Co to jest osteotomia?
Osteotomia jest zaawansowanym zabiegiem chirurgicznym stosowanym w leczeniu ortopedycznym oraz urazowym, polegającym na przecięciu kości i jej korekcji za pomocą specjalnych płytek stabilizujących. Celem operacji może być wyrównanie osi kości, jej wydłużenie lub skrócenie, poprawa kształtu, lub przemieszczenie na właściwą pozycję. Zabieg zapobiega lub znacznie odsuwa w czasie konieczność operacji wszczepienia endoprotezy.
Najczęściej tego typu metodę wykorzystuje się w leczeniu różnego typu dysfunkcji stawu kolanowego, nieco rzadziej – innych części ciała. Ze względu na użycie nowoczesnych narzędzi, operacja uchodzi za innowacyjną, warto jednak wiedzieć, że kontrolowane przerwanie ciągłości kości w celu poprawy jej parametrów uznawane było za skuteczną metodę terapeutyczną już w starożytnym Egipcie 1600 lat przed naszą erą.
Podobne wnioski w V w. p.n.e. formułował Hipokrates, a następnie lekarze praktykujący w antycznym Rzymie. Dynamiczny rozwój w tej dziedzinie zapoczątkowany został w drugiej połowie XIX wieku i trwa do dziś.
Współcześnie osteotomię wykonuje się w obrębie:
- kości piszczelowej lub udowej (wpływ na działanie stawu kolanowego);
- miednicy (leczenie dysplazji biodra u dzieci i młodzieży);
- śródstopia (korekcja m.in. płaskostopi oraz haluksów);
- żuchwy (poprawa mechaniki szczęki);
- nosa (często stosowana w chirurgii plastycznej twarzy);
Reklama
Osteotomia kolana
Osteotomia kolana wykonywana jest najczęściej u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową, a także koślawością i szpotawością. Operacja polega na przecięciu jednej z kości łączących się ze stawem kolanowym – piszczelowej u dołu lub udowej u góry, a następnie poprawnym ich zespoleniu i stabilizacji za pomocą metalowych implantów.
Dwie podstawowe procedury to:
- osteotomia podkolanowa, zwana też wysoką osteotomią piszczeli (ang. high tibial osteotomy, w skrócie HTO). Wykonuje się ją w celu nadania właściwej osi stawu kolanowego, najczęściej u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową przedziału przyśrodkowego kolana;
- osteotomia kości udowej (dalsza udowa, ang.: distal femoral osteotomy, w skrócie DFO), skuteczna w przypadku zwyrodnień przedziału bocznego.
Reklama
Techniki osteotomii kości piszczelowej i udowej
Osteotomia kości piszczelowej wykonywana jest różnymi technikami. Współcześnie stosuje się różne wariacje metod znanych jako:
- OWHTO (ang.: opening wedge high tibial osteotomy) – jest to tzw. otwarta osteotomia klinowa, najpopularniejsza obecnie metoda operowania, wymagająca zaledwie jednego cięcia, a jednocześnie zapewniająca bardzo precyzyjną korektę różnego typu wad;
- CWHTO (closing wedge high tibial osteotomy) – zabieg zamknięty, zazwyczaj wymagający 3 cięć. Opracowany wcześniej i dziś stosowany rzadziej, mający jednak swoje zalety, wśród których można wymienić szybsze zrastanie się kości i większą stabilność efektów.
Podobne procedury stosuje się w przypadku cięć wykonywanych w kości udowej – mówi się wówczas o technikach OWDFO (opening wedge distal femoral osteotomy) oraz CWDFO (closing wedge distal femoral osteotomy)
Reklama
Przeciwwskazania do zabiegu osteotomii
Zabieg osteotomii kolana wykonywany jest u pacjentów w każdym wieku, choć niektórych przypadkach nie są operowane osoby po pięćdziesiątym roku życia.
Jeśli chodzi o twarde przeciwwskazania, wymienić można takie czynniki, jak:
- otyłość II stopnia;
- cukrzyca;
- osteoporoza;
- reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) obejmujące kolano;
- duży, symetryczny stopień zniszczenia chrząstki w obu przedziałach stawu;
- znaczne ograniczenie ruchomości kolana;
- nałóg tytoniowy;
- ciąża;
Reklama
Powikłania po osteotomii kolana
Powikłania po osteotomii kolana występują relatywnie rzadko, nie mniej zdarzają się. Należą do nich:
- wysięk i obrzęk;
- zakrzepica;
- nieprawidłowy lub zbyt wolny zrost kości;
- nieprawidłowa korekta – brak pożądanego efektu leczniczego;
Należy pamiętać, że pacjent poddany osteotomii musi przejść etap regeneracji i rehabilitacji, który trwa od 2 tygodni do 4 miesięcy, w zależności od charakteru aktywności zawodowej wykonywanej na co dzień (pracownicy umysłowi mogą wrócić do swoich zajęć już po około 14-21 dniach, w przypadku osób pracujących fizycznie upłynąć muszą minimum 3-4 miesiące)
Reklama
Cena osteotomii
Zabieg cięcia i korekcji kości jest stosunkowo drogi. W zależności od renomy danej kliniki oraz wykonującego operację lekarza, a także złożoności problemu i wybranej techniki, cena osteotomii wynosi od 2 do nawet 16 tysięcy złotych. Średni koszt to przeszło 11 tys. zł, a zabiegi wykonywane w cenie poniżej 8 tys. zł należą do rzadkości.
Operacji można się poddać także w publicznym szpitalu, korzystając z refundacji Narodowego Funduszu Zdrowia, należy jednak pamiętać, iż wymagane jest w tym celu skierowanie od lekarza specjalisty, a także liczyć z tym, że czas oczekiwania może wynieść od kilku do kilkunastu miesięcy.
Czytaj też:
