Co to znaczy pęcherz neurogenny?
Pęcherz neurogenny stanowi nieprawidłowość w funkcjonowaniu pęcherza moczowego już na etapie gromadzenia moczu oraz w fazie jego wydalania. Jest to objaw, który może świadczyć o występowaniu różnych problemów zdrowotnych i chorób, przede wszystkim neurologicznych.
W klasyfikacji ICD-10 pęcherz neurogenny jest związany z chorobami układu moczowo-płciowego. W tym rozdziale wyróżnia się m.in.:
- N31.0 – obejmujący pęcherz moczowy neurogenny niesklasyfikowany gdzie indziej,
- N31.1. – oznaczający odruchowy pęcherz moczowy neurogenny niesklasyfikowany gdzie indziej,
- N31.2 – określający wiotki pęcherz moczowy neurogenny niesklasyfikowany gdzie indziej.
W najnowszej klasyfikacji ICD-11 pęcherz neurogenny odnaleźć można na liście chorób układu moczowego m.in. pod numerem GC01.4.
Przyczyn pęcherza neurogennego upatruje się głównie w schorzeniach neurologicznych, takich jak np. choroba Parkinsona, choroba Alzheimera, uszkodzenia rdzeniowo-mózgowe, czy inne choroby otępienne.
Pęcherz neurogenny może być też konsekwencją urazu rdzenia kręgowego, a także m.in. guzów mózgu, stwardnienia rozsianego, cukrzycy typu 2, rozszczepu kręgosłupa oraz uszkodzenia nerwów miednicy.
Reklama
Objawy pęcherza neurogennego
Jak objawia się pęcherz neurogenny? Głównym symptomem tej nieprawidłowości jest bardziej lub mniej nasilone nietrzymanie moczu, czyli oddawanie go bez kontroli chorego. Jeszcze poważniejszą oznaką neurogennego pęcherza jest całkowite zatrzymanie moczu.
Kolejne objawy związane z neurogennym pęcherzem moczowym są niejako skutkiem niekontrolowanej mikcji. Oznacza to, że u osoby cierpiącej na to zaburzenie może dochodzić do częstych infekcji i zakażeń układu moczowego, które bardzo trudno się zwalcza.
Na dalszym etapie, jeśli nie leczy się neurogennego pęcherza moczowego, może ujawniać się coraz głębsza niewydolność układu moczowego, a nawet niewłaściwe funkcjonowanie nerek (aż po ich niewydolność).
W związku z tym, że do omawianego symptomu może doprowadzić szereg odmiennych schorzeń, objawy mogą wyglądać inaczej u różnych chorych. Nieco inne będą też oznaki zaburzenia w zależności od typu pęcherza neurogennego. Występują cztery typy takiego pęcherza:
- wiotki wypieracz – spastyczny zwieracz;
- wiotki wypieracz – wiotki zwieracz;
- spastyczny wypieracz – spastyczny zwieracz;
- spastyczny wypieracz – wiotki zwieracz.
Reklama
Pęcherz neurogenny u dzieci
Pęcherz neurogenny u dzieci najczęściej jest spowodowany nieprawidłowym rozwojem cewy nerwowej oraz uszkodzeniem rdzenia kręgowego. W ogromnej liczbie przypadków dochodzi do przepukliny oponowo-rdzeniowej, która negatywnie oddziałuje na czynność dróg moczowych.
U najmłodszych pacjentów z pęcherzem moczowym neurogennym bardzo często stwierdza się bakteriurię przechodzącą bezobjawowo oraz bezobjawowe zakażenia układu moczowego.
Neurogenne zaburzenia czynności pęcherza moczowego u dzieci objawiają się m.in. nietrzymaniem moczu, zatrzymaniem moczu w pęcherzu, kamieniami nerkowymi i częstymi infekcjami dróg moczowych. Dziecko z tą przypadłością często nie odczuwa pełności pęcherza.
Całkowite rozpoznanie daje diagnostyka lekarska, opierająca się m.in. na wynikach badania moczu oraz badania urodynamicznego. Leczenie jest uzależnione np. od wieku dziecka, stanu jego zdrowia, przebytych i aktualnych chorób, konkretnych objawów oraz fazy wiodącego schorzenia.
Reklama
Czy pęcherz neurogenny da się wyleczyć?
Każdy przypadek osoby z pęcherzem neurogennym może być inny, stąd inne będzie postępowanie lecznicze i odmienne będą też oczekiwania co do rezultatów terapii.
