Czym są kwasy omega 3-6-9 i komu są szczególnie polecane?
Tłuszcze na ogół kojarzą się z czymś niezdrowym, co zapycha żyły, prowadzi do otyłości, cukrzycy, a na skórze objawia się łojotokiem.
Owszem, istnieje w naturze wiele tłuszczów, które – szczególnie stosowane w nadmiarze - przynoszą niekorzystne efekty. Są jednak również takie, bez których człowiek nie mógłby sprawnie funkcjonować i które pełnią dla jego organizmu szereg dobroczynnych funkcji.
Do takich substancji zaliczają się kwasy omega 3-6-9. Znane są też one pod nazwą niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, w skrócie NNTK, wskazującą na to, jak bardzo potrzebne są ludzkiemu organizmowi. Kwasy te dzielą się na:
- jednonienasycone – kwasy omega 9 – posiadające jedno wiązanie podwójne,
- wielonienasycone – kwasy omega 3 i 6 – posiadające wiele wiązań podwójnych.
Liczby 3, 6 i 9 pochodzą od numeru węgla, z którym występuje pierwsze wiązanie podwójne w cząsteczce kwasu.
Nienasycone kwasy tłuszczowe (w przeciwieństwie do nasyconych) nie są syntetyzowane przez ludzki organizm, co oznacza, że muszą być mu dostarczane z zewnątrz – przede wszystkim z pożywienia, ale też niektórych kosmetyków i preparatów do stosowania miejscowego.
Najważniejsze kwasy tłuszczowe omega 3 to:
- kwas α-linolenowy (ALA),
- kwas eikozapentaenowy (EPA),
- kwas dokozaheksaenowy (DHA).
Kwasy omega 6 natomiast to przede wszystkim:
- kwas linolowy (LA),
- kwas γ-linolenowy (GLA),
- kwas arachidonowy (AA).
Przykładowe kwasy omega 9 to:
- kwas oleinowy,
- kwas erukowy,
- kwas rycynolowy.
Zwiększoną podaż kwasów omega 3-6-9 zaleca się osobom osłabionym, apatycznym, o obniżonej koncentracji. Objawami świadczącymi o ich niedoborze są również niektóre zmiany w wyglądzie:
- osłabione, wypadające lub łamliwe włosy;
- rozdwajające się i kruche paznokcie;
- sucha, łuszcząca się lub pękająca skóra.
Reklama
Właściwości kwasów omega 3-6-9
Istnieje obiegowa opinia, która mówi, ze nienasycone kwasy tłuszczowe są dobre dla zdrowia, a nasycone nie.
Nie jest to prawda, gdyż zarówno jedne, jak i drugie rodzaje kwasów pełnią w ludzkim organizmie wiele ważnych ról i są mu potrzebne do prawidłowego funkcjonowania.
Nasycone kwasy tłuszczowe są jednak samodzielnie syntetyzowane przez organizm człowieka, dlatego zapotrzebowanie na ich podaż z zewnątrz jest mniejsze.
Przez lata sądzono, że tłuszcze omega 3-6-9 wpływają pozytywnie na pracę układu krążenia, a tym samym chronią przed zachorowaniem na chorobę wieńcową, zawał, czy udar mózgu.
Współczesne badania (jak choćby te przeprowadzone kilka lat temu przez brytyjskich naukowców dowiodły, że ich suplementacja nie ma niekiedy większego wpływu na zdrowie.
Niektóre badania pokazują natomiast, że efekty zależą od sposobu suplementacji oraz stosunku między ilościami poszczególnych kwasów dostarczanych organizmowi.
Kwas omega 3 wykazuje właściwości wspierające wzrost i rozwój ludzkiego organizmu, a także funkcjonowanie jego układu odpornościowego.
Jego niedobór zwiększa ryzyko wystąpienia niektórych chorób przewlekłych, szczególnie tych związanych z pracą układu krążenia.
Jednonienasycony kwas omega 9 pomaga natomiast regulować poziom cholesterolu, pozytywnie wpływa na trawienie, a układ moczowy chroni przed powstawaniem kamieni żółciowych.
