Reklama
Czym jest i jak powstaje olej palmowy?
Olej palmowy to tłuszcz roślinny pozyskiwany z owoców palmy oleistej inaczej nazywanej olejowcem gwinejskim. Największe plantacje znajdują się w Indonezji oraz Malezji i pokrywają 85 proc. światowego zapotrzebowania.
Niektórzy niesłusznie zakładają, że pochodzi z tego samego gatunku palm, co olej kokosowy. Olej palmowy jest uzyskiwany z czerwonych owoców palmy olejowej, a kokosowy z białych orzechów palmy kokosowej.
Jak się robi olej palmowy? Wyróżniamy olej z nasion palmy oleistej jak i z całych owocostanów. Olej z nasion jest mniej popularny i wytwarzany w znikomych ilościach.
W celu wyprodukowania czerwonego, surowego oleju palmowego, całe owocostany poddaje się działaniu pary wodnej. Taki olej palmowy jest nieutwardzony, ma płynną konsystencję w temperaturze pokojowej i zawiera wiele substancji prozdrowotnych.
Niestety w przemyśle spożywczym nie może być wykorzystywany, ponieważ nie jest stabilny. Przez co poddaje się go różnym procesom m.in. rafinacji czy utwardzaniu, podczas których traci większość witamin i zmienia profil tłuszczów.
Różnicą między utwardzonym, a nieutwardzonym olejem palmowym jest stopień nasycenia kwasów tłuszczowych.
Reklama
Szkodliwość oleju palmowego. Czy jest zdrowy?
Dlaczego olej palmowy jest szkodliwy? Szkodliwość oleju palmowego zależy od jego rodzaju. Wyróżniamy dwa rodzaje oleju palmowego - czerwony, surowy olej i olej utwardzony.
Szkodliwy jest stosowany w przemyśle olej utwardzony, ponieważ podczas jego rafinacji przy wysokich temperaturach powstaje wiele szkodliwych związków, które wykazują potencjał toksyczny i rakotwórczy.
Czy olej palmowy jest rakotwórczy? Większość producentów żywności używających tego tłuszczu zapewnia, że podczas produkcji oleju palmowego nie została przekroczona konkretna temperatura i jest on wolny od substancji toksycznych.
Należy pamiętać, że żywność jest cały czas monitorowana i jakiekolwiek odchylenia od normy powodują usunięcie jej z rynku, więc jako konsumenci możemy czuć się bezpiecznie.
Czemu olej palmowy jest niezdrowy? Szkodliwe dla zdrowia natomiast są nasycone kwasy tłuszczowe i tłuszcze trans, które zawiera utwardzony olej palmowy. Wykazują one działanie prozapalne, promiażdżycogenne, negatywnie wpływają na układ sercowo-naczyniowy, sprzyjają otyłości i cukrzycy typu drugiego.
Właściwości i wartości odżywcze oleju palmowego
Wartości odżywcze oleju palmowego zależne są od jego rodzaju.
Surowy olej zawiera:
- wiele karotenoidów,
- witaminy K, E,
- flawonoidów.
Związki te przynoszą wiele korzyści np. wykazują działanie antyoksydacyjne, poprawiają profil lipidowy i działają przeciwmiażdżycowo.
Z kolei olej utwardzony pozbawiony jest witamin i składników odżywczy, a dodatkowo zawiera więcej nasyconych kwasów tłuszczowych i tłuszczów trans.
Choć utwardzona wersja jest bardziej stabilna i ma lepsze cechy fizyczne umożliwiające wykorzystanie go w przemyśle spożywczym czy kosmetycznym, to wykazuje gorszy wpływ na zdrowie.
Tak, jak nadmierne jego spożycie nie jest rekomendowane populacji ogólnej, zwłaszcza że znaleźć go można głównie w produktach przetworzonych bogatych w cukier, to tak samo nie jest rekomendowany olej palmowy w ciąży czy podczas karmienia piersią.
