Pierwsza miesiączka nazywana jest menarche (od greckich słów men ‘miesiąc’ i arche ‘początek’) i oznacza jednocześnie pierwszy cykl menstruacyjny. Należy do jednego z etapów pokwitania, a wystąpienie pierwszego krwawienia uwarunkowane jest przede wszystkim czynnikami genetycznymi. Wpływ na pojawienie się pierwszej menstruacji mają również budowa ciała, masa ciała, ogólny stan zdrowia, choroby, czynniki środowiskowe, aktywność fizyczna czy dieta.
Kiedy pierwsza miesiączka?
Wiele dziewcząt zadaje sobie pytanie kiedy po raz pierwszy będzie mieć okres. Moment ten uzależniony jest od kilku czynników. Oprócz uwarunkowań genetycznych duży wpływ na tempo rozpoczęcia dojrzewania ma dieta i masa ciała. Dziewczynki z nadwagą i otyłością rozpoczną dojrzewanie płciowe szybciej niż ich szczupłe rówieśniczki.
Ponadto wskazuje się także na rolę czynników środowiskowych i geograficznych. Jak wynika z badań, dziewczynki z terenów miejskich miesiączkują szybciej niż ich rówieśniczki z terenów wiejskich.
W naszej szerokości geograficznej pierwsza miesiączka u dziewczynek pojawia się mniej więcej w wieku od 11 do 14 lat. Oczywiście wpływ na to mają wymienione wcześniej czynniki, dlatego porównywanie pojawienia się pierwszej menstruacji u różnych dziewczynek mija się z celem.
Ponadto w związku z rozwojem cywilizacyjnym dzieci coraz szybciej dojrzewają, w związku z czym pierwsza miesiączka pojawia się u coraz młodszych dziewczynek.
Tym niemniej, warto skonsultować się z lekarzem w przypadku:
- braku cech rozpoczęcia dojrzewania przed ukończeniem 13 roku życia
- braku pierwszej miesiączki po ukończeniu 15 roku życia
- wystąpienia miesiączki przedwcześnie - przed 10 rokiem życia
Przyczyną braku rozpoczęcia pokwitania i niewystąpienia miesiączki mogą być wady wrodzone narządu rodnego oraz zbyt niska masa ciała, spowodowana na przykład anoreksją. Nierzadko problem ten dotyczy również dziewczynek intensywnie uprawiających sport. Z kolei przedwczesne rozpoczęcie dojrzewania może być spowodowane zaburzeniami w gospodarce hormonalnej.
Reklama
Objawy pierwszej miesiączki
Objawy przed miesiączką są indywidualne dla każdej kobiety. Część kobiet odczuwa charakterystyczne dolegliwości, inne nie odczuwają specjalnego dyskomfortu. U młodych dziewczyn, tuż przed pierwszą miesiączką zazwyczaj nie występują dokuczliwe symptomy, a pierwsze krwawienie pojawia się nieoczekiwanie.
Do najbardziej charakterystycznych objawów przed pierwszą miesiączką należą:
- pojawienie się bardziej gęstej wydzieliny z pochwy;
- ból podbrzusza;
- krótkie i niewielkie plamienia z dróg rodnych;
- rozdrażnienie i wahania nastrojów;
- osłabienie i ogólne złe samopoczucie;
- nudności.
Reklama
Jak wygląda pierwsza miesiączka i ile trwa
Przebieg pierwszego okresu jest również kwestią indywidualną. Przeważnie pierwsza miesiączka u dziewczynek trwa od 3 do 7 dni. U niektórych już od pierwszego krwawienia cykle mogą być regularne. Wiele nastolatek może mieć jednak cykl nieregularny do tego stopnia, że drugi okres pojawi się dopiero po kilku miesiącach i nie jest to powód do niepokoju.
Dopiero z czasem, gdy poziom hormonów się unormuje, miesiączka zaczyna występować systematycznie w ramach około 28-dniowych cykli (pierwszy dzień okresu to pierwszy dzień cyklu). Jeśli po około 2 latach tak się nie stanie, należy skonsultować to z lekarzem ginekologiem.
Pierwszej miesiączce, jak i kolejnym, może towarzyszyć nasilony ból podbrzusza, a już kilka dni przed krwawieniem może pojawić się obrzmienie piersi, ból pleców, wahania nastroju, trądzik, wzrost wagi wynikający z zatrzymania wody w organizmie oraz zwiększony apetyt.
Reklama
Pierwsza miesiączka a wzrost
Pojawienie się pierwszej miesiączki u dziewczynki ma bezpośredni związek z okresem dojrzewania, którego częścią jest również faza wzrostu.
Dojrzewanie płciowe, zwane również pokwitaniem dzieli się na:
- zwiastuny pokwitania,
- fazę przedpokwitaniową,
- pokwitanie właściwe,
- fazę młodzieńczą.
W fazie przedpokwitaniowej występuje tzw. skok pokwitaniowy, czyli nagłe przyspieszenie wzrostu całego ciała. Proces ten trwa przez pokwitanie właściwe i zwalnia tempo w fazie młodzieńczej. Największa intensywność wzrostu u dziewczynek przypada na okres do pierwszej miesiączki, która pojawia się mniej więcej rok po skoku pokwitaniowym.
Reklama
Objawy przed pierwszą miesiączką
Pierwszą miesiączkę zwiastować mogą takie objawy jak:
- rozwój piersi i wrażliwość sutków na dotyk;
- tak zwany wzrost pokwitaniowy, czyli nagły wzrost - rocznie o około 8-9 centymetrów;
- pojawienie się pierwszego owłosienia w rejonie pach i wzgórka łonowego;
- pot o nieprzyjemnej, wyczuwalnej już dla otoczenia woni;
- wydzielanie się z pochwy dość jasnego, czasem obfitego śluzu;
- tuż przed pierwszą miesiączką może nawet pojawić się niewielkie plamienie z dróg rodnych.
Powyższe symptomy zaczynają się pojawiać na około 2, a nawet 2,5 roku przed wystąpieniem pierwszej menstruacji.
Reklama
Pierwsza miesiączka - porady
Choć część dziewcząt wyczekuje miesiączki, bo jest dla nich symptomem dorosłości, to wśród większości wywołuje spory niepokój.
Aby zmniejszyć stres związany z tym ważnym dla każdej dziewczyny wydarzeniem, warto zdobyć wiedzę na jej temat. Jego najlepszym źródłem będzie inna kobieta - mama, starsza siostra czy przyjaciółka. Zapewne łatwiej będzie zadać pytania dotyczące menstruacji właśnie komuś bliskiemu. Jeśli jest to możliwe, warto porozmawiać z kilkoma osobami, co pozwoli uświadomić sobie jak kobiety różnią się od siebie, a tym samym ich organizmy i tempo dojrzewania.
Jeśli jakiś czas temu (kilka, kilkanaście miesięcy) pojawiły się pierwsze oznaki dojrzewania (owłosienie, rozwój piersi, nagły wzrost) warto zakupić podpaski i na wszelki wypadek nosić kilka w torebce czy plecaku. Można również zaopatrzyć się w środki przeciwbólowe czy rozkurczowe. O ich zakup najlepiej poprosić mamę czy starszą siostrę.