Właściwości kwasów omega 3-6-9 wykorzystywane w kosmetyce polegają przede wszystkim na odbudowie płaszcza lipidowego skóry, wsparciu regeneracji włosów czy paznokci.
Kompleksy lipidów wiążą ze sobą komórki wierzchniej, rogowej warstwy naskórka, przyczyniając się do jej uodpornienia na szkodliwe działanie czynników zewnętrznych.
Reklama
Gdzie występują kwasy omega 3-6-9? Produkty
Występowanie kwasów omega 3-6-9 w produktach spożywczych jest na szczęście na tyle powszechne, że z reguły zdrowa, zbilansowana dieta wystarcza, by ich codzienna podaż była właściwa.
Gdzie występują w największych ilościach? W jakich produktach ich zwartość jest na tyle wysoka, że ich częste spożycie powinno zapewnić odpowiedni poziom NNKT? Ich bogate źródła to przede wszystkim oleje roślinne:
- olej słonecznikowy,
- olej awokado,
- olej lniany,
- olej arganowy,
- olej makadamia,
- oliwa z oliwek itd.
Wyjątek stanowią oleje kokosowy i palmowy, które zawierają przede wszystkim nasycone kwasy tłuszczowe.
Dodawanie do potraw oleju z kwasami omega 3-6-9 ma szczególnie pozytywny wpływ na organizm, gdy nie przetwarza się ich termicznie, czyli dodaje w postaci „surowej”, np. do sałatek. Źródłami kwasów omega 3 i omega 6 są także ryby morskie, takie jak łosoś, śledź, dorsz, makrela, czy sola.
Źródła kwasu omega 9 (oprócz wymienionych olejów roślinnych) to między innymi tran z wątroby ryb dorszowatych, siemię lniane, czy oliwa z oliwek.
W czym jeszcze spotkać można kwasy omega 3-6-9? Ich występowanie obejmuje także różnego rodzaju pestki, ziarna i orzechy, w tym orzechy włoskie, migdały, pestki dyni, sezam, ziarna słonecznika. Owocem zawierającym ich duże ilości jest z kolei słynne awokado.
Reklama
Na co pomagają kwasy 3-6-9?
Działanie kwasów omega 3-6-9 jest wielowymiarowe. Wykazują one m.in. dobroczynny wpływ na kondycję skóry, włosów i paznokci.
Ich właściwa pielęgnacja to nie tylko kwestia estetyczna, ale również zdrowotna. Skóra to największy narząd w ludzkim ciele i pełni rolę ochronną wobec całego organizmu, stanowiąc swego rodzaju „barierę” między resztą tkanek a środowiskiem zewnętrznym.
Na co pomagają kwasy omega 3-6-9? Jak już zostało wspomniane, biorą one udział w budowaniu naskórka, dlatego są absolutnie niezbędne, by skóra była zdrowa i pełniła swą funkcję.
Bariera lipidowa co dzień niszczona jest przez wiele czynników, takich jak uszkodzenia mechaniczne, substancje drażniące, czynniki atmosferyczne itd.
Działanie kwasów omega 3-6-9, ceramidów i steroli na skórę wspomaga odbudowywanie tej bariery i podnosi odporność na szkodliwe działanie czynników zewnętrznych.
Kiedy skóra jest odwodniona, szorstka, łuszczy się i łatwo pęka, stosowanie kosmetyków zawierających oleje bogate w kwasy omega 3-6-9 przywraca jej zdrowie, miękkość i elastyczność.
Substancje te bywają składnikami zarówno kremów do twarzy, jak i balsamów do całego ciała, kosmetyków do włosów i pielęgnacji paznokci.
Na włosy działają podobnie, jak na skórę, czyli przywracają im nawilżenie, elastyczność i odporność. Kiedy włókna stają się szorstkie, matowe, plączą się i puszą, jest to symptom ich nadmiernego przesuszenia.
Każdy włos z zewnątrz pokryty jest chroniącymi go łuskami. Na skutek suchości łuski otwierają się i tracą swoją funkcjonalność, co prowadzi do jeszcze większej utraty wody i spadku odporności na czynniki zewnętrzne. Odbudowują one barierę lipidową włosów, przywracając ich odporność i higroskopijność, działając jednocześnie dobroczynnie na skórę głowy i wzmacniając korzenie włosów.