Dalszą część artykułu znajdziesz pod sekcją "Pytania do eksperta"
Reklama
W jakich produktach jest utwardzony olej palmowy?
Olej palmowy można znaleźć zazwyczaj w przetworzonych produktach spożywczych. Wykorzystywany jest głównie do produkcji słodyczy, ponieważ jest neutralny w smaku, w temperaturze pokojowej ma konsystencję stałą, ma gładką strukturę i jest nośnikiem smaku.
Niestety jeżeli na liście składników podany jest olej palmowy to zazwyczaj występuje on w utwardzonej swojej wersji ze względu na większą stabilność.
W czym jest jeszcze olej palmowy? Oto lista produktów:
- mleko modyfikowane dla dzieci,
- margaryny i masła roślinne,
- gorszej jakości masła orzechowe,
- wyroby cukiernicze - drożdżówki, pączki, wypieki z ciasta francuskiego,
- ciastka,
- czekolady oraz wyroby czekoladowe,
- batony,
- lody,
- płatki śniadaniowe,
- słone przekąski, chipsy,
- dania gotowe.
Olej palmowy w mleku modyfikowany może budzić wiele wątpliwości jednak jak podają towarzystwa naukowe jest to produkt bezpieczny i nie ma potrzeby wycofywania go z produktów dla dzieci.
Mleko modyfikowane swoim składem ma odzwierciedlać mleko matki, dlatego używa się oleju palmowego głównie, jako źródła kwasu palmitynowego.
Reklama
Słodycze i produkty spożywcze bez oleju palmowego
Wraz ze zmieniającymi się potrzebami konsumentów i ich rosnącą świadomością żywieniową, producenci wychodzą naprzeciw zmieniającemu się rynkowi i coraz częściej usuwają ze składów olej palmowy.
Jest wiele słodyczy bez oleju palmowego, bez problemu można znaleźć czekoladę, ciastka czy herbatniki bez oleju palmowego.
Coraz więcej mlek modyfikowanych również nie zawiera tego tłuszczu, nie ze względu zmiany opinii na temat jego bezpieczeństwa, ale ze względu na oczekiwania konsumentów.
Niektórzy producenci wykorzystują ten trend i piszą na opakowaniach produktów “bez oleju palmowego” pomimo, że nigdy nie było go na liście składników tej grupy żywności.
Poniżej lista produktów na których etykietach można znaleźć olej palmowy
- margaryny,
- czekolady, batony,
- ciastka,
- dania gotowe.
Reklama
Czy w niektórych krajach olej palmowy jest zakazany?
Czy olej palmowy zakazany jest w niektórych krajach? Pytanie to nurtuje wielu świadomych konsumentów, zwłaszcza z uwagi na kwestie związane z ochroną środowiska, zwierząt (jak orangutany) oraz zdrowiem.
Istnieją kraje, które podjęły kroki w kierunku ograniczenia lub zakazu stosowania oleju palmowego w niektórych grupach środków spożywczych, jednak olej palmowy nie został zakazany w żadnym z krajów ze względu na aspekty ekologiczne i naciski ze strony producentów żywności, jak i protesty w Indonezji i Malezji.
Olej palmowy zakazany w Polsce w chwili obecnej także nie jest, ale jest odgórna rekomendacja sięgania po olej z certyfikatem pochodzenia ze zrównoważonych upraw.
Niestety całkowita eliminacja oleju palmowego i zastąpienie go innymi olejami roślinnymi wymagałoby jeszcze większych obszarów upraw i wycinki lasów co jeszcze bardziej wpłynęłoby na ekologię.
Jeśli chcemy mieć pewność, że dieta zostanie przeprowadzona w sposób zdrowy i bezpieczny dla organizmu warto skorzystać z inteligentnej platformy dietetycznej.
Uzyskamy nie tylko urozmaicony i smaczny plan posiłków, ale również możliwość wsparcia dietetyka, a także szereg przydatnych funkcjonalności, jak generowanie intuicyjnej listy zakupów.
