Czy omdlenia w ciąży są normalne?
Omdlenie to krótka, trwająca najczęściej od kilku do kilkunastu sekund utrata przytomności. Omdlenia w ciąży to przypadłość dotykająca wielu przyszłych mam.
Czy takie krótkie utraty przytomności należy traktować, jako normalne zjawisko u kobiet ciężarnych czy raczej powód do niepokoju? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć - zależy, w którym stadium ciąży się pojawiają i jak często.
Jeśli omdlenia są sporadycznymi przypadkami, głównie na początku ciąży to możemy uznać je za normalny objaw, w szczególności, gdy nie mają podłoża chorobowego. Bardzo często omdlenia są jednym z pierwszych objawów ciąży. Nie stwarzają zagrożenia dla mamy i dziecka, ale mogą stać się niebezpieczne, gdy towarzyszy im upadek i ewentualny uraz.
Często zbliżającym się omdleniom towarzyszą określone sygnały ostrzegawcze, wysyłane przez organizm, jak bóle głowy, mdłości, silne pocenie lub zaburzenia widzenia. Młode mamy nie powinny niepokoić się sporadycznymi zasłabnięciami, ale warto każdy taki przypadek skonsultować z lekarzem prowadzącym i poznać jego podłoże.
Jakie mogą być przyczyny omdleń u ciężarnych? Oto najważniejsze:
- wysoki poziom hormonów we krwi, który nadmiernie rozszerza naczynia krwionośne. W ten sposób organizm młodej mamy usprawnia przepływ krwi do dziecka, ale niestety spowalnia jej powrót do serca mamy. Następstwem jest obniżenie ciśnienia i dopływ mniejszej ilości krwi do mózgu,
- zbyt niski poziom cukru, który pojawia się najczęściej w pierwszym etapie ciąży,
- anemia, czyli zbyt niski poziom czerwonych krwinek, odpowiedzialnych za transport tlenu z mózgu do poszczególnych organów,
- długotrwałe leżenie na plecach, które może wywołać zbyt duży nacisk na żyły i tętnice (przy takim położeniu masa dziecka uciska na dolną żyłę główną),
- gwałtowne wstawanie lub szybka zmiana pozycji (tzw. nagła pionizacja), które utrudniają organizmowi odpowiedni transport krwi do serca i mózgu,
- zbyt intensywne ćwiczenia,
- przegrzanie organizmu w kąpieli.
Reklama
Omdlenia w ciąży w 1, 2 i 3 trymestrze
Kiedy zaczynają się omdlenia w ciąży? Chwilowa utrata świadomości może pojawić się już na początku ciąży, jako jeden z jej wczesnych objawów. Na tym etapie omdlenia często traktowane są, jako zupełnie naturalny objaw, ponieważ układ krwionośny przyszłej mamy podlega wielu modyfikacjom.
Omdlenia w 1 trymestrze ciąży pojawiają się najczęściej. W organizmie kobiety dochodzi do wielu zmian, głównie poprzez działanie progesteronu, czyli hormonu odpowiedzialnego za utrzymanie ciąży. To właśnie ten hormon działa rozszerzająco na naczynia krwionośne i jest częstą przyczyną chwilowej utraty świadomości lub zawrotów głowy.
W pierwszych tygodniach ciąży omdlenia pojawiają się najczęściej, a ich przyczyną może być zbyt niski poziom glukozy we krwi lub obniżone ciśnienie tętnicze. Jeśli są sporadyczne nie powinny niepokoić i zagrażać ciąży, ale zawsze każdy taki przypadek warto skonsultować z lekarzem.
W 2 trymestrze ciąży omdlenia wywołane są najczęściej uciskiem rosnącej macicy na żyłę główną dolną, która znajduje się po prawej stronie kręgosłupa. W tym okresie ciąży nacisk ze strony powiększającej się macicy dość znacznie zmniejsza dopływ krwi do prawej komory serca i tym samym przyczynia się do omdleń i zawrotów głowy u mamy. Często przyczyną takiej krótkotrwałej utraty świadomości może być także niewystarczające nawadnianie organizmu lub niedożywienie.
Omdlenia w 3 trymestrze ciąży mogą być następstwem dalszego procesu wzrastania macicy i ucisku na żyłę dolną, szczególnie w trakcie leżenia na plecach. Z tego powodu lekarze najczęściej zalecają ciężarnym leżenie na lewym boku, a nie na plecach.
Bez względu na okres ciąży omdlenia mogą się także pojawiać w momencie, gdy mama gwałtownie wstaje lub się podnosi. W takich sytuacjach gwałtownie spada ciśnienie krwi, warto zatem podnosić się delikatnie, chwilę posiedzieć i dopiero po takim czasie powoli stawać na nogi.
Reklama
Czy omdlenia w ciąży są niebezpieczne?
Omdlenia w czasie ciąży mogą być niebezpieczne, gdy pojawiają się często i towarzyszą im dodatkowe objawy. Co powinno zaniepokoić przyszłą mamę? Oto kilka przykładów potencjalnie groźnych sygnałów towarzyszących omdleniom:
- krwawienie z pochwy i silny ból brzucha - mogą wskazywać na ciąże pozamaciczną, która wymaga szybkiej hospitalizacji. Jeśli takie objawy, połączone z omdleniem pojawiają się w drugiej połowie ciąży mogą być sygnałem o przedwczesnym oddzieleniu się łożyska,
- nadmierne pragnienie - może sygnalizować początki cukrzycy ciążowej,
- zawroty i bóle głowy - mogą być sygnałem o rozwijającej się anemii ,
- upadek w trakcie utraty świadomości - w tej sytuacji należy szybko skontaktować się z lekarzem, gdyż mogło dojść do jakiegoś urazu, który zagraża ciąży (szczególnie przy uczuciu wirowania w głowie),
- kołatanie serca czy ból w klatce piersiowej - połączony z omdleniami może być sygnałem o zwiększonym ryzyku chorób serca w przyszłości,
- zaburzenia mowy i widzenia.
Przyszłe mamy powinny pamiętać, że nie wszystkie omdlenia w ciąży są niebezpieczne. Często to wynik zmian, zachodzących w organizmie kobiety. W błogosławionym stanie warto jednak „chuchać na zimne” i konsultować z lekarzem każdą sytuację, która wzbudza niepokój, także krótkotrwałą utratę przytomności w ciąży.
Reklama
Czy omdlenia w ciąży szkodzą dziecku?
Zawroty głowy i omdlenia w ciąży mogą być groźne dla dziecka. Poważne konsekwencje może przynieść upadek w czasie utraty świadomości.
Jeśli jest dość silny może wywołać:
- poronienie,
- odwarstwienie łożyska,
- wyzwolenie skurczów macicy.
W wielu przypadkach to, czy omdlenia w ciąży szkodzą dziecku zależy od trymestru, w którym się pojawią. Bardziej niebezpieczne są utraty świadomości połączone z upadkiem w 3 trymestrze.
Na tym etapie rozwoju ciąży ściany macicy są już znacznie cieńsze i maleje ilość płynu owodniowego. To skutkuje słabszą ochroną dziecka i przy omdleniu połączonym z upadkiem może dojść do urazów. Warto wnikliwie obserwować siebie i swoje ciało po takim zdarzeniu.
Niezwłocznie należy udać się do lekarza, kiedy pojawia się:
- tkliwość lub ból brzucha,
- krwawienie z dróg rodnych,
- stwardnienie macicy,
- gorączka,
- zmiana częstotliwości ruchów dziecka,
- silny ból głowy.
Reklama
Co robić przy omdleniach w ciąży? Pierwsza pomoc
W przypadku omdlenia w ciąży należy zawsze pamiętać o ułożeniu kobiety na lewym boku, aby usprawnić przepływ krwi do serca i mózgu. Krótkotrwałe utraty świadomości u ciężarnych mają najczęściej charakter przejściowy i dość łagodny, łatwo zatem pomóc przyszłej mamie.
Jak wygląda schemat pierwszej pomocy przy omdleniach w ciąży? Podstawową zasadą jest wspomniane wcześniej położenie na lewej stronie i wezwanie karetki, jeśli niepokoi nas stan ciężarnej.
Pamiętajmy, aby nie kłaść ciężarnej na plecach, ponieważ wtedy serce pompuje mniej krwi, spada ciśnienie i wzmacnia się uczucie zdenerwowania i niepokoju. Dobrze jest podłożyć pod biodro poduszkę, aby zachować pozycję macicy bez ucisku na żyłę dolną główną. Warto rozluźnić ubranie kobiety, zapewnić dostęp świeżego powietrza i poprosić po odzyskaniu świadomości o głębokie i spokojne oddechy.
Jak powinna zachować się kobieta, gdy pojawia się uczucie omdlenia w ciąży? Oto kilka podstawowych reguł postępowania dla przyszłej mamy:
- w sytuacji słabego samopoczucia usiądź lub przytrzymaj się jakiegoś przedmiotu, aby zapobiec upadkowi, który może doprowadzić do niebezpiecznych urazów. W ostateczności możesz uklęknąć i pochylić głowę do przodu,
- włóż głowę między kolana, jeśli pozwala ci na to niewielki brzuszek ciążowy tak, aby znalazła się jak najniżej (oczywiście w miarę twoich możliwości),
- w pierwszym momencie osłabienia możesz także położyć się na lewym boku,
- weź kilka głębszych oddechów,
- poluźnij ubranie (na przykład rozepnij guzik w spodniach),
- nie wykonuj gwałtownych ruchów,
- po krótkim odpoczynku otwórz okno, weź znowu kilka głębokich oddechów,
- napij się wody,
- zjedź niewielką przekąskę,
- wezwij pomoc, jeśli poczujesz się gorzej.
Gdy uczucie osłabienia i zbliżającego się omdlenia pojawia się w czasie jazdy samochodem należy natychmiast zatrzymać się i odpocząć. Jeśli samopoczucie pozwala na jakikolwiek ruch warto przesiąść się na tył samochodu i delikatnie położyć na lewym boku.
Gdy utrata świadomości ma charakter jednorazowy nie powinna być powodem do zmartwień. W przypadku częstych omdleń w ciąży należy pilnie skonsultować się z lekarzem, szczególnie, gdy towarzyszą im dodatkowe niepokojące objawy.