NNKT znajdują zastosowanie w produkcji dermokosmetyków, ponieważ mają dobroczynne działanie nawet na skórę z problemami:
- wrażliwą,
- podrażnioną,
- przesuszoną,
- atopową.
Wspomagają one odbudowywanie naturalnej bariery ochronnej skóry, czyniąc ją odporniejszą na działanie czynników zewnętrznych, a wewnątrz przywracają jej właściwy poziom nawilżenia i odżywiają ją, dostarczając potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania substancji.
Reklama
Czy kwasy omega 3-6-9 należy przyjmować w trakcie ciąży?
Ciąża jest trudnym czasem dla kobiecego organizmu, który różne dobroczynne i odżywcze substancje przekazuje rozwijającemu się organizmowi dziecka.
Podaż na ważne mikro- i makroelementy powinna więc być wtedy wyższa, by zaspokoić zapotrzebowania zarówno przyszłej mamy, jak i malucha.
Organizm matki magazynuje w tym okresie również większe zapasy tłuszczu, zatem spożycie nienasyconych kwasów tłuszczowych powinno być wyższe niż dotychczas.
Kobietom ciężarnym zaleca się spożywanie dużych ilości zdrowych olejów roślinnych, pestek i ziaren, orzechów, morskich ryb (ale wyłącznie tych pochodzących ze sprawdzonych źródeł).
Czy w ciąży potrzebna jest suplementacja kwasów omega 3-6-9? Wiele zależy od indywidualnego zapotrzebowania organizmu oraz codziennej diety.
Co ważne, przyjmowanie jakichkolwiek suplementów trzeba najpierw skonsultować z lekarzem prowadzącym. W czasie ciąży nie powinno się przyjmować żadnych środków bez konsultacji ze specjalistą.
Kwasy omega zawarte w kosmetykach dla kobiet ciężarnych są bezpieczne, jednak przed zastosowaniem wszelkich kremów, balsamów czy innych produktów, warto zwrócić uwagę na to, czy są one dedykowane przyszłym mamom.
Kobiety w ciąży często potrzebują jednak dodatkowego nawilżenia i odżywienia skóry, ponieważ i w niej ubytek substancji odżywczych jest wówczas znaczący. Ponadto skóra na brzuchu, piersiach czy udach podczas ciąży rozciąga się i potrzebuje elastyczności. W przeciwnym razie bardziej narażona jest na powstawanie rozstępów i fałd, które po porodzie nie chcą się wchłonąć.
Reklama
Czy kwasy omega 3-6-9 podaje się dzieciom?
Kwasy omega 3-6-9 dla dzieci mają znaczenie szczególne, ponieważ biorą udział we wzrastaniu oraz ogólnym rozwoju psychofizycznym młodego organizmu.
Już w okresie prenatalnym biorą one udział w kształtowaniu się układu nerwowego, narządu wzroku i mózgu. W późniejszym czasie wspomagają pracę układu immunologicznego, walkę ze szkodliwymi drobnoustrojami, infekcjami itp.
Kwasy omega 3-6-9 u dzieci – podobnie jak u dorosłych – mają wpływ na stan skóry i włosów i paznokci, a ich niedobór objawia się głównie:
- przesuszeniem i podrażnieniem skóry;
- łamliwością i szorstkością, a także nadmiernym wypadaniem włosów;
- obniżoną odpornością;
- występowaniem reakcji alergicznych;
- spadkiem koncentracji i utrudnionym zapamiętywaniem;
- częstym zmęczeniem.
Istnieją kosmetyki dla dzieci z kwasami omega 3-6-9, które poprawiają kondycję skóry i włosów, jednak wybierając konkretny produkt, należy upewnić się, że jest on dedykowany najmłodszym.
Reklama
W jakich formach występują kwasy omega 3-6-9?
