Co to jest papaweryna?
Papaweryna jest alkaloidem izochinolowym o działaniu spazmolitycznym. Dawniej była otrzymywana z maku ogrodowego, obecnie w lecznictwie stosuje się rozpuszczalny w wodzie chlorowodorek papaweryny. Niegdyś papaweryna była głównym składnikiem leków spazmolitycznych. Z czasem jednak zsyntetyzowano nową grupę leków rozkurczających mięsnie gładkie o wyższej skuteczności, co znacznie zmniejszyło jej stosowanie.
Kiedyś chlorowodorek papaweryny stosowano w zaburzeniach erekcji w postaci wstrzyknięć do ciał jamistych prącia, ale ze względu za skutki uboczne zrezygnowano z takiej formy leczenia. Ze względu na to, że substancja czynna rozszerza naczynia krwionośne, jest także stosowana w chirurgii naczyń krwionośnych.
Reklama
Działanie papaweryny
Działanie papaweryny polega na zmniejszaniu napięcia mięśni gładkich, dlatego znajduje ona zastosowanie w chorobach dróg żółciowych, takich jak kamica czy zapalenie pęcherzyka żółciowego. Stosuje się ją także w stanach skurczowych mięśni gładkich dróg moczowych – m.in. w zapaleniu pęcherza moczowego, miedniczek nerkowych oraz kamicy nerkowej.
Ponadto w stanach nadmiernej kurczliwości mięśni przewodu pokarmowego, występujących w przebiegu takich chorób jak:
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,
- zapalenie żołądka,
- zapalenie jelit,
- zapalenie okrężnicy,
- zespół jelita drażliwego,
- zapalenie trzustki.
Chlorowodorek papaweryny sprawdzi się także przy bolesnym miesiączkowaniu oraz bólach głowy pochodzenia naczyniowego.
Reklama
Chlorowodorek papaweryny w ratownictwie
Papaweryna znajduje się na liście leków, które mogą być samodzielnie podawane przez ratowników medycznych. Reguluje to Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2016 r. w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego. Załogi karetek pogotowia dysponują papaweryną w zastrzykach. Na polskim rynku aptecznym dostępne są także czopki z papaweryną w połączeniu z wyciągiem z pokrzyku wilczej jagody. Zarówno lek w formie roztworu do wstrzykiwań, jak i czopki, dostępne są na receptę.
Warto zapamiętać, że nie można kupić papaweryny bez recepty. Ponadto substancja czynna nie jest w Polsce dostępna w formie tabletek oraz kropli. Zamiast papaweryny w tabletkach można kupić preparaty zawierające drotawerynę - syntetyczną pochodną papaweryny o podobnym działaniu. Środki z drotaweryną są dostępne bez recepty (z wyjątkiem ampułek).
Jeżeli chodzi o krople żołądkowe rozkurczające, to większość dostępnych na rynku preparatów zawiera mieszaninę nalewek z kozłka lekarskiego, mięty i dziurawca. W aptekach nie występują krople żołądkowe z papaweryną.
Reklama
Papaweryna w ciąży
Stosowanie papaweryny w ciąży nie jest wskazane, ale niekiedy lekarze decydują się na podanie jej pacjentkom, u których występują przedwczesne skurcze macicy, zagrażające ciąży. Należy jednak zapamiętać, że w ciąży jest dopuszczona tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy korzyści wynikające z zażycia preparatu przeważają nad ryzykiem dla matki i płodu, a to może ocenić tylko lekarz.
Również w okresie karmienia piersią nie powinno się stosować preparatów zawierających papawerynę, aczkolwiek warto zaznaczyć, że nie ma danych dotyczących przenikania substancji czynnej do mleka kobiecego. Decyzję o stosowaniu leku w czasie karmienia piersią powinien każdorazowo podejmować lekarz.
Reklama
Skutki uboczne papaweryny
Chlorowodorek papaweryny, jak każda inna substancja czynna, może wywoływać działania niepożądane.
Do najczęściej występujących skutków ubocznych papaweryny należą:
- dyskomfort w jamie brzusznej,
- nudności i wymioty,
- zaparcia,
- biegunka,
- zaburzenia oddychania,
- wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego,
- bóle i zawroty głowy,
- senność,
- złe samopoczucie.
Co bardzo ważne, preparatów zawierających substancję czynną nie należy podawać osobom cierpiącym na następujące schorzenia:
- niewydolność nerek,
- niewydolność wątroby,
- niewydolność mięśnia sercowego,
- dławica piersiowa,
- blok przedsionkowo-komorowy II lub III stopnia oraz inne zaburzenia rytmu serca,
- jaskra,
- przerost prostaty,
- niedrożność jelit,
- zbyt niskie ciśnienie tętnicze.
Reklama
Dawkowanie papaweryny
Dawkowanie papaweryny zależy głównie od formy preparatu. Roztwór do wstrzykiwań przeznaczony jest do użytku dla wykwalifikowanego personelu medycznego. Można go podawać podskórnie lub domięśniowo. Jednorazowa dawka dla dorosłych wynosi 40-120 mg (2-6 ml). Dawkę można powtórzyć po upływie 3 godzin, a w ciągu doby można wykonać maksymalnie 4 zastrzyki. Papaweryny w zastrzyku nie podaje się dzieciom.
Czopki doodbytnicze dorośli mogą stosować maksymalnie 3 razy na dobę (po jednym czopku). Jeżeli chodzi o dawkowanie papaweryny w czopkach u dzieci, należy skonsultować się z lekarzem, gdyż dawka powinna być ustalona indywidualnie.