Leczenie pęcherza neurogennego jest uzależnione od wielu czynników, takich jak np.:
- symptomy chorobowe,
- wiek,
- ogólny stan zdrowia,
- przechorowane oraz obecne schorzenia,
- uzyskana diagnoza.
Lekarz urolog lub inny wskazany lekarz określonej specjalizacji, dokona dogłębnej diagnostyki opartej m.in. na wynikach badania urodynamicznego, badania ogólnego i posiewu moczu, a także urografii dożylnej i cystoskopii.
Leki stosowane na pęcherz neurogenny to, w zależności od konkretnego przypadku, preparaty przeciwcholinergiczne, selektywne a1-blokery, niekiedy – miejscowa antybiotykoterapia podawana dopęcherzowo, a także stosowanie chemioprofilaktyki w niewielkich dawkach.
Oprócz środków na nietrzymanie moczu standardowym sposobem leczenia jest także, często wykonywane, cewnikowanie przerywane. W ostateczności (np. kiedy zastosowanie cewnikowania przerywanego nie jest możliwe) stosuje się cewnik założony na stałe.
Leczenie operacyjne pęcherza neurogennego dotyczy wciąż jeszcze nowatorskich w Polsce zabiegów polegających na wszczepieniu stymulatora pęcherza moczowego, który wysyłając łagodne impulsy elektryczne pobudza nerwy krzyżowe. Dzięki temu zostaje wyregulowana praca zwieracza i mięśni dna miednicy oraz unormowana aktywność pęcherza.
Złagodzić nieprzyjemne objawy infekcji lub zakażenia układu moczowego mogą zioła. Na pęcherz neurogenny nie wszystkie rośliny będą miały jednak dobroczynny wpływ, stąd zaleca się, by przed ich aplikacją skonsultować się z lekarzem prowadzącym terapię. Pomóc mogą m.in. skrzyp, owoce jałowca, nawłoć pospolita, mącznica lekarska, zielona pietruszka oraz lubczyk ogrodowy.
Reklama
Rehabilitacja pęcherza neurogennego
Ważny element całej kuracji stanowi rehabilitacja pęcherza neurogennego. Aby postępowanie lecznicze przyniosło zamierzony efekt pacjent powinien regularnie wykonywać zalecone ćwiczenia oraz poddawać się wybranym dla niego zabiegom.
Kinezyterapia w tej sytuacji opiera się przede wszystkim na konkretnych ćwiczeniach wzmacniających mięśnie dna miednicy (czyli ćwiczeniach na mięśnie Kegla), a także mięśnie brzucha i grzbietu.
Fizjoterapia pęcherza neurogennego dotyczy ćwiczeń fizycznych, terapii behawioralnej (czyli treningu pęcherza moczowego i biofeedback) oraz fizykoterapii (m.in. elektrostymulacji pęcherza moczowego prądem elektrycznym, działania pola magnetycznego, czy laseroterapii).
Bardzo ważnym elementem leczenia choroby przy pęcherzu neurogennym jest nauka zmiany nawyków dotyczących mikcji, polegająca np. na oddawaniu moczu w regularnych odstępach czasu (zwykle co około 3 godziny) lub skracaniu czasu między kolejnymi mikcjami.
Sposób podejścia do danego pacjenta oraz plan fizjoterapii jest dostosowany do konkretnej osoby.
Reklama
Pęcherz neurogenny a nadreaktywny
To co wiąże pęcherz neurogenny i nadreaktywny to zaburzenia związane z mikcją. Jednak obie dysfunkcje rozróżnia się na kilku płaszczyznach.
Jak zdążyliśmy już wyjaśnić, dysfunkcja neurogenna pęcherza moczowego polega na nietrzymaniu moczu, czyli mikcji pozbawionej kontroli chorego, bądź na całkowitym wstrzymaniu wypływu moczu. Pęcherz nadreaktywny to z kolei sytuacja gdy mocz oddawany jest bardzo często, z uczuciem silnego parcia na pęcherz moczowy. Nierzadko obserwuje się również potrzebę mikcji w nocy.
Jedną i drugą anomalię zwykle wywołują zaburzenia neurologiczne. Objawy obu omawianych symptomów mogą być spowodowane m.in. przez chorobę Alzheimera, Parkinsona, zakażenia układu moczowego, cukrzycę, czy stwardnienie rozsiane.
Leczenie jednej, jak i drugiej niedomogi pęcherza moczowego odnosi się do konkretnego przypadku medycznego. Zwykle stosuje się m.in. farmakoterapię, metody behawioralne i elektrostymulacje. W obu przypadkach operacja stanowi ostateczną postać terapii.