Kwasy omega 3-6-9 są powszechnie stosowane zarówno w kosmetyce, jak i farmacji. W pierwszym przypadku używa się ich jako składnika rozmaitych środków do pielęgnacji ciała, o właściwościach nawilżających, regeneracyjnych i odżywczych.
Bywają składnikiem dermokosmetyków przeznaczonych do skóry i włosów przesuszonych i z innymi problemami. Kosmetyki takie to przede wszystkim:
- kremy,
- balsamy,
- szampony,
- odżywki i maski do włosów,
- żele i emulsje do mycia ciała.
Produkty farmaceutyczne natomiast przeważnie przeznaczone są do ich przyjmowania doustnego i jako takie występują pod kilkoma postaciami:
- kapsułek,
- tabletek,
- oleju do picia,
- kropli.
Wiele preparatów z kwasami omega 3-6-9 zawiera również kompleksy witamin i minerałów wspierających różne układy ludzkiego organizmu.
Ponieważ są one zawarte przede wszystkim w olejach roślinnych, bywają składnikami farmaceutycznych produktów wegańskich.
Czy preparaty takie są lekami? Z reguły stanowią one suplementy diety, wyrównujące jedynie poziom NNKT, a nie leczące konkretne schorzenia.
Jak długo i kiedy stosować kwasy omega 3-6-9? Czy mają skutki uboczne?
Kwasy omega 3-6-9 z reguły są dobrze tolerowane i łatwo przyswajane przez ludzki organizm, a ich zastosowanie – zarówno doustne, jak i zewnętrzne – jest względnie bezpieczne.
Rzadko wywołują one skutki uboczne i niemal nigdy nie powodują reakcji uczuleniowej. Kiedy w organizmie jest ich zbyt dużo (np. na skutek przedawkowania suplementów), mogą wystąpić niegroźne dla zdrowia symptomy, takie jak:
- rybi posmak w ustach,
- wzdęcia,
- mdłości.
Z reguły, jeśli objawy te pojawiają się w wyniku przyjmowania kwasów omega, nie świadczą o problemach zdrowotnych. Jeśli jednak nie ustępują po odstawieniu suplementu, należy skonsultować się z lekarzem.
Nie ma przeciwwskazań do długotrwałego przyjmowania NNKT, jeśli jednak pojawiają się jakiekolwiek niepokojące symptomy, należy również zgłosić się do lekarza.
Kiedy warto rozpocząć suplementację? Gdy pojawiają się wyraźne symptomy niedoboru kwasów, a wszelkie inne przyczyny ich wystąpienia zostały wykluczone.
Nie ma także przeciwwskazań do długotrwałego stosowania kosmetyków zawierających oleje roślinne z kwasami omega.
Codzienna pielęgnacja skóry i włosów z ich użyciem pomaga odbudować naturalną barierę ochronną, nawilżyć i odżywić. Najlepsze efekty uzyskać można aplikując preparaty systematycznie i zgodnie z zaleceniami producenta.
Jaka jest cena kwasów omega 3-6-9 i gdzie je kupić?
Preparaty z kwasami omega 3-6-9 są powszechnie dostępne i można je kupić bez recepty w każdej dobrze zaopatrzonej aptece, zarówno stacjonarnej, jak i internetowej.
Ich ceny różnią się, w zależności od postaci preparatu, jego producenta, czy też dodatkowych składników.
Przykładowo, za 180 kapsułek z kwasami, wzbogaconych o witaminę E, zapłacić trzeba około 40 zł. Opakowanie takie wystarcza na trzy miesiące stosowania.
Przed zastosowaniem jakichkolwiek preparatów doustnych należy skonsultować się z lekarzem lub zapoznać dokładnie z zaleceniami producenta dotyczącymi dawkowania oraz sposobu przyjmowania.
Kosmetyki zawierające kwasy omega również można kupić w aptece, drogerii, czy sprawdzonym sklepie internetowym.
Ich ceny znacząco różnią się od siebie, w zależności od składu i jakości produktu. Kupując kosmetyki z NNKT, warto zawsze sprawdzić, do jakiego typu cery, skóry czy włosów są one przeznaczone i dostosować wybór do indywidualnych potrzeb.
