Co to jest testosteron?
Testosteron jest najważniejszym męskim hormonem płciowym, wpływającym na kształtowanie się cech płciowych oraz zachowania seksualne. Występuje przede wszystkim u mężczyzn, ale w niewielkich ilościach również u kobiet.
Wytwarzany jest przez tak zwane komórki Leydiga, znajdujące się w jądrach (w ilości 5–7 mg/dobę) oraz w mniejszym stopniu przez korę nadnerczy (500 µg/dobę) oraz jajniki i łożysko.
Syntezowany jest z cholesterolu, zaś za jego metabolizm odpowiada wątroba. W organizmie ludzkim tylko niewielka część testosteronu krąży w postaci wolnej (około 1-2 proc.). Reszta łączy się z białkami – produkowaną w wątrobie globuliną wiążąca hormony płciowe (SHBG) oraz albuminą i globuliną przyłączającą kortykosteroidy (CBG). W tkankach docelowych, pod wpływem enzymu enzymu 5α-reduktazy, testosteron ulega przemianie w silniejszą, aktywną postać, czyli 5 α-Dihydrotestosteron (DHT).
Reklama
Testosteron u mężczyzn i kobiet a cechy i zachowania seksualne
Testosteron pełni w organizmie ludzkim szereg funkcji, z których większość ma związek z szeroko pojętą sferą seksualności, przede wszystkim u mężczyzn. Wymienić w tym kontekście można między innymi wpływ na:
- różnicowanie i kształtowanie cech płciowych na etapie życia płodowego. Działanie tego hormonu odpowiedzialne jest m.in. wykształcenie się najądrzy i nasieniowodów;
- wykształcane się wtórnych cech płciowych, takich jak budowa ciała, zarost typu męskiego, głos etc.;
- popęd płciowy (libido), definiowany jako zdolność pożądania i uzyskania podniecenia, potencjalna chęć podejmowania aktywności seksualnych;
- zdolność do uzyskania i utrzymania wzwodu prącia. Odpowiednie stężenie testosteronu jest niezbędne do zapoczątkowania procesów prowadzących do erekcji, a więc uwolnienia tlenku azotu, a następnie syntezy substancji zwanej GMP, rozszerzenia naczyń krwionośnych, rozkurczu mięśni gładkich oraz wypełnienia ciał jamistych członka krwią;
- możliwość osiągnięcia orgazmu, zakończenie stosunku wytryskiem nasienia;
- spermatogeneza, czyli skomplikowany i długotrwały proces wytwarzania męskich gamet – plemników.
Testosteron u kobiet także może wpływać na poziom libido, stwierdza się też jego pozytywne oddziaływanie na nastrój, aczkolwiek należy pamiętać, że nadmiar testosteronu w żeńskim organizmie może prowadzić do androgenizacji, czyli wykształcenia się męskich cech (np. nadmiernego owłosienia).
Reklama
Normy testosteronu
Badanie poziomu testosteronu zlecane jest zazwyczaj w takich przypadkach, jak zaburzenia popędu, impotencja, bezpłodność typu męskiego, nieprawidłowe wykształcenie cech płciowych, a także utrata masy mięśniowej, osłabienie, apatia, drażliwość, czy symptomy wskazujące na rozwój groźnych schorzeń (m.in. rak prostaty, miażdżyca).
Test wykonywany jest standardowo z krwi żylnej. Normy testosteronu różnić się mogą w zależności od metodologii przyjętej przez dane laboratorium, dlatego interpretacji wyników zawsze należy dokonywać w oparciu o załączony opis, najlepiej konsultując się z doświadczonym lekarzem. Więcej o badaniu poziomu testosteronu przeczytaj tutaj.
Reklama
Jak podnieść testosteron?
Niski poziom testosteronu może się wprost przekładać na osłabienie libido u mężczyzn, problemy z erekcją, zaburzenia spermatogenezy i związaną z tym bezpłodność. Jak podnieść poziom testosteronu? Rozwiązaniem mogą być:
- wyroby medyczne i suplementy diety stymulujące syntezowanie męskiego hormonu płciowego przez organizm, zawierające między innymi pierwiastki, takie jak cynk, magnez czy wapń;
- witaminy, w tym przede wszystkim D (hamuje przetwarzanie testosteronu w estrogen), czy B3 (uczestniczy w przetwarzaniu cholesterolu w testosteron);
- właściwa dieta bogata w wymienione wyżej minerały i witaminy, a także białko w przynajmniej 50 proc. pochodzenia zwierzęcego oraz dobre jakościowo tłuszcze (z wysokogatunkowego mięsa i ryb, orzechów, oliwek). Dbać należy o to, by odżywiać się w sposób zrównoważony, zapewniając właściwą podaż kalorii (ale nie przekraczając ilości właściwych dla masy ciała);
- wysiłek fizyczny, w czasie którego uwalniane są liczne hormony, w tym właśnie testosteron.
Zobacz nasz redakcyjny test feromonów:
Reklama
Jak obniżyć testosteron?
Poziom testosteronu może być znaczny, ale w praktyce rzadko spotykane są sytuacje, gdy jest on decydowanie zbyt wysoki. Efektem przekroczenia norm jest przede wszystkim nadmierny rozwój trzeciorzędowych cech płciowych męskich, takich jak owłosienie na ciele i twarzy, wypadanie włosów na głowie, czy obniżenie głosu. Jest to szczególnie dotkliwe w przypadku kobiet.
Jak obniżyć testosteron? W przypadku dużych nadwyżek skutecznym antidotum są zazwyczaj tabletki antykoncepcyjne, zawierające progesteron i estradiol, ewentualnie leki sterydowe. Jeśli natomiast chodzi o metody naturalne, także i w tym przypadku rozwiązaniem może być dieta. Jaka? Niestety niezdrowa. Ujemny wpływ na poziom męskiego hormonu płciowego mają:
- spożywanie dużych ilości węglowodanów, w tym w szczególności cukrów prostych, zawartych m.in. w słodyczach oraz białym cukrze;
- jedzenie wysokoprzetworzone i zawierające tłuszcze słabej jakości, w tym fast foody, przekąski, dania gotowe, mięsa niskogatunkowe;
- dieta niskokaloryczna, zbyt uboga, by zaspokoić zapotrzebowanie energetyczne organizmu.
Do tego dodać warto jeszcze niską aktywność fizyczną. W ten sposób można obniżyć poziom testosteronu, jednocześnie jednak trzeba mieć świadomość poważnych skutków ubocznych. Jest to bowiem prosta droga do tego, by spowodować znacznie poważniejsze dolegliwości, takie jak otyłość, cukrzyca, miażdżyca, nadciśnienie, choroba niedokrwienna serca. Dlatego nie należy samodzielnie próbować obniżać testosteronu i stosować się wyłącznie do zaleceń lekarza.
Zobacz także:
