Reklama
Co to jest oparzenie termiczne?
Oparzenie termiczne inaczej cieplne to typ urazu, który prowadzi do uszkodzenia skóry i tkanek podskórnych, ale także dróg oddechowych, przełyku czy oka. Powstaje w konsekwencji działania:
- prądu,
- promieniowania,
- wysokiej temperatury - niebezpieczną jest już temperatura 42 st. Celsjusza, po bezpośrednim kontakcie z nią tkanka skórna ulega martwicy po około 6 godzinach. Z kolei, gdy temperatura wynosi 55 st. Celsjusza komórki obumierają po 3 minutach, a przy wartości 70 st. Celsjusza - po sekundzie.
Każdego roku - według A. Tobczewskiej-Cabanek - tego rodzaju urazów doświadcza około 400 000 osób w Polsce, co stanowi około 1% całej polskiej populacji. Na uwagę zasługuje fakt, że aż 5 do nawet 8 pacjentów w taki sposób poszkodowanych to dzieci. Jak twierdzi wskazana specjalistka zazwyczaj takie wypadki mają charakter nagły, dochodzi do nich przez kontakt z gorącymi płynami, ogniem czy promieniowaniem słonecznym. Oparzenia termiczne stanowią drugą przyczynę zgonów wśród dzieci do 4 roku życia.
W klasyfikacji ICD-10 współwystępują pod jedną kategorią wraz z oparzeniami chemicznymi i są oznaczone kodami od T20 do T30 w zależności od miejsca oparzenia:
- głowy i szyi (T20),
- tułowia (T21),
- stawu skokowego i stopy (T25),
- mnogich okolic ciała (T29),
- nieokreślonej okolicy (T30).
Stopnie oparzeń termicznych
Wyróżnia się różne rodzaje tego urazu w zależności od jego rozległości oraz głębokości uszkodzeń tkanki. Sklasyfikowane zostały one w 4 stopnie. Oparzenie termiczne:
- 1 stopnia - ma najbardziej powierzchowny charakter, obejmuje naskórek i prowadzi do wystąpienia rumienia. Nie pozostawia blizn. Typowym przykładem są lekkie oparzenia słoneczne;
- 2 stopnia - dzieli się je na dwa podtypy: a i b; Temu pierwszemu podrodzajowi towarzyszy silny ból, a uszkodzenia sięgają do naskórka i skóry właściwej. Nie wiążą się jednak z powstawaniem blizn. Natomiast ten drugi obejmuje całą warstwę skóry właściwej, co - z uwagi na uszkodzenie zakończeń nerwowych - wywołuje mniejszy ból. Takie uszkodzenia podtypu b prowadzą zwykle do wystąpienia blizn;
- 3 stopnia - oparzenie jest tak rozległe, że prowadzi do uszkodzenia skóry właściwej, a także tkanki znajdującej się pod nią, w tym mięśni czy kości. Rana jest sucha, skórzasta i wyróżnia się brązowym kolorem. Tworzą się wraz z nią strupy oraz blizny;
- 4 stopnia - wiąże się z martwicą oraz zwęgleniem tkanek. Terapia opiera się na chirurgicznym wycięciu zmian i przeszczepie skóry.
Bez względu na to, w jakim stopniu doszło do uszkodzenia tkanek, wymagają one szybkiego działania i udzielenia pierwszej pomocy.
Objawy oparzeń termicznych
Symptomy mogą różnić się w zależności od tego, z jakim stopniem oparzenia pacjent się mierzy. W przypadku stopnia:
- 1 - pojawia się ból, rumień, pieczenie;
- 2 - występują pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym, może pojawić się uszkodzenie zakończeń nerwowych, co przekłada się na mniejsze odczuwanie bólu, jeżeli nie, urazowi towarzyszy ostry ból;
- 3 - rana staje się bezbolesna, co ma związek z uszkodzeniem zakończeń nerwowych, jest rozległa, sucha i brunatna;
- 4 - dochodzi do martwicy tkanek i zwęglenia skóry, co wiąże się z dużym ryzykiem zgonu.
Oparzeniom może towarzyszyć ogólne złe samopoczucie psychiczne i fizyczne, gorączka, a nawet wstrząs, dlatego poszkodowany potrzebuje jak najszybciej uzyskać pomoc.
Reklama
Jak udzielać pierwszej pomocy przy oparzeniach termicznych?
Postępowanie w przebiegu oparzeń termicznych opiera się na kilku zasadach. Najpierw należy zadbać o własne bezpieczeństwo - sprawdzić źródło oparzenia, ugasić tlące się ubranie. Do gaszenia nie powinno się używać gaśnicy, ale koca. Nie wykorzystuje się wody w przypadku płonących olejów i tłuszczów, gdyż może to dodatkowo wzniecić płomień.
