletek lub granulatu.
