Reklama
Czym są odleżyny?
Odleżyny – tym terminem nazywamy martwicę tkanek, która powstała na skutek niedokrwienia wywołanego uciskiem. Ucisk sprawia, że dochodzi do zatrzymania obiegu krwi w naczyniach mikrokrążenia skórnego, następnie do niedotlenienia tkanek, a w konsekwencji do ich obumierania. Tkanki martwicze oddzielają się, tworząc owrzodzenie – niezwykle trudne do wygojenia i często ulegające wtórnym zakażeniom. Im większa siła ucisku, tym większe ryzyko powstania odleżyn.
Wśród czynników sprzyjających tworzeniu się odleżyn wymienia się:
- unieruchomienie,
- porażenie,
- niedowłady,
- zaburzenia czucia,
- zły stan odżywiania,
- niewłaściwa masa ciała,
- anemia,
- miażdżyca,
- podeszły wiek,
- nietrzymanie moczu i kału,
- schorzenia i uszkodzenia skóry, takie jak otarcia, maceracje,
- ucisk,
- tarcie,
- zakażenia,
- wilgoć,
- niewłaściwa pielęgnacja.
Co warto podkreślić, odleżyny nie powstają samoistnie u osób zdrowych, lecz stanowią powikłanie wielu chorób, w przebiegu których pacjent zostaje unieruchomiony. To, kiedy powstanie odleżyna na plecach czy łopatkach zależy przede wszystkim od stanu zdrowia chorego. Szacuje się, że u pacjenta nieprzytomnego odleżyna może pojawić się w ciągu 2 godzin, natomiast u osoby przytomnej, ale unieruchomionej – w ciągu 2 tygodni.
Skala odleżyn
Jak wyglądają odleżyny na plecach, piętach i kości ogonowej? Zależy to od stopnia zaawansowania zmian skórnych. W literaturze medycznej można znaleźć kilka klasyfikacji ran odleżynowych, jednakże najczęściej medycy posługują się pięciostopniową skalą odleżyn Thorrane`a, gdzie:
- stopień I – oznacza blednące pod wpływem ucisku zaczerwienienie skóry.
- Stopień II – nieblednące zaczerwienienie, które świadczy o uszkodzonym mikrokrążeniu; w tym stopniu zwykle obserwuje się obrzęk skóry, uszkodzenie naskórka oraz pęcherze. Opisanym dolegliwościom towarzyszy ból.
- Stopień III – uszkodzenie skóry na całej grubości aż do tkanek podskórnych. W tym stopniu odleżyna ma wyraźnie odgraniczone brzegi. Dno rany jest wypełnione czerwoną ziarniną i żółtymi masami tkanek. Dookoła odleżyny widoczny jest rumień i obrzęk.
- Stopień IV – zmiany obejmują nie tylko skórę na całej grubości, ale także tkankę podskórną. Widoczna jest martwica tkanki tłuszczowej. Dno rany miejscowo jest pokryte czarną martwicą.
- Stopień V – zmiany są jeszcze głębsze i mogą obejmować powięzi i mięśnie, a nawet kości. Widoczna jest zaawansowana, czarna martwica.
Reklama
Odleżyny na piętach, kości ogonowej i kręgosłupie
Odleżyny tworzą się głownie w tych miejscach na ciele, w których odległość pomiędzy powierzchnią skóry a układem kostnym jest niewielka. Do miejsc szczególnie narażonych na powstanie odleżyn zaliczają się:
- kręgosłup,
- kość biodrowa,
- pośladki,
- pięty,
- kość biodrowa,
- kość ramienna,
- kość udowa,
- kości boczne stopy.
Reklama
Odleżyny - leczenie
Leczenie odleżyn jest uzależnione przede wszystkim od stopnia w skali Thorrane`a, a także od etapu gojenia. Wyróżnia się następujące fazy gojenia się ran:
- fazę zapalenia – trwająca do 4 dni, która cechuje się obrzękiem, zaczerwienieniem i ociepleniem tkanek;
- fazę proliferacji – trwa do 10 doby i charakteryzuje się powstawaniem ziarniny;
- fazę dojrzewania – trwa do kilku miesięcy i jest to ostatnia faza gojenia, w czasie której dochodzi do naskórkowania.
Początek treści sponsorowanej
W przypadku nieestetycznych blizn pooparzeniowych, powypadkowych czy pooperacyjnych warto sięgnąć po lek w formie żelu dostępny w aptekach. Preparat, zawiera substancje czynne, takie jak heparyna, allantoina i wyciąg z cebuli. Współdziałanie tych składników w szczególności reguluje syntezę kolagenu, będącego głównym białkiem tkanki łącznej, co pozytywnie wpływa na wygląd i sposób gojenia uszkodzonej skóry. Jeśli chcesz pozbyć się blizny kliknij tutaj.
Koniec treści sponsorowanejW doborze terapii odleżynowej bierze się pod uwagę także czynniki, takie jak:
- wiek i ogólny stan pacjenta (m.in. stopień odżywienia i nawodnienia),
- przyjmowane leki,
- choroby towarzyszące,
- zainfekowanie rany.
Do leczenia odleżyn należy podejść holistycznie. Leczenie miejscowe opiera się przede wszystkim na odpowiednim oczyszczaniu rany i zastosowaniu środków wspomagających proces gojenia (przede wszystkim zapewniających ranie wilgotne środowisko).
Co jest dobre na odleżyny? Zastosowanie znajdują opatrunki hydrokoloidowe, hydrożelowe, poliuretanowe, algininowe, półprzepuszczalne błony poliuretanowe oraz dekstranomery. Dobór opatrunku zależy od stanu rany i fazy gojenia. Przykładowo, jeśli odleżyna jest w fazie naskórkowania stosuje się cienkie hydrokoloidy i żele hydrokoloidowe, których celem jest pobudzenie naskórkowania. Natomiast w fazie ziarninowania zastosowanie znajduje żel hydrokoloidowy lub hydrokoloid w paście lub płytce w celu utrzymania wilgotnego środowiska, ewentualnie opatrunek algininowy przy dużym wysięku.
Rana z martwicą suchą wymaga oczyszczenia chirurgicznego i utrzymywania wilgotnego środowiska, zaś z martwicą rozpływną pochłaniania wysięku za pomocą opatrunku algininowego. Poza leczeniem miejscowym, dużą rolę odgrywa właściwa dieta oraz leczenie choroby podstawowej, która doprowadziła do powikłań w postaci odleżyn.
Reklama
Co na odleżyny?
Co jeszcze na odleżyny można zastosować? W fazie naskórkowania, która trwa do kilku miesięcy, należy zadbać przede wszystkim o odpowiednie nawilżenie i natłuszczenie skóry. Warto zastosować maść, która zawiera alantoinę – substancję o działaniu przeciwzapalnym i przyspieszającym gojenie. Alantoina ponadto redukuje świąd, zaczerwienienie i łuszczenie się skóry.
Czytaj także:
