Co to jest pregabalina i czy jest psychotropem?
Pregabalina to pochodna kwasu gamma-aminomasłowego (GABA), który jest bardzo istotnym neuroprzekaźnikiem w mózgu. Lek ten wykazuje głównie działanie przeciwdrgawkowe, choć nie tylko.
Skład pregabaliny, a właściwie jej wzór prezentuje się następująco: C8H17NO2. Zsyntetyzowano ją w 1990 roku na uniwersytecie Northwestern, a pierwszym lekiem zawierającym tę cząsteczkę była wprowadzona w 2004 roku Lyrica.
Pozytywne w większości opinie o pregabalinie sprawiły, że lek ten jest coraz popularniejszy wśród lekarzy.
Czy pregabalina jest psychotropem? Tak. Z definicji leki psychotropowe to leki, które działają na centralny system nerwowy, a pregabalina jest właśnie lekiem wpływającym na przewodnictwo GABA-ergiczne w mózgu.
Jednakże nie jest to silny psychotrop w rozumieniu potocznym. Pregabalina nie powinna wpływać na zmiany nastroju i zachowania.
Jej potencjał uzależniający jest minimalny, jednak w przypadku chęci odstawienia leku nie można tego robić nagle, tylko stopniowo zmniejszając dawkę.
Dokładniejsze informacje na temat dawkowania, czy przerwania leczenia tym lekiem, znajdują się w ChPL pregabaliny, czyli w jej Charakterystyce Produktu Leczniczego.
Reklama
Zastosowanie pregabaliny. Na co pomaga?
Na co pregabalinę stosuje się najczęściej? Jak już było wspomniane wcześniej, głównym wskazaniem pregabaliny jest leczenie skojarzone napadów częściowych u dorosłych.
Czy działa pregabalina przeciwbólowo? Można ją jak najbardziej stosować w leczeniu bólu neuropatycznego pochodzenia obwodowego i ośrodkowego u osób dorosłych.
Można na przykład stosować pregabalinę na ból kręgosłupa jeśli występuje on na podłożu neuropatycznym.
Jeszcze innym zastosowaniem pregabaliny jest możliwość użycia jej w leczeniu uogólnionych zaburzeń lękowych (tak zwanego GAD – Generalised Anxiety Disorder) u osób dorosłych.
Nie stosuje się raczej pregabaliny, jako stabilizatora nastroju o co często pytają pacjenci. Chociaż zależy to również od tego, z czego wynika ów niestabilny nastrój. Jeśli jest skutkiem zaburzeń o podłożu lękowym to wtedy jest szansa, że wspomniany lek pomoże.
Podobnie jest z odpowiedzią na pytanie, czy pomaga pregabalina na sen lub depresję. Odpowiedź jest niestety w tych przypadkach negatywna.
Reklama
Jak działa pregabalina?
Pregabalina jest lekiem wpływającym na przekaźnictwo GABA-ergiczne i aby w pełni wytłumaczyć jej działanie warto poświęcić chwilę uwagi na to, czym tak właściwie jest GABA.
Otóż jest to kwas ɣ-aminomasłowy (Gamma-Amino Butyric Acid) i jest to jeden z najważniejszych neuroprzekaźników w mózgu, ponieważ blokuje nadmiarowe impulsy nerwowe, które tylko niepotrzebnie pobudzają układ nerwowy.
GABA jest więc swoistym hamulcem dla mózgu i pozwala mu odpoczywać, a tym samym lepiej sprawować swoje funkcje.
Mechanizm działania pregabaliny jest całkiem odmienny od działania innych leków wpływających na przekaźnictwo GABA-ergiczne. Nie wpływa ona na receptory GABA, a jej działanie polega na wiązaniu się z białkami w obrębie podjednostki α2δ kanałów wapniowych w ośrodkowym układzie nerwowym.
Dodatkowo pregabalina może wpływać na wzrost dekarboksylazy kwasu L-glutaminowego - enzymu odpowiedzialnego za syntezę GABA.
Jak szybko działa pregabalina? Lek ten szybko wchłania się z przewodu pokarmowego i już po godzinie od przyjęcia osiąga maksymalne stężenie we krwi.
