Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍
Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍
Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍

Pęknięte szkliwo - czy można je naprawić? Przyczyny pękania i metody leczenia

Pęknięte szkliwo wymaga naprawy. Bez interwencji stomatologicznej nasilać się będą dolegliwości bólowe wynikające z nadwrażliwości odsłoniętej zębiny, a także postępującej próchnicy. Dlatego nie warto zwlekać.
Pacjenta z bólem zęba
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Pęknięte szkliwo najczęściej jest efektem urazów mechanicznych, powstałych na skutek nieprawidłowego zgryzu, zaciskania i zgrzytania zębami, uderzenia czy zagryzienia twardego przedmiotu.
  • Popękane zęby należy leczyć stomatologicznie. Niezbędne jest oczyszczenie, zabezpieczenie i wypełnienie powstałych szczelin.
  • Szkliwo jest tkanką martwą, dlatego nie ma zdolności regeneracji. Pasty do zębów na szkliwo służą jego wzmacnianiu oraz ewentualnie pomagają obniżyć wrażliwość na dotyk i temperaturę, nie odbudują jednak powierzchni zęba.
SPRAWDŹ TEŻ: Remineralizacja szkliwa – z jakich preparatów korzysta się w domu i u dentysty?
Spis treści

Przyczyny pękania szkliwa

Szkliwo jest najtwardszą ze wszystkich tkanek ludzkiego organizmu. Dzięki temu, pokrywając szczelnie korony, zapewnia zębom ogromną wytrzymałość na uszkodzenia i odporność na ścieranie. Mimo to, pękające szkliwo nie należy wcale do rzadkości. 

Urazy tego typu zazwyczaj mają charakter mechaniczny, nie są związane z chorobami takimi, jak próchnica czy różnego typu stany zapalne. Wyjątek stanowi fluoroza (szczegóły w dalszej części artykułu).

Najczęstsze przyczyny pękania szkliwa to:

  • zbyt mocny zgryz, powodowany przez:
    • wady wynikające z nieprawidłowej budowy oraz położenia szczęki i żuchwy;
    • bruksizm, czyli mimowolne, nieświadome zaciskanie zębów oraz zgrzytanie nimi, najczęściej przez sen
    • nieprawidłowe, zbyt wysokie wypełnienie przeciwległego zęba po leczeniu stomatologicznym, powodujące stały, systematyczny nacisk na szkliwo
    • Niedokładne wykonanie elementu protetycznego przeciwległego zęba, co również powoduje mechaniczne uszkadzanie szkliwa;
  • mikro urazy powodowane noszeniem aparaty nazębnego;
  • uszkodzenia po upadku, uderzeniu i innych tego typu urazach. Pęknięcie szkliwa może wówczas nastąpić w wyniku kontaktu z twardym obiektem lub innymi zębami;
  • urazy powodowane jednorazowym nagryzieniem bardzo twardej powierzchni (np. stalowego lub srebrnego widelca) lub systematycznie powtarzanym gryzieniem.

Reklama

Pęknięte szkliwo na jedynkach

Pęknięte szkliwo zęba jest problemem zarówno zdrowotnym, jak też estetycznym. Uszkodzenie warstwy wierzchniej ułatwia przenikanie szkodliwych bakterii do zębiny, co przyspiesza proces rozwoju próchnicy i szybko może zaowocować koniecznością leczenia kanałowego, jeśli tylko dojdzie do zainfekowania miazgi.

Jest to szczególnie uciążliwe, a często bolesne, w przypadku dolnych trzonowców. Natomiast pęknięte szkliwo na jedynce, dwójce, trójce dodatkowo wpływa na wygląd – uśmiechając się pacjent ukazuje w pełnej okazałości wybrakowany ząb, który dodatkowo szybko wybarwia się w miejscu uszkodzenia na ciemny, nieestetyczny kolor.

W przypadku przednich zębów rzadziej w grę wchodzą przyczyny takie, jak nieprawidłowy zgryz, częściej natomiast urazy bezpośrednie, wynikające z uderzenia czy silnego zagryzienia. Powodem może też być wspomniana wyżej fluoroza.

Jest to schorzenie wynikające z nadmiernej podaży fluoru pochodzenia ustrojowego (a więc znajdującego się w organizmie, przyjętego np. pod postacią pokarmu). Pierwiastek ten wykorzystywany jest  przede wszystkim do budowy kości oraz zębów, ale znajdując się w nadmiarze, prowadzi do procesów patologicznych, takich jak odbarwienia czy pękanie szkliwa.

Reklama

Jak naprawić pęknięte szkliwo?

Popękane zęby wymagają interwencji stomatologicznej. Zaniechanie naprawy grozi takimi konsekwencjami, jak:

  • ból w czasie jedzenia, picia, wdychania zimnego powietrza – to efekt odsłonięcia silnie unerwionej zębiny;
  • szybszy rozwój próchnicy, a w konsekwencji konieczność leczenia zachowawczego, w tym kanałowego, a wobec ich braku – zapalenie miazgi i tkanek okalających ząb, a nawet jego utrata;
  • pęknięcie całego zęba, skutkujące koniecznością usunięcia jego resztek, bądź samoistnym ich wypadnięciem.

A zatem, co robić z pękniętym szkliwem? Zabieg lub seria zabiegów stomatologicznych zaczyna się od oczyszczenia newralgicznego miejsca z płytki nazębnej, kamienia, a w razie konieczności – także próchnicy. Następnie nakłada się specjalny żel fluorkowy, który będzie zabezpieczać ubytek przed dalszymi uszkodzeniami i wnikaniem bakterii, a także łagodzić nadwrażliwość.

Całość może zostać „zalakierowana” substancją zawierając fluor. Wykonuje się też polerowanie, mając wygładzić powierzchnię całego zęba, usunąć widoczne rysy na jego powierzchni, wyrównać koloryt.

W przypadku większych pęknięć, należy się liczyć z tym, że tego typu zabiegi nie wystarczą. Konieczne może być tradycyjne opracowania zęba – zwłaszcza jeśli jest już dotknięty próchnicą -  i założenie wypełnienia. W skrajnych przypadkach ząb nadaje się do całkowitego lub częściowego usunięcia i założenia implantu.

Reklama

Pasta na pęknięte szkliwo

Pacjenci często pytają o pastę odbudowującą szkliwo. Jaka jest najlepsza, najskuteczniejsza, najbezpieczniejsza. Stomatologowie niezmiennie odpowiadają, że taka nie istnieje.

Mimo, że wiele produktów sprzedawanych jest z wykorzystaniem tego typu marketingowych haseł, odbudowa zniszczonego mechanicznie szkliwa nie jest możliwa. Z tej prostej przyczyny, że jest ono tkanką martwą. Nie posiada więc zdolności regeneracji.

Pasta na szkliwo – bo są takie w sprzedaży – w istocie jest preparatem, który ma zabezpieczać oraz przeciwdziałać wrażliwości na ból, temperaturę i powietrze, czyli typowy objaw towarzyszący pęknięciu. Głównym składnikiem pozostaje fluor. Zostało wyżej wspomniane, że pierwiastek ten przyczynia się do choroby, jaką jest fluoroza.

W tym jednak przypadku niebezpieczeństwo takie nie istnieje, pasta do zębów nie jest bowiem połykana, lecz wypluwana. Fluor nie jest więc wchłaniany i nie przedostaje się do zębów drogą ustrojową.

Czytaj również

Bibliografia

  • Olaf Gruca i inni, Bruksizm – przyczyny, diagnostyka, leczenie, Twój Przegląd Stomatologiczny 12/2018
  • Iwona Błaszczyk, Elżbieta Ratajczak-Kubiak, Ewa Birkner, Korzystne i szkodliwe działanie fluoru, Farm Pol, 2009, 65(9): 623-626
Piotr  Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Artykuł napisany przez
Piotr Brzózka - dziennikarz wyróżniony w konkursie Dziennikarz Medyczny Roku 2023
Dziennikarz wyróżniony w konkursie "Dziennikarz Medyczny Roku 2023". Autor tysięcy publikacji o tematyce medycznej, ekonomicznej, politycznej i społecznej. Przez 15 lat związany z Dziennikiem Łódzkim i Polska TheTimes. Z wykształcenia socjolog stosunków politycznych, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Po godzinach fotografuje, projektuje, maluje, tworzy muzykę.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Zęby i dziąsła
Ekstrakcja ósemki – kiedy należy wykonać zabieg?
Wyrwanie ósemki
Stan zapalny zęba- objawy i przyczyny. Ile trwa zapalenie miazgi i jak uśmierzyć ból?
Kobieta trzyma się za policzek
Kostniwiak (cementoblastoma) - przyczyny, badania, leczenie
Narzędzia dentystyczne
Podobne artykuły
Dewitalizacja zęba
Zatrucie zęba - jak wygląda zabieg? Skutki uboczne
Jak wygląda ukruszony ząb
Ukruszony ząb – co należy zrobić, gdy dojdzie do urazu?
Czyszczenie osadu na zębach
Osad na zębach – od kawy, papierosów i nie tylko. Przyczyny, usuwanie
Ból dziąsła przy ósemce może utrudniać funkcjonowanie
Co wywołuje ból dziąsła przy ósemce i jak go złagodzić?
Mężczyzna z opuchlizną od zęba
Opuchlizna twarzy od zęba - jak się jej pozbyć? Ile czasu schodzi spuchnięte dziąsło i policzek?

Reklama


Sonda
Sonda redakcyjna
Czy zauważasz pogorszenie kondycji swoich włosów?
Opakowanie produktu Merz Spezial