Rodzaje pasożytów ludzkich
Pasożyty ludzkie stanowią duże zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia człowieka. Z danych Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że w ciągu ostatnich 10 lat nawet 4,5 miliarda ludzi stało się żywicielami dla robaków ludzkich (w Europie co 3 osoba, a w Stanach Zjednoczonych 85-95 proc. populacji).
Mimo znacznej poprawy warunków sanitarnych oraz lepszych sposobów zwalczania, pasożyty mogą być przyczyną 14 milionów zgonów każdego roku.
Ze względu na miejsce bytowania, wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje pasożytów ludzkich:
- zewnętrzne, czyli obecne na powierzchni ciała,
- wewnętrzne, tj. bytujące w ustroju.
Jak wyglądają pasożyty? Kwestia ta jest skomplikowana, bowiem w ludzkim organizmie może zadomowić się nawet 300 gatunków tych drobnoustrojów (w Polsce – 40). Do najczęściej wykrywanych zaliczają się:
- owsik ludzki (Enterobius vermicularis) – rozpowszechniony na całym świecie pasożyt jelita grubego. Występuje przede wszystkim u dzieci. Szacuje się, że każdego roku w Polsce owsikiem zaraża się ok. 17 proc. dorosłych i 38 proc. dzieci w wieku 7-14 lat;
- włosogłówka ludzka (Trichuris trichiura) – pasożyt należący do nicieni, który bytuje w jelicie ślepym oraz grubym. To drugi po owsiku najczęściej wykrywany pasożyt u ludzi;
- glista ludzka (Ascaris lumbricoides) - pasożyt kolonizujący jelito cienkie. Może występować nawet u dużej części ludzi na całym świecie. W Polsce jest trzecim robakiem ludzkim pod względem częstości występowania;
- glista psia i glista kocia (Toxocara canis i T. cati) – dojrzałe pasożyty występują powszechnie u psów i kotów. U ludzi wykrywa się jedynie larwy tych pasożytów;
- tasiemiec bąblowcowy i tasiemiec wielojamisty (Echinococcus granulosus i E. multilocularis) – pasożyt występuje w różnych narządach wewnętrznych (m.in. wątrobie, mózgu, gałce ocznej). Inwazyjne dla człowieka są szczególnie jaja tasiemca wydalane przez psy.
Reklama
Skąd biorą się pasożyty w organizmie człowieka?
Pacjenci często zastanawiają się, skąd się biorą pasożyty w ludzkim ciele. Mogą one przedostać się do organizmu różnymi drogami. Najczęściej jednak poprzez:
- jedzenie niedomytych owoców i warzyw,
- niewłaściwe przygotowywanie potraw,
- jedzenie żywności niewiadomego pochodzenia,
- picie nieprzegotowanej wody.
Robaki w ciele człowieka mogą być też efektem niewłaściwej higieny osobistej lub konsekwencją kontaktu ze zwierzęciem domowym, które nie jest odrobaczane. Przyczyną choroby pasożytniczej może być ponadto kąpiel w zbiorniku wodnym lub ukąszenie przez zakażonego owada.
Reklama
Objawy pasożytów ludzkich
Objawy robaków u człowieka różnią się w zależności od tego, jaki pasożyt przedostał się do organizmu oraz jaką część ciała skolonizował.
Generalnie podstawowym objawem zakażeń pasożytniczych jest mechaniczne uszkodzenie zasiedlonej tkanki lub narządu, które z czasem może doprowadzić do trwałych zmian.
Przykładowo, włosogłówka ludzka, która występuje w jelicie ślepym oraz grubym, najczęściej wywołuje bóle w prawym dolnym kwadracie brzucha oraz biegunkę śluzową.
Owsik z kolei, który występuje w końcowym odcinku jelita grubego, najczęściej skutkuje uporczywym świądem odbytu. Owsica u dzieci może ponadto powodować zmęczenie, nocne moczenie, a nawet bezsenność.
Co ciekawe, wewnętrzne pasożyty ludzkie mogą wywoływać objawy skórne, gdyż wytwarzają różne substancje prowadzące do reakcji alergicznych i odczynów zapalnych.
Zwłaszcza zakażenie glistą ludzką można rozpoznać po pokrzywce, świądzie skórnym czy obrzęku twarzy i rąk.
Jednakże objawy skórne są typowe dla zakażenia robakami ludzkimi, takimi jak:
- pchły (Ctenocephalides canis i in.) – ukłucie powoduje reakcję alergiczną;
- wszy głowowe (Pediculus capitis) – na skórze pojawiają się swędzące wykwity;
- nużeńce (Demodex folliculorum) – mogą powodować stany zapalne mieszków włosowych.
Reklama
Jak wyglądają pasożyty ludzkie w kale?
Niektóre z pasożytów ludzkich są obecne w kale, dzięki czemu choroba pasożytnicza może być łatwiej wykryta. W diagnostyce najczęściej wykonuje się badanie kału, a dodatkowo badania krwi na oznaczenie przeciwciał klas IgG, IgM, IgA, IgE, które wytwarzane są przez organizm po kontakcie z pasożytem.
Jak wyglądają ludzkie pasożyty obecne w kale? Warto pamiętać, że robaki mogą przybrać formę jaj lub dorosłego osobnika. Przy zakażeniu glistą ludzką najczęściej wykrywane są charakterystyczne jaja.
Z kolei przy owsicy (zakażeniu owsikiem ludzkim) w stolcu obecne się zarówno jaja, jak i dorosłe samice. Obecność jaj w ekskrementach stwierdza się także przy tasiemczycy, ale dodatkowo w kale mogę znaleźć też człony tasiemca.
Reklama
Oczyszczanie z pasożytów ludzkich
Jak pozbyć się pasożytów z organizmu człowieka, jeśli zostaną wykryte? Leczenie najlepiej powierzyć lekarzowi, gdyż zastosowanie znajdują leki przeciwpasożytnicze wydawane na receptę. Do najczęściej stosowanych substancji czynnych zaliczają się:
- pyrantel – tabletki na pasożyty ludzkie, które blokują przewodnictwo nerwowo-mięśniowego, stosowane są w zakażeniach robakami obłymi (glistą, owsikiem, włosieniem);
- mebendazol – lek, który uniemożliwia przyswajanie glukozy przez pasożyta, eliminuje robaki obłe i płaskie;
- albendazol - lek na pasożyty ludzkie o szerokim zakresie działania, stosowany w zakażeniu zarówno robaki obłymi, jak i płaskimi.
Reklama
Leki na pasożyty ludzkie bez recepty
Oprócz leczenia konwencjonalnego można się odwołać także do tzw. domowych sposobów. Zwolennicy medycyny naturalnej polecają zioła na pasożyty ludzkie. Jakie? Za skuteczne uchodzą przede wszystkim:
- piołun,
- wrotycz,
- szałwia,
- krwiściąg lekarski.
Wymienione rośliny zielne mają wykazywać działanie przeciwpasożytnicze, jednakże ich skuteczność nie jest potwierdzona badaniami klinicznymi, dlatego zaleca się, by stosować je jedynie wspomagająco lub zapobiegawczo.
Często rozważa się też również, odrobaczanie ludzkiego organizmu. Należy jednak wspomnieć, że jest to temat kontrowersyjny i wzbudza liczne wątpliwości.
Warto pamiętać, że lekarstwem na pasożyty ludzkie jest także dbałość o higienę osobistą oraz stosowanie diety z ograniczeniem węglowodanów, gdyż pasożyty żywią się głównie cukrem.
