Co to jest obrzęk płuc?
Co to jest obrzęk płuc? To stan chorobowy, który w sposób bezpośredni zagraża ludzkiemu życiu. Jest to sytuacja, w której w pęcherzykach płucnych zamiast powietrza, gromadzi się płyn, przez który osobie z obrzękiem trudno jest oddychać.
Ten płyn w płucach to krew, która z naczyń krwionośnych dostaje się do światła pęcherzyków płucnych. Taki stan uniemożliwia prawidłową wymianę gazową w płucach.
Obrzęk pęcherzykowy płuc ma miejsce najczęściej wówczas, gdy doszło do ostrej niewydolności serca, w trakcie której serce nie jest w stanie przepompować całej krwi z płuc, a ta zbiera się w naczyniach krwionośnych płuc, a następnie dostaje się do wnętrza pęcherzyków płucnych.
Takiemu pacjentowi należy natychmiast udzielić pomocy medycznej albo jak najszybciej wezwać pogotowie ratunkowe. Jeśli taki człowiek nie uzyska pomocy medycznej na czas, może nawet umrzeć.
Reklama
Przyczyny obrzęku płuc
Najczęstsze przyczyny obrzęku płuc tkwią w niewydolności krążeniowej oraz chorobach i problemach kardiologicznych. Jak już wcześniej wskazano, za główną przyczynę tego stanu uważa się ostrą niewydolność serca, która z kolei może być spowodowana przez zaburzenia rytmu serca, zawał serca, wysokie nadciśnienie, wady zastawek serca w zaawansowanej postaci, czy nasilenie objawów przewlekłej niewydolności serca.
Przyczyny płynu w płucach nie muszą mieć też związku z układem sercowo-naczyniowym. Do takiej sytuacji może również dojść w następujących przypadkach:
- działanie substancji toksycznych,
- choroba wysokościowa (tzw. wysokogórski obrzęk płuc),
- urazy,
- infekcje (w tym zapalenie płuc i COVID-19),
- zapalenie trzustki,
- reakcja alergiczna,
- zachłyśnięcie płynem (czyli nagromadzenie zbyt dużej ilości płynów w organizmie),
- sepsa,
- inhalacja dymem,
- choroba nerek,
- przewodnienie,
- stosowane dożylnie narkotyki (np. heroina).
Reklama
Objawy obrzęku płuc
Obrzęk płuc to bardzo charakterystyczny stan ustroju. Jego objawy są specyficzne. Chory „z wodą w płucach” odczuwa ogromną trudność w oddychaniu: trudno mu złapać powietrze oraz wydalić je z organizmu, dlatego wdechy są płytkie, a wydechy krótkie.
Niekiedy daje się usłyszeć charczenie, czy bulgotanie, wydobywające się z płuc, świadczące o zebranym tam płynie. Wyraźnie natomiast słychać to w badaniu stetoskopowym.
Inne objawy obrzęku płuc, jakie mogą się pojawić, to bladość, sinienie, dostrzegalne szczególnie wokół ust, osłabienie, nerwowość, niepokój, nadmierna potliwość, ale także np. kołatanie serca, bądź ból w klatce piersiowej.
Nierzadko osobę z obrzękiem płuc męczy też kaszel, może ona również odksztuszać pienistą, podbarwioną krwią wydzielinę.
Medyk badający taką osobę może stwierdzić także za wysokie lub za niskie ciśnienie tętnicze krwi, obrzęk nóg, czy arytmię.
Reklama
Leczenie obrzęku płuc
Co należy robić, gdy dojdzie do obrzęku płuc? Zanim nastąpi leczenie i dotrze pomoc medyczna, taką osobę należy posadzić na krześle i zapewnić jej dostęp do świeżego powietrza. Nie powinna ona nic jeść, ani przyjmować płynów. Jeśli jest możliwość podania tlenu, warto to zrobić. Powinno się też stale nadzorować funkcje życiowe takiego człowieka, by w razie konieczności, natychmiast podjąć akcję resuscytacyjną.
Leczenie obrzęku płuc przez wykwalifikowaną pomoc medyczną polega przede wszystkim na podaniu tlenu w dużym przepływie oraz dożylnie – leków moczopędnych.
Leczenie szpitalne obrzęku płuc wiąże się najczęściej z podłączeniem chorego do respiratora, by mógł swobodnie oddychać i odpocząć po tym ciężkim stanie. Czasem konieczna jest intubacja pacjenta.
Dodatkowo przeprowadza się niezbędne badania, w celu ustalenia konkretnego czynnika, który wywołał ten stan. Należą do nich m.in. badania krwi, EKG, echo serca, RTG płuc oraz gazometria.
Jeśli za stan pacjenta odpowiada wysokie ciśnienie tętnicze krwi, lekarz podaje mu preparaty obniżające te wartości, kiedy powodem sytuacji jest niedociśnienie – aplikowane są środki podnoszące ciśnienie. W razie stwierdzenia innych powodów obrzęku płuc, wprowadza się właściwe postępowanie lecznicze.
Taki chory po wyjściu ze szpitala powinien być pod stałym nadzorem lekarza rodzinnego oraz kariologa, czy też lekarza innej specjalizacji (w zależności od przyczyny, która doprowadziła do obrzęku płuc). Poza tym musi się on ściśle trzymać wytycznych lekarskich, przyjmować wskazane leki oraz unikać infekcji. Zaleca się stosowanie corocznych szczepień przeciwko grypie.
Reklama
Ile trwa obrzęk płuc?
Obrzęk płuc to nagły stan, który zwykle pojawia się znienacka. Jednak ze względu na to, że zagraża on przede wszystkim osobom przewlekle chorym (zwłaszcza na serce) oraz osobom, które mają stwierdzonych wiele chorób, w tym schorzenia kardiologiczne, tacy pacjenci powinni być szczególnie wyczuleni na swój stan zdrowia.
To ile trwa obrzęk płuc, zależy od konkretnego przypadku oraz szybkości pomocy medycznej, udzielonej choremu. Jeśli tylko leczenie tego stanu zostało wprowadzone bez zbędnej zwłoki, symptomy obrzęku płuc mijają dość szybko.
Sednem w tej sytuacji jest czas trwania kuracji nakierowanej na przyczynę, która doprowadziła do przedostania się płynu do płuc. Niekiedy właściwie dobrana terapia lekami szybko poprawia stan pacjenta, w innych przypadkach leczenie wymaga dłuższego czasu i większego zaangażowania zarówno ze strony medyka, jak i pacjenta.
Przykładowo jeśli za obrzękiem płuc stoi zapalenie płuc, terapia zostanie zakończona, kiedy miną objawy schorzenia.
Reklama
Obrzęk płuc u starszej osoby
Ludzie w podeszłym wieku cierpią na rozmaite schorzenia, w tym związane z układem sercowo-naczyniowym, nerkami, płucami, itp, dlatego obrzęk płuc u starszej osoby nie jest zjawiskiem sporadycznym.
Na ten stan są narażeni zwłaszcza seniorzy, którzy przeszli zawał serca, borykają się ze zbyt wysokim ciśnieniem tętniczym, zaburzeniami rytmu serca, mają stwierdzoną przewlekłą niewydolność serca oraz zaawansowane wady zastawek serca.
Jeśli do wymienionych schorzeń i problemów zdrowotnych dochodzi infekcja (nie tylko COVID-19, ale zwykła grypa, czy zapalenie płuc), rokowania u starszej osoby są dużo mniej optymistyczne niż u młodszych osób bez schorzeń opisanych powyżej.
Rokowania w przypadku obrzęku płuc u starszego człowieka są też uzależnione od głównej przyczyny, czyli najczęściej mającej związek z niewydolnością serca.
Leczenie osób w zaawansowanym wieku bardzo często polega na tlenoterapii, podłączeniu chorego do respiratora oraz w ciężkich sytuacjach – intubacji, czyli sztucznym wentylowaniu używając dodatniego ciśnienia końcowo-wydechowego.
Stosuje się także farmakoterapię (np. leki moczopędne, rozrzedzające naczynia krwionośne, czy glikozydy naparstnicy).