Jednak by w pełni poczuć efekt terapeutyczny musi minąć co najmniej kilka dni lub nawet tygodni regularnego stosowania. Jest to zależne zarówno od indywidualnych predyspozycji pacjenta, jak i jednostki chorobowej, na którą stosowany jest ten lek.
Jak długo stosować pregabalinę? Lek ten jest z reguły dobrze tolerowany przez pacjentów i nie wykazuje zbyt wielu działań niepożądanych.
Z tego powodu nie ma raczej ograniczeń czasowych odnośnie jego stosowania, pod warunkiem, że lek faktycznie jest dobrze tolerowany i przynosi odpowiednie korzyści terapeutyczne.
Reklama
Dawkowanie pregabaliny. Po jakim czasie zaczyna działać?
Jakie dawki pregabaliny są aktualnie dostępne? Lek ten występuje w wielu różnych dawkach, dzięki czemu można ją łatwo dostosować do indywidualnych potrzeb każdego pacjenta. Najpopularniejsze są: pregabalina 25 mg, 50 mg, 75 mg, 100 mg, 150 mg, 200 mg, 225 mg i pregabalina 300 mg.
Jak powinny przebiegać pierwsze dni stosowania pregabaliny? Początkowo stosuje się mniejsze dawki, aby po kilku dniach stopniowo je zwiększać. Takie postępowanie wzmacnia skuteczność terapii i jednocześnie minimalizuje działania niepożądane leku.
Wielu pacjentów często pyta również, kiedy pregabalina zaczyna działać. Jest to oczywiście uzależnione od profilu pacjenta i jego choroby. Pierwsze efekty leku można poczuć już po kilku dniach stosowania, ale w pełni pożądany efekt terapeutyczny zwykle następuje nieco później – czasami nawet po kilku tygodniach.
Lek ten występuje tylko w kapsułkach lub tabletkach do podawania doustnego. Prawidłowe dawkowanie pregabaliny zakłada przyjmowanie od 150 mg do 600 mg na dobę, w dwóch lub trzech dawkach podzielonych. Lek najlepiej zażywać w trakcie posiłku.
Odstawienie pregabaliny to ważna kwestia, gdyż leku tego nie powinno się odstawiać nagle. By uniknąć niepożądanych efektów powinno się stopniowo schodzić do coraz mniejszych dawek, by ostatecznie zakończyć przyjmowanie leku całkowicie. Oczywiście powinno się to odbywać pod kontrolą lekarza prowadzącego.
Czy stosuje się pregabalinę na noc? Substancja ta działa od 8 do 12 godzin, więc aby w pełni wykorzystać jej potencjał, lek powinno przyjmować się od dwóch do trzech razy na dobę. Przy takim schemacie jedna dawka zawsze będzie wypadała na noc.
Reklama
Skutki uboczne przyjmowania pregabaliny
Pregabalina cieszy się coraz większym uznaniem wśród lekarzy i naukowców głównie ze względu na swój wysoki poziom profilu bezpieczeństwa. Jednak pewne niewielkie działania niepożądane zawsze mogą wystąpić.
Do najczęstszych skutków ubocznych pregabaliny zaliczamy: zapalenie jamy nosowo-gardłowej, splątanie, drażliwość, dezorientację, bezsenność, zawroty głowy, bóle głowy, ataksję, zaburzenia koordynacji, drżenia, zaburzenia mowy, zaburzenia widzenia, zawroty głowy, dolegliwości żołądkowo-jelitowe, kurcze mięśni, bóle stawów, bóle pleców, bóle kończyn, kręcz szyi, obrzęki obwodowe, zaburzenia chodu, upadki, uczucie podobne do występującego po spożyciu alkoholu, nietypowe samopoczucie czy zmęczenie.
Czy istnieje związek pomiędzy pregabaliną a tyciem? Niestety, jednym z częstszych możliwych powikłań tego leku są również zaburzenia masy ciała. Jak podaje Charakterystyka Produktu Leczniczego pregabaliny, często może dochodzić do zwiększenia apetytu oraz masy ciała.
Z drugiej strony istnieje również związek między pregabaliną a chudnięciem. Wg ChPL niezbyt częstym skutkiem ubocznym tego leku jest również zmniejszenie masy ciała.
A czy wpływa pregabalina na libido? Innym skutkiem ubocznym, który może oddziaływać na odbiór tego leku, przez niektórych pacjentów jest jego wpływ na funkcje seksualne.
Często może