Czemu służy pocenie się stóp?
Pocenie stóp samo w sobie jest zjawiskiem naturalnym, fizjologicznym i zdrowym. Stanowi ważny element mechanizmu termoregulacji fizycznej, za pomocą którego organizm reguluje ciepłotę ciała i utrzymuje ją na względnie stałym poziomie. Jest to szczególnie istotne w przypadku miejsc narażonych na przegrzanie.
Odprowadzając ciepło na zewnątrz, pot przyczynia się do obniżenia temperatury – przynajmniej w teorii (w praktyce mechanizm ten jest skuteczny tylko wtedy, gdy pot może odparować z powierzchni skóry, co nie zawsze jest możliwe, jeśli na nogach znajduje się mało przewiewne obuwie). W szczególności okazuje się to przydatne u osób aktywnych fizycznie.
Stanem patologicznym i niepożądanym jest natomiast nadpotliwość stóp, czyli ponad miarowe wydzielanie wilgoci, nieadekwatne do potrzeb termoregulacyjnych. W terminologii medycznej dysfunkcja ta występuje pod łacińską nazwą hyperhidrosis.
Reklama
Skąd bierze się nadmierna potliwość stóp?
Nadmierna potliwość stóp jest zaburzeniem, którego podłoże jest bardzo zróżnicowane.
Najczęstsze przyczyny tego stanu rzeczy, to:
● noszenie nieprzewiewnego, ciasnego, zbyt grubego obuwia, wykonanego z tworzyw sztucznych lub niskiej jakości skór i tekstyliów. Podobne zastrzeżenie dotyczy także skarpet;
● nadaktywność zlokalizowanych na stopach gruczołów potowych na podłożu chorobowym. Występuje w przebiegu między innymi takich schorzeń i zaburzeń, jak:
o cukrzyca i inne problemy metaboliczne;
o nadwaga i otyłość;
o nadciśnienie tętnicze;
o nadczynność tarczycy i inne dysfunkcje o podłożu hormonalnym;
o zaburzenia rytmu serca;
o uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego;
o nadmierne pobudzenie emocjonalne, stres, lęk;
o bezsenność;
o uzależnienie od alkoholu;
- nadużywanie leków (m.in. antybiotyków, środków przeciwbólowych, obniżających ciśnienie, antydepresantów);
Reklama
Potliwość stóp a przykry zapach
Wbrew powszechnie utartym stereotypom, potliwość stóp sama w sobie nie generuje przykrego zapachu. Pot w tym przypadku wydzielany jest przez gruczoły ekrynowe i jako taki jest niemal bezwonny (w odróżnieniu od cuchnącego potu apokrynowego, który dobywa się m.in. spod pach).
Wyraźnie wyczuwalna nieprzyjemna woń stóp związana jest natomiast z niemożnością odprowadzania potu z butów i stale utrzymującym się zawilgoceniem obuwia (zapach stęchlizny). Istotny jest też fakt, iż warunki te stanowią przyjazne środowisko dla rozwoju infekcji grzybiczych oraz innych problemów natury dermatologicznej.
Reklama
Co na pocenie stóp?
Problem nadpotliwości nóg ma charakter nie tylko stricte zdrowotny, ale też psychologiczny i społeczny. Nieprzyjemna woń odczuwana może być w promieniu nawet kilku metrów, co bywa powodem ostracyzmu oraz związanego z tym obniżenia samooceny, zaburzeń nerwicowo-lękowych, samoizolacji i innych tego typu konsekwencji. Dlatego ponad miarową potliwość stóp warto jest leczyć, a jeszcze lepiej – jej zapobiegać.
W jaki sposób? Co na pocenie stóp sprawdza się najlepiej? Na rynku aptecznym dostępne są liczne preparaty obniżające aktywność gruczołów potowych. Rozwiązaniem mogą okazać się także zabiegi fizykoterapeutyczne. W wielu przypadkach kluczowa jest terapia przyczynowa schorzeń pierwotnych (cukrzycy, nadciśnienia, otyłości etc.). Istotne są też codzienne nawyki dotyczące między innymi ubierania się, odżywiania czy aktywności fizycznej.
