Czym jest owrzodzenie języka?
Owrzodzenie języka to rodzaj wykwitu skórnego o charakterze wtórnym.
W dermatologii wyróżnia się wykwity pierwotne, pojawiające się na początkowym etapie dermatoz oraz wtórne, ujawniające się w dalszym etapach, które mogą być oznaką ustępowania choroby lub przeciwnie, jej powikłaniem.
Wrzody na języku, a także w innych miejscach jamy ustnej nazywane są aftami.
Mają charakter otwartych ran na powierzchni błony śluzowej, którym zwykle towarzyszy miejscowy stan zapalny. Mogą występować pojedynczo lub mnogo.
Należą do trudno gojących się ran i często mają charakter przewlekły.
Reklama
Przyczyny owrzodzenia języka
Owrzodzenia języka mogą mieć rozmaite przyczyny. Najczęściej powstają na skutek miejscowych urazów (głównie oparzeń, skaleczeń, ugryzień oraz otarć spowodowanych noszeniem źle dopasowanej protezy zębowej, itd.)
Nierzadko są także wynikiem infekcji wirusowych, bakteryjnych lub grzybiczych.
Źródłem owrzodzenia na języku mogą być ponadto:
- zaburzenia immunologiczne (białaczka, zakażenie wirusem HIV),
- przewlekłe choroby zapalne jelit,
- choroby autoimmunologiczne,
- niektóre leki.
Wrzody języka bywają niekiedy manifestacją chorób nowotworowych jamy ustnej. Bardzo często wiążą się też z nawracającym aftowym zapaleniem jamy ustnej - RAS (więcej na ten temat w dalszej części artykułu).
Mogą być też wynikiem zaburzania równowagi flory bakteryjnej, spowodowanej przyjmowaniem przez pacjenta antybiotyków. Wówczas dochodzi do powstawiania ostrych stanów zapalnych, w wyniku czego pojawiają się: afty, pleśniawki, zajady, czy grzybica jamy ustnej.
Owrzodzenia języka a COVID-19
Dr Tim Spector, profesor epidemiologii genetycznej w King’s College London zwrócił uwagę na to, że jedna na pięć osób z COVID-19 ma mniej powszechne objawy, które nie znajdują się na oficjalnej liście (Public Health Englan). Są to na przykład wysypki skórne.
Za trzy najczęstsze objawy covidu WHO uznaje gorączkę, suchy kaszel i zmęczenie. Utrata smaku i węchu to dodatkowe objawy, z którymi jest powiązana jama ustna. Coraz częściej pojawiają się zatem doniesienia o covidowym języku.
Okazuje się, że wielu pacjentów doświadcza objawów w jamie ustnej, które nie są typowe dla tych wywołanych przez koronawirusa.
Według dr Pegah Hosseinzadeh z Guilan University of Medical Sciences „objawy w jamie ustnej mogą być jedynymi objawami COVID-19 i mogą się ujawnić się przed objawami ogólnymi”.
U osób, w których zdiagnozowano covid zaobserwowano wiele zmian, takich jak:
- język geograficzny,
- zmiany opryszczkowe,
czy
- owrzodzenie aftowe w jamie ustnej.
Jeśli zauważysz u siebie nietypowe objawy i towarzyszące im osłabienia, lepiej zatem po prostu zostań w domu.
Reklama
Jak wygląda owrzodzenie języka?
Najczęściej obecność wrzodu na języku ma związek z jednostką chorobową zwaną nawracającym aftowym zapaleniem jamy ustnej (recurrent aphthous stomatitis, RAS).
Szacuje się, że schorzenie może dotyczyć od 5 do 25 proc. populacji. Co istotne, etiologia choroby pozostaje nieznana.
Wskazuje się jednak, że RAS występuje częściej u osób z niedoborami pokarmowymi, chorobami zapalnymi jelit oraz zakażonych wirusem HIV. Do czynników ryzyka zaliczają się także:
- stres,
- urazy mechaniczne,
- zażywanie niektórych leków,
- nieodpowiednia higiena jamy ustnej.
Jak wygląda owrzodzenie języka w przebiegu tej choroby? Zazwyczaj przybiera postać bolesnych nadżerek (ubytku w błonie śluzowej) o gładkich brzegach i otoczonych rumieniem.
Zmiany zwykle są płytkie, przybierają okrągły lub owalny kształt i mają średnicę około 1 centymetra. Mogą występować pojedynczo lub mnogo.
Nadżerki często są pokryte żółtym lub białym nalotem, zwłaszcza w centralnym miejscu. Afty mogą ponadto powodować pieczenie, dolegliwości bólowe, ślinotok, a także utrudniać jedzenie i picie.
Reklama
Jak leczyć owrzodzenie języka?
Leczenie owrzodzenia języka powinno być uzależnione od jego przyczyny.
Najczęściej pojawienie się wrzodów na języku ma związek z nawracającym aftowym zapaleniem jamy ustnej. Z uwagi na to, że choroba ma niepoznaną etiologię, pacjentom zwykle zleca się wykonanie badania pod kątem niedoborów witamin lub minerałów oraz niektórych chorób przewodu pokarmowego.
W przypadku nieprawidłowości w wynikach badań, wprowadza się leczenie przyczynowe. Jeśli natomiast nie da się powiązać RAS z innymi schorzeniami, stosuje się leczenie objawowe.
Zastosowanie znajdują przede wszystkim leki miejscowe o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, a niekiedy, aby zapobiec wtórnym zakażeniom bakteryjnym, zasadne jest też stosowanie antybiotyków (również o charakterze miejscowym).
Afty zwykle goją się w czasie 10-14 dni. W większości przypadków nie pozostawiają się po sobie blizn, aczkolwiek zdarzają się wyjątki. Ryzyko powstania blizn jest większe, jeśli wykwity ulegną wtórnym zakażeniom bakteryjnym.
Reklama
Domowe sposoby na owrzodzenie języka
Konwencjonalne leczenie owrzodzeń języka można wspomóc domowymi sposobami. Pacjentom zaleca się, aby w czasie leczenia wrzodów języka nie stosowali past do zębów, które zawierają silne detergenty, gdyż mogą one zadziałać drażniąco, a co za tym idzie - wydłużać proces gojenia.
Po szczotkowaniu zębów warto zastosować płyn do płukania ust o działaniu przeciwbakteryjnym.
W uwagi na to, że stres zaliczany jest do czynników wywołującym nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej, pacjenci powinni także unikać napięcia nerwowego.
Co więcej, aby unikać niedoborów witamin i minerałów, które także stoją za rozwojem RAS, należy zadbać o odpowiednio zbilansowane posiłki. Warto także unikać pokarmów gorących, ostrych i kwaśnych, gdyż mogą one nasilać dolegliwości bólowe.
Istotnym czynnikiem wywołującym chorobę są ponadto miejscowe urazy mechaniczne, dlatego warto unikać ryzyka ich wystąpienia.
