Początki próchnicy – jak zapobiegać, żeby nie leczyć i po czym rozpoznać chorobę?

Początki próchnicy 

Próchnica to – według definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), proces odwapnienia oraz rozpadu tkanek twardych zęba, zachodzący pod wpływem czynników zewnątrzustrojowych.

Początki próchnicy zębów są związane z odkładaniem się tak zwanej płytki nazębnej. Jest to mazisty osad, w skład którego wchodzą między innymi węglowodany z resztek pokarmu, glikoproteiny ze śliny oraz komórki nabłonka. Środowisko to kolonizują bakterie różnego typu. Część z nich wprost przyczynia się do inicjowania procesów próchniczych. 

Wymienić wśród nich można przede wszystkim dwa szczepy:

●      Streptococcus mutans

●      Lactobacillus acidophilus

Bakterie te, metabolizując węglowodany pochodzące z pożywienia oraz z organizmu ludzkiego, wytwarzają kwas mlekowy, który obniża pH jamy ustnej. Niski odczyn sprzyja zaś demineralizacji zębów i ułatwia ich fizyczne uszkodzenie. Proces ten jest stały i nieprzerwany. 

Początek treści sponsorowanej

Dbając o właściwą higienę jamy ustnej, powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na najmłodszych. Aby ochronić dzieci przed demineralizacją, warto już od 3. roku życia podawać im codziennie suplement diety wspierający zdrowie zębów. Preparat jest dostępny w postaci tabletek do ssania o smaku truskawkowym. Tabletka dzięki unikalnemu połączeniu opatentowanego, inaktywowanego termicznie liofilizatu bakterii kwasu mlekowego Lactobacillus salivarius HM6 Paradens z ksylitolem i witaminą D, obniża ryzyko wystąpienia próchnicy zębów. Kliknij tutaj aby dowiedzieć się jak chronić zęby u dzieci.

Istnieje jednak szereg  czynników, które mogą go spowalniać, a z drugiej strony – przyspieszać. Jeśli chodzi o te pierwsze, kluczowe jest bieżące usuwanie płytki nazębnej. W tym celu wystarczy regularnie szczotkować zęby oraz używać nici dentystycznych, a w trudniejszych przypadkach – poddawać się zabiegowi piaskowania. Co zaś sprzyja chorobie? 

Od czego się robi próchnica? Do najważniejszych czynników ryzyka należą:

●      spożywanie dużych ilości produktów zawierających cukry takie, jak: sacharoza, fruktoza, glukoza;

●      osłabiona odporność, obecność większych kolonii chorobotwórczych bakterii w jamie ustnej;

●      nieprawidłowe nawyki higieniczne – zbyt rzadkie, albo nieumiejętne mycie zębów.

●      Predyspozycje genetyczne

Płytka nazębna odkłada się już kilkadziesiąt minut po ostatnim szczotkowaniu, a pierwsze objawy próchnicy widoczne są po kilku miesiącach od zainicjowania procesu. 

Reklama

Początki próchnicy u dziecka 

Początki próchnicy u dzieci, podobnie jak u osób dorosłych, są całkowicie bezobjawowe. Jest ona praktycznie niewidoczna, nie daje też żadnych dolegliwości. Zatem jak rozpoznać próchnicę u dziecka na tak wczesnym etapie? 

Jest szansa, że zmiany, niedostrzegalne niewprawionym okiem, wychwyci stomatolog. Dlatego tak ważne jest, by regularnie kontrolować stan uzębienia. Po drugie, warto się przyglądać pośrednim sygnałom ostrzegawczym. Jeśli szkliwo zębów staje się ciemniejsze, wyraźnie zażółcone, jest to znakiem osadzania się większych ilości płytki. W takiej sytuacji można domniemywać z dużą dozą prawdopodobieństwa, że na powierzchni zębów już zaczynają zachodzić niewidoczne procesy demineralizacji (wypłukiwania jonów wapnia).

Pierwszym zauważalnym i bezpośrednim objawem próchnicy jest pojawienie się charakterystycznych plamek. Co ważne, na początku są one białe i niemal gładkie. Dopiero w późniejszej fazie choroby w tych właśnie miejscach pojawiają się ubytki, które mają znacznie ciemniejszą, brązową, a nawet czarną barwę. 

Reklama

Początki próchnicy butelkowej 

Próchnica u niemowląt często nazywana jest butelkową. Ma to związek z jej patogenezą, w której wiodącą rolę odgrywają cukry znajdujące się w przyjmowanych przez dziecko płynach – mleku, sokach, słodzonej herbacie. 

Należy pamiętać, że picie przez smoczek wydłuża czas bezpośredniego kontaktu zębów i jamy ustnej z węglowodanami i innymi substancjami tworzącymi płytkę nazębną. Tym bardziej jeśli maluch zasypia ze smoczkiem, a sok czy herbata są przez niego zasysane wolnym strumieniem przez dłuższy czas, przy jednoczesnym zmniejszonym wydzielaniu rozrzedzającej śliny. 

W ten sposób zęby mogą zostać uszkodzone już na starcie, w pierwszych kilkunastu miesiącach życia – najczęściej są to górne jedynki i dwójki. Początki próchnicy butelkowej u niemowląt wyglądają tak samo, jak zostało to opisane wyżej – pierwszą manifestacją są białe plamki i smugi na powierzchni zębów. 

Reklama

Jak leczyć początki próchnicy? 

Jak można zapobiec próchnicy? To pytanie kluczowe. Choroba zdecydowanie bowiem należy do tych, których lepiej jest unikać, niż je leczyć. Dlatego kluczowa jest profilaktyka. 

Do działań, które warto rekomendować, należą:

●      regularne i dokładne mycie zębów, przynajmniej 2 razy dziennie, a najlepiej po każdym posiłku (po upływie około 30 minut);

●      używanie nici dentystycznych do usuwania nie tylko resztek jedzenia, ale też płytki nazębnej z trudno dostępnych szczelin;

●      unikanie produktów zawierających duże ilości cukrów, w tym słodyczy, ciastek, słodzonych soków i herbat;

●      w przypadku bardzo małych dzieci, dbanie o to, by nie spały ze smoczkiem w buzi;

●      dbanie o ogólny stan zdrowia oraz odporność , tak by nie tworzyć warunków dodatkowo sprzyjających namnażaniu się bakterii;

●      regularnie dokonywanie kontroli stanu uzębienia w gabinecie stomatologicznym, a w razie potrzeby – podejmowanie leczenia na wstępnym etapie, gdy jest ono jeszcze mało inwazyjne i bolesne. 

Działania te nie tylko zapobiegają chorobie, ale też spowalniają jej postęp w sytuacji, gdy do niej dojdzie.