Co oznacza pomarańczowy mocz?
Pomarańczowy mocz może stanowić objaw różnego typu schorzeń i zaburzeń – to sygnał alarmowy, którego nie powinno się lekceważyć, zwłaszcza jeśli występuje regularnie. Prawidłowy kolor moczu określa się, jako słomkowy, czyli jasno żółty.
Zabarwienie to jest efektem działania substancji o nazwie urobilina, będącej krańcowym produktem rozpadu hemu w organizmie. Mocz pomarańczowy może oznaczać, iż stężenie tego barwnika jest zbyt duże. Dzieje się tak, gdy organizm nie otrzymuje wystarczającej ilości wody – uryna staje się wówczas bardziej zagęszczona.
Problem ten łatwo rozwiązać, pijąc zalecane 2 litry wody dziennie (najlepiej źródlanej bądź mineralnej). Jeśli jednak niepokojący objaw nie ustąpi, należy poszukać innych przyczyn.
Prostym wytłumaczeniem często okazuje się dieta bogata w produkty o wysokiej zawartości barwników. W tym przypadku w grę wchodzi przede wszystkim beta-karoten, czyli prowitamina A. Bogatym jej źródłem jest marchew oraz wszelkie jej przetwory, w tym soki. Obserwując nietypowe zabarwienie uryny, warto więc pokarmy tego typu wyeliminować z menu, przynajmniej na pewien czas, kontrolnie.
Jeśli nie odwodnienie i nie dieta, to co? Ciemno pomarańczowy mocz może stanowić manifestację poważnych problemów dotyczących wątroby oraz dróg żółciowych.
Niepokojący kolor jest w tym przypadku efektem działania bilirubiny. Jest to barwnik żółciowy, wytwarzany z hemu i hemoglobiny (dalsze jego przemiany prowadzą do powstania wspomnianej wyżej urobiliny).
Jego nadmiar w organizmie powoduje tak zwaną żółtaczkę, której objawami są między innymi:
- żółte zabarwienie skóry, błon śluzowych, gałek ocznych;
- ciemny kolor moczu, nienaturalny odcień stolca;
Należy wiedzieć, że żółtaczka ma wiele różnych postaci, a każda z nich związana jest z innego typu problemami. I tak, są to:
- żółtaczka przedwątrobowa (hemolityczna), będąca następstwem nieprawidłowego, przyspieszonego rozpadu czerwonych krwinek, na przykład u osób cierpiących na niedokrwistość;
- żółtaczka wewnątrzwątrobowa (miąższowa), związana z uszkodzeniem wątroby – dzieje się tak w wyniku zakażeń wirusowych i bakteryjnych lub zatrucia toksynami, ale też u pacjentów z marskością oraz chorobą nowotworową tego organu;
- żółtaczka zewnątrzwątrobowa (mechaniczna, zastoinowa), stanowiąca efekt zamknięcia dróg żółciowych i ograniczenia przepływu żółci – w tym przypadku przyczyną może być tak zwana kamica (obecność niepożądanych złogów w pęcherzyku), ale też ciężkie nowotwory, w tym trzustki
Jak więc widać, pomarańczowy mocz potencjalnie wskazuje na bardzo poważny problem zdrowotny.
Reklama
Pomarańczowy mocz w ciąży
Pomarańczowy mocz w ciąży, jeśli nie wynika z odwodnienia lub diety, często stanowi objaw cholestazy (żółtaczki) ciążowej. Jest to schorzenie, na które kobiety najczęściej zapadają w trzecim trymestrze. Ma ono charakter ciężki, ale odwracalny – objawy ustępują po urodzeniu dziecka, aczkolwiek duże jest prawdopodobieństwo nawrotu w przypadku kolejnych ciąż.
Istotą tego typu żółtaczki jest zaburzenie czynności wątroby, a mówiąc konkretnie – upośledzenie transportu żółci w obrębie komórek wątrobowych (hepatocytów). Dzieje się tak na skutek działania hormonów płciowych (progesteronu i estrogenów), cytokin prozapalnych oraz różnego typu leków.
Jeśli chodzi o czynniki ryzyka, warto wymienić:
- predyspozycje genetyczne;
- wiek pacjentki (po 30 roku życia);
- ilość przebytych ciąż;
Cholestaza ciążowa stanowi poważne zagrożenie nie tylko dla matki, ale przede wszystkim dla dziecka – generuje ryzyko przedwczesnego porodu, a nawet jego nagłej śmierci. Dlatego obserwując mocno pomarańczowy mocz należy bezzwłocznie zgłosić się do szpitala. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje takie działania, jak:
- natychmiastowa hospitalizacja
- reżim łóżkowy (pozostawanie w pozycji leżącej), aby zwiększyć przepływ krwi przez wątrobę
- dieta lekkostrawna, niskotłuszczowa
- eliminacja czynników stresogennych
- regularne badanie (m.in. USG jamy brzusznej) oraz farmakoterapia (zalecane są: kwas ursodeoksycholowy, asparaginian ornityny oraz witamina K)
- przedwczesne, kontrolowane rozwiązanie ciąży poprzez cesarskie cięcie, w sytuacji gdy stan kobiety będzie ciężki, albo gdy będzie istniało duże ryzyko śmierci dziecka w łonie matki.
Reklama
Pomarańczowy mocz u noworodka
Niezwykle ważne jest, by obserwować mocz noworodka w pierwszych dniach po przyjściu na świat – to ważny wskaźnik stanu zdrowia malucha. Dzieci w tym czasie bardzo często manifestują objawy tak zwanej żółtaczki fizjologicznej, będącej następstwem gwałtownego rozpadu czerwonych krwinek, nagromadzonych w dużych ilościach w okresie życia płodowego.
Ale uwaga – o ile efektem tego jest wyraźne zażółcenie skóry, o tyle nie notuje się bardzo wysokich poziomów bilirubiny i nie dochodzi do ściemnienia moczu. Zatem pomarańczowy mocz noworodka nie jest symptomem żółtaczki fizjologicznej.
Przyczyn należy szukać gdzie indziej. A mogą nimi być:
- niewystarczające nawodnienie dziecka. W moczu pojawiają się wówczas charakterystyczne pomarańczowe kryształki. Należy w związku z tym zwiększyć podaż mleka, a w razie potrzeby podawać maluchowi także wodę;
- pokarm matki (zawierający składniki hamujące wychwytywanie z krwi i wydalanie bilirubiny z organizmu dziecka), a także błędy w karmieniu (np. zbyt rzadkie). W zależności od podłoża i postaci klinicznej zaleca się zwiększenie intensywności karmienia piersią, lub przeciwnie – przejście na mleko modyfikowane. Maluchy mogą też zostać poddane fototerapii. Należy pamiętać, że tego typu żółtaczka jest bardzo niebezpieczna – nawet wyleczona może prowadzić do groźnych powikłań w przyszłości, w tym – uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego;
- wady wrodzone, takie jak zrośnięcie dróg żółciowych;
Reklama
Pomarańczowy mocz u dziecka
Pomarańczowy mocz u dziecka starszego zazwyczaj stanowi efekt odwodnienia (mała podaż płynów, utrata płynów na skutek dużej dawki ruchu, biegunek i innych czynników) albo diety (także i w tym przypadku kluczowe znaczenie ma beta-karoten).
Przyczyną może być również przyjmowanie leków przeczyszczających oraz preparatów i produktów żywieniowych zawierających duże ilości witamin z grupy B. Rzadziej pomarańczowy kolor moczu oznacza ciężkie schorzenia – duża część wyżej wymienionych problemów zdrowotnych jest typowa dla osób w starszym wieku (nowotwory wątroby, dróg żółciowych i trzustki, kamica, marskość etc.).
Niemniej, kolor moczu u dziecka należy obserwować i jeśli nietypowe zabarwienie utrzymuje się dłużej – skonsultować z lekarzem oraz wykonać zlecone przez niego badania.