Reklama
Preparat na pocenie stóp
Za najskuteczniejsze preparaty na pocenie stóp uważane są tak zwane antyperspiranty w sztyfcie , kremie, maści. Większość z nich swoje działanie opiera na właściwościach substancji czynnej, jaką jest sól glinu, czyli aluminium. Związek ten wchodzi w reakcję z potem, tworzy gęstą żelową maź i w ten sposób zamyka ujścia gruczołów, mechanicznie ograniczając wydzielanie wilgoci.
Rozwiązanie to jest bardzo efektywne, ma jednak liczne i udowodnione wady, wśród których wymienić należy przede wszystkim poważne skutki uboczne. Stosowanie dezodorantów z aluminium, które jest metalem toksycznym dla człowieka, może w niektórych sytuacjach podrażniać skórę, a w dłuższej perspektywie degradować włókna nerwowe, a nawet wpływać na podziały komórkowe.
W przypadku nasilonego, wieloletniego kontaktu z solą glinu wzrasta ryzyko zachorowania na neurologiczne schorzenia neurodegradacyjne (m.in. choroby Alzheimera i Parkinsona). Warto pamiętać, że oprócz aluminium, dezodorant lub krem na potliwość stóp zawierać też może inne substancje, takie jak cynk, klotrimazol, czy mentol. Mają one działanie kojące, chłodzące, zapobiegające namnażaniu się bakterii oraz przeciwgrzybicze, redukują też przykry zapach. Niekiedy wśród komponentów znajduje się też talk, silnie osuszający skórę, ale zatykający ujścia porów.
Reklama
Leczenie nadmiernej potliwości stóp
Jeśli codzienne działania nie przynoszą spodziewanego rezultatu, rozwiązaniem jest leczenie nadmiernej potliwości stóp różnego typu metodami zabiegowymi.
Wymienić wśród nich można przede wszystkim:
- ostrzykiwanie toksyną botulinową, która paraliżuje włókna zapewniające unerwienie gruczołów potowych i tym samym zmniejsza wydzielanie przez nie wilgoci. Rozwiązanie to jest skuteczne, ale trwałość jego efektów szacowana jest na około 6 miesięcy;
- jonoforeza, czyli rażenie znajdujących się w gruczołach kanałów jonowych prądem. Zabieg polega na zanurzeniu stóp w pojemniku z cieczą, przez które przepuszczany jest prąd o niewielkim napięciu. Dla osiągnięcia satysfakcjonującego rezultatu, pacjent powinien być poddany jonoforezie nawet do 15 razy.
Reklama
Domowe sposoby na potliwość stóp
Jeśli chodzi o typowe domowe sposoby na potliwość stóp, mają one ograniczoną skuteczność terapeutyczną, aczkolwiek mogą się okazać wielce przydatne w działaniach profilaktycznych.
Jakie są sprawdzone sposoby na pocenie się stóp?
- Nosić przewiewne obuwie, wykonane wyłącznie z naturalnych skór i tkanin, ewentualnie wyposażone w specjalistyczne membrany ułatwiające odprowadzanie wilgoci na zewnątrz.
- Dobierać obuwie i skarpety adekwatnie do pory roku i temperatury powietrza, w miarę możliwości zdejmować buty w zamkniętych przestrzeniach, unikając przebywania w nich przez 8-10 godzin bez przerwy (np. w pracy).
- Zmienić dietę oraz zwiększyć aktywność fizyczną w celu redukcji masy ciała i zapobieganiu schorzeniom takim jak nadciśnienie, miażdżyca czy cukrzyca.
- Unikać potraw ostrych i tłustych, ograniczyć spożycie alkoholu, nie palić papierosów.
- Ograniczyć ekspozycję na czynniki stresujące, a w razie zaburzeń emocjonalnych, zwłaszcza nerwicowo-lękowych, przyjmować leki psychiatryczne oraz poddać się psychoterapii.
- Pić wywary z roślin leczniczych o działaniu uspokajającym, rozluźniającym, ograniczającym aktywność gruczołów potowych, takich jak szałwia czy melisa.
- Moczyć stopy w wodzie z dodatkiem składników ziołowych o działaniu antyseptycznym i ograniczającym potliwość. Oprócz rumianku i szałwii, zastosować też można korę dębu lub brzozy.
Czytaj też:
