Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠
Mikroplastik w ludzkim mózgu❗ Czy nasz organizm staje się śmietniskiem? 🧠

Odwapnienie zębów – przyczyny i objawy. Jak zapobiegać i leczyć?

Odwapnienie zębów to pierwszy objaw rozpoczynającej się próchnicy. Na powierzchni szkliwa pojawiają się wówczas charakterystyczne białe plamki. Czy można je usunąć? Jak zapobiegać odwapnianiu?
Odwapnione zęby
źródło:123RF
W skrócie
  • Odwapnienie zębów spowodowane jest nadmiernym spożyciem cukrów i kwasów oraz nieregularnym czy niedokładnym myciem zębów.
  • Dolegliwość objawia się poprzez białe plamy na powierzchni szkliwa. Z czasem będą one stawać się coraz ciemniejsze.
  • Odwapnienie zębów jest pierwszym etapem rozpoczynającej się próchnicy. Dlatego widząc jego symptomy warto reagować bez zwłoki, sięgając po pasty z dużą ilością fluoru lub udając się na wizytę do stomatologa.
SPRAWDŹ TEŻ: Próchnica zębów - wszystkie rodzaje, badania i przyczyny
Spis treści

Jakie są przyczyny odwapnienia zębów? 

Odwapnienie zębów to proces polegającym na demineralizacji szkliwa. Jego istotą jest utrata wapnia i innych składników mineralnych na skutek wzmożonej wymiany jonów, do której dochodzi pod wpływem cukrów i kwasów pochodzących z pożywienia oraz kwasów wytwarzanych przez bakterie. Najważniejsze przyczyny odwapnienia zębów to:

  • spożywanie pokarmów zawierających duże ilości węglowodanów;
  • niska higiena jamy ustnej – zbyt rzadkie lub niedokładne mycie zębów oraz czyszczenie przestrzeni zębowych, sprzyjające powstawaniu tak zwanej płytki nazębnej, będącej siedliskiem chorobotwórczych bakterii;
  • noszenie aparatów ortodontycznych, utrudniających usuwanie osadów z powierzchni zębów.

Należy pamiętać, że odwapnienie zębów jest pierwszym sygnałem świadczącym o rozwoju próchnicy.

Reklama

Objawy odwapnienia zębów 

Odwapnienie zębów objawia się w bardzo charakterystyczny sposób. W pierwszej kolejności pojawiają się białe plamki – zazwyczaj występują one w miejscach dużego nagromadzenia płytki nazębnej, czyli mazi składającej się z śliny, resztek pokarmu i bakterii. 

Szkliwo jest najtwardszą ze wszystkich tkanek w organizmie człowieka, niezwykle trwałą, odporną na ścieranie i uszkodzenia mechaniczne. Jeśli mimo tego zostanie uszkodzone, zapoczątkowane zostają procesy, które trudno jest zatrzymać. 

W dalszej kolejności odwapnienia na zębach zaczynają chłonąć różnego rodzaju substancje ze spożywanych pokarmów, w związku z czym białe plamy stają ciemniejsze, różnokolorowe. Brak reakcji na tym etapie sprawia, że w miejscach tych zaczynają się tworzyć ubytki próchnicze, sięgające coraz głębszych warstw zęba.

Odwapnienia szkliwa nie muszą, ale u niektórych osób mogą być bolesne. Stopniowo odkrywane bowiem zostają połączenia unerwiające ząb, który staje się wrażliwy na dotyk, ciepło, zimno, wiatr. 

Reklama

Odwapnienie zębów u dzieci 

Demineralizacja szkliwa występuje u osób w każdym wieku, także najmłodszych. Mechanizm ten może zaistnieć już w krótkim czasie po wyrżnięciu się pierwszych mleczaków.

Odwapnione zęby u dziecka to problem powszechny z uwagi na kilka czynników:

  • mleczaki są słabiej zmineralizowane, niż zęby stałe. Warstwa szkliwa jest cieńsza, a przez to bardziej podatna na szybkie uszkodzenie;
  • duża część pokarmów i napojów spożywanych przez dzieci zawiera cukry proste sprzyjające powstawaniu płytki nazębnej. Glukoza, sacharoza, fruktoza znajdują się w sokach, owocach, słodyczach, ciastka – wszystkim tym, co uwielbiają maluchy;
  • utrzymanie higieny jamy ustnej u dziecka siłą rzeczy jest trudne. Zęby są myte niedokładnie, pobieżnie, często zbyt rzadko. A pamiętać należy, że płytka nazębna zaczyna się tworzyć i akumulować już kilkanaście minut po posiłku. 

Dodatkowo należy dodać problem, jakim jest odwapnienie szkliwa u dzieci noszących aparaty ortodontyczne

Reklama

Odwapnienia zębów po aparacie

Odwapnienia po aparacie ortodontycznym są typowym powikłaniem u pacjentów leczących wady zgryzu. Pojawiają się jako 

  • charakterystyczne obwódki wokół zamków aparatu
  • półksiężycowate plamy w pobliżu dziąseł.

Demineralizacja szkliwa postępuje w takim przypadku bardzo szybko. Pierwsze objawy mogą wystąpić po upływie zaledwie 4 tygodni od założenia aparatu. Ma to związek z utrudnioną dostępnością szczoteczki do miejsc ukrytych przez takie elementy urządzenia, jak zamki, łuki, ligatury. 

Tworzą się tam swoiste enklawy skumulowanej płytki nazębnej, co stanowi zarzewie mechanizmu odwapnienia, a następnie powstawania ubytków próchniczych. Dlatego też nosząc aparat należy w sposób szczególny dbać o higienę jamy ustnej, a także kontrolować stan zębów u stomatologa. Przegląd jest niezbędny także po zakończeniu leczenia ortodontycznego - odwapnienie zębów po aparacie  jest bardzo częstą pamiątką, szczególnie w miejscach całkowicie zakrytych przez różne jego elementy. 

Reklama

Pasta na odwapnione zęby

Odwapnione zęby wymagają szczególnej higieny. W tym przypadku nie wystarczy już regularne szczotkowanie (minimum dwa razy dziennie). Pacjent, u którego wystąpiły białe plamy, powinien zacząć używać specjalną pastę na odwapnione zęby

Preparaty tego typu zawierają przede wszystkim duże ilości fluoru, który wzmacnia szkliwo. Łagodzą też skutki oddziaływania ciepła, zimna i innych czynników na zakończenia nerwowe. Należy jednak pamiętać – pasta do zębów na odwapnienia jest środkiem, który może skutecznie powstrzymać dalszą demineralizację, ale nie przywróci uzębienia do nieskazitelnego stanu wyjściowego. 

Reklama

Jak usunąć odwapnienia na zębach?

Co robić, jak leczyć odwapnienie zębów? Jeśli remineralizacja z użyciem pasty nie przynosi spodziewanych efektów, zabieg z użyciem fluoru o dużym stężeniu można wykonać w gabinecie stomatologicznym. Także i w tym przypadku stawką jednak jest wyłącznie powstrzymanie rozpoczętych procesów i wzmocnienie szkliwa. Białe plamy nie znikną, co najwyżej staną się nieco mniej widoczne. Dlatego właśnie problem odwapnienia jest jednym z tych, którym lepiej jest zapobiegać, niż je leczyć. A do najskuteczniejszych działań profilaktycznych należą:

  • mycie zębów przynajmniej 2 razy na dobę, najlepiej około 30 minut po posiłku. Na co dzień można do tego celu używać zwykłej pasty, a w razie wystąpienia białych plam – zawierającej fluor;
  • regularna kontrola stanu uzębienia w gabinecie stomatologicznym (2 razy w roku);
  • unikanie spożycia produktów zawierających cukry, kwaśnych, a także lepkich, silnie przywierających do zębów. 

Czytaj również

Bibliografia

  • Elżbieta Pels, Zmiany demineralizacyjne występujące po leczeniu aparatem stałym – opis przypadku, Clinical Orthodontics 1/2016
  • Agnieszka Kraus, Katarzyna Becker, Karolina Chrapla, Demineralizacja szkliwa u pacjentów leczonych stałymi aparatami ortodontycznymi. Przegląd piśmiennictwa i opis przypadku leczenia białych plam próchnicowych, Clinical Orthodontics Selected Texts vol II
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Zęby i dziąsła
Co wywołuje ból dziąsła przy ósemce i jak go złagodzić?
Ból dziąsła przy ósemce może utrudniać funkcjonowanie
Protezy akronowe - wady, zalety i cena. Jak wyglądają?
Kobieta ogląda protezę u stomatologa
Kostniwiak (cementoblastoma) - przyczyny, badania, leczenie
Narzędzia dentystyczne
Podobne artykuły
Dewitalizacja zęba
Zatrucie zęba - jak wygląda zabieg? Skutki uboczne
Kobieta trzyma się za policzek
Stan zapalny zęba- objawy i przyczyny. Ile trwa zapalenie miazgi i jak uśmierzyć ból?
Jak wygląda ukruszony ząb
Ukruszony ząb – co należy zrobić, gdy dojdzie do urazu?
Czyszczenie osadu na zębach
Osad na zębach – od kawy, papierosów i nie tylko. Przyczyny, usuwanie
Mężczyzna z opuchlizną od zęba
Opuchlizna twarzy od zęba - jak się jej pozbyć? Ile czasu schodzi spuchnięte dziąsło i policzek?

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Czy zauważasz pogorszenie kondycji swoich włosów?
Opakowanie produktu Merz Spezial