Co to jest patomorfologia?
Patomorfologia często kojarzy się z wykonywaniem sekcji zwłok. Jest to jednak tylko element całej prawdy, gdyż patomorfologia polega na ocenianiu budowy i zmian w tkankach, co pozwala m.in ocenić przyczynę zgonu.
To niezwykle ważna dziedzina medycyny, na podstawie której coraz częściej dobiera się sposób leczenia osoby, u której stwierdzono jakąś patologię w budowie tkanek. Nie zawsze musi być to nowotwór (który z kolei nie zawsze jest złośliwy), może to być również wiele schorzeń zapalnych i zwyrodnieniowych.
Reklama
Podstawowe narzędzia w patomorfologii
W patomorfologii podstawowym narzędziem jest mikroskop świetlny, za pomocą którego dokonuje się rozpoznania histopatologicznego lub cytologicznego.
Patomorfolog posługiwał się do niedawna tylko mikroskopem. Obecnie coraz częściej używa nowoczesnych sprzętów, za pomocą których ocenia tkanki pod kątem ich budowy i rozmieszczenia.
Porównując wyniki ze statystycznymi kryteriami, stwierdza czy i na ile budowa komórek odbiega od normy i co może zwiastować. Aktualnie przy rozpoznaniu typu nowotworu (zwłaszcza, gdy wcześniejsze badania np. USG nic nie wykazało) odgrywa to kluczową rolę przy sposobie doboru leczenia przez onkologa.
Reklama
Jakie są badania patomorfologiczne?
W patomorfologii wymienia się kilka metod badawczych. Patomorfolog korzysta m.in. z:
- biopsji - polegającej na pobraniu fragmentu tkanki czy guza do badania za pomocą igły,
- oligobiopsji - pobierania materiału specjalnymi szczypcami,
- cytochemii - oceny składu chemicznego tkanek i komórek,
- histochemii - czylia badania histopatologicznego,
- cytologii - ważnego elementu diagnostyki płynów z jam ciała,
- mikroskopii - badania obiektów przy użyciu mikroskopu.
Kluczowa w patomorfologii jest biologia molekularna, czyli nauka zajmująca się badaniem biologii na poziomie molekularnym, która bada właściwości cząsteczek, z których zbudowane są organizmy. Ma ona ścisły związek z takimi dziedzinami wiedzy, jak: genetyka, biochemia, biofizyka czy cytologia.
Jak zatem można zauważyć metody badawcze wykorzystywane w tej dziedzinie medycyny są dość liczne.
Reklama
Czym zajmuje się patomorfolog?
Osoba, która bada zmiany w tkankach i narządach nazywana jest patomorfologiem. Specjalista patomorfolog jest w stanie stwierdzić czy mamy do czynienia z nowotworem pierwotnym, czy z przerzutem i z jakiej dokładnie komórki pochodzą zmienione tkanki. Zawód ten jest więc nie tylko niezwykle istotny, ale również odpowiedzialny.
To właśnie specjalista patomorfologa określa stan pacjenta. Od oceny tego lekarza zależą:
- ilość tkanki konieczna do wycięcia,
- sposób leczenia,
- życie pacjenta.
W sytuacji, w której patomorfolog podejrzewa u pacjenta występowanie nowotworu kluczowe jest, by odpowiednio go rozpoznać i ocenić stopień zaawansowania. W związku z tym lekarz specjalizujący się w tej dziedzinie medycznej często nie wykonuje tylko jednego, prostego badania a czasem nawet kilkadziesiąt badań z jednego narządu. Musi on zatem posiadać szeroką wiedzę:
- patomorfologiczną,
- onkologiczną,
- kliniczną.
Warto również, by miał niezwykle dobry wzrok, umiał skupić się na największych detalach, zapamiętywał widziane obrazy i precyzyjnie potrafił je porównać. To wszystko odgrywa kluczową rolę w tej specjalizacji, gdyż patomorfolog korzysta z bardzo precyzyjnych metod badawczych.
Reklama
Ile czeka się na badanie patomorfologiczne?
Niestety w Polsce jest stosunkowo mało specjalistów zajmujących się tą dziedziną medycyny. Każdy szpital powinien mieć co najmniej jednego takiego specjalistę, a aktualnie w kraju czynnych zawodowo patomorfologów jest niecałe pięćset, dlatego na badanie trzeba czekać od 2 do nawet 6 tygodni, co w przypadku podejrzenia nowotworu złośliwego oznacza niekorzystne czekanie na decyzję, a w efekcie odłożone w czasie odpowiednie leczenie.
Na stronie rządowej https://www.gov.pl/ można znaleźć zakładkę "Zakład patomorfologii", w której znajdują się informacje o dostępnych szkoleniach. Udział w nich mogą wziąć wszystkie osoby, zakwalifikowanie do rozpoczęcia specjalizacji w trybie rezydenckim.