Jeżeli obrażenia zagrażają życiu należy wezwać karetkę, w innym przypadku - udać się jak najszybciej do specjalisty. Bez względu na rozległość oparzeń wymagają one szybkiego schłodzenia - można co do zasady użyć do tego bieżącej wody albo zimnych okładów, np. woreczka z lodem zawiniętego w tkaninę. Nie należy przykładać bezpośrednio lodu do skóry, gdyż grozi to odmrożeniami.
Małe uszkodzenia można schładzać przez kilkanaście minut, a te większe okryć np. wilgotnym ręcznikiem lub innym materiałem. Woda nie powinna mieć zbyt niskiej temperatury, gdyż może to doprowadzić do wychłodzenia. Nie należy przekłuwać pęcherzyków, ponieważ stanowią one zabezpieczenie przed zakażeniem skóry.
Na każdym etapie należy sprawdzać, czy poszkodowany jest przytomny i czuwać nad nim aż do momentu przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego.
Reklama
Jak leczyć oparzenia termiczne?
Z reguły w przypadku oparzeń I stopnia wystarczy schłodzenie skóry i nałożenie opatrunku. W ramach leczenia domowego można też sięgać po środki apteczne łagodzące ból oraz zmniejszające ryzyko powstania blizn.
Urazy wyższych kategorii wymagają często wezwania pomocy. Każdorazowo należy zadzwonić po karetkę, gdy ofiarą jest dziecko lub gdy doszło do poparzenia newralgicznych części ciała, takich jak oko czy krocze. Znaczenie ma też rozległość oparzeń.
Rozległe rany mogą wymagać interwencji chirurgicznej, w czasie których lekarz usunie zmiany. W niektórych przypadkach konieczne jest wykonanie przeszczepu skóry. Taka operacja ratuje życie i jest szansą na normalne funkcjonowanie pomimo odniesionych obrażeń. Oparzenie termiczne wiąże się z ryzykiem powstania rozległych blizn, co wymaga dbałości o nie, by nie doszło do nadkażeń i ich rozejścia. Można w tym celu stosować silikonowe plastry. Blizny przerostowe zwiększają ryzyko raka kolczystokomórkowego skóry.
Co stosować na oparzenia termiczne?
Gdy rana oparzeniowa zostanie schłodzona, należy przyłożyć do niej jałową gazę albo plastry hydrożelowe lub hydrokolidowe. Zapewniają one wilgotne środowisko wspomagające proces gojenia się skóry. Za gojenie się naskórka odpowiadają keratynocyty potrzebujące właśnie takich warunków.
Jeżeli poszkodowany boryka się z oparzeniami pierwszego stopnia, np. w wyniku działania słońca, może zastosować na skórę piankę albo maść łagodzącą zawierającą w składzie:
- panthenol,
- aloes.
Substancje te łagodzą obrzęk oraz wykazują właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne, co zmniejsza ryzyko ewentualnych powikłań.
Początek treści sponsorowanej
W przypadku nieestetycznych blizn pooparzeniowych, powypadkowych czy pooperacyjnych warto sięgnąć po lek w formie żelu dostępny w aptekach. Preparat, zawiera substancje czynne, takie jak heparyna, allantoina i wyciąg z cebuli. Współdziałanie tych składników w szczególności reguluje syntezę kolagenu, będącego głównym białkiem tkanki łącznej, co pozytywnie wpływa na wygląd i sposób gojenia uszkodzonej skóry. Jeśli chcesz pozbyć się blizny kliknij tutaj.
Koniec treści sponsorowanejReklama
Jak unikać oparzeń termicznych?
Chcąc zmniejszyć ryzyko tego typu urazów w zaawansowanej formie należy przede wszystkim dbać o bezpieczeństwo pożarowe budynków. Oprócz tego, nie wolno bagatelizować wpływu promieni słonecznych na skórę i stosować zabezpieczające filtry w formie kremów, żelów czy maści. Nie powinno się też zbyt długo wystawiać skóry na działanie promieniowania.
Oparzenia termiczne tego typu zwykle mają charakter powierzchowny, jednak są bolesne i prowadzą do powstawania ran, o czym nie powinno się zapominać. Warto też pamiętać o zasadach BHP podczas smażenia czy korzystania w inny sposób z gorących tłuszczów - nie należy wlewać wody do rozgrzanego oleju, gdyż grozi to odpryskiwaniem i ryzykiem poparzeń.
Aby uchronić dziecko przed oparzeniami, należy zabezpieczyć gorące płyny, nie podawać mu pokarmów o zbyt wysokiej temperaturze, np. zupy, ale najpierw sprawdzić, czy danie wystygło. Pociecha nie powinna też oczywiście bawić się w pobliżu źródła ognia, np. grilla czy gotującego się dania.
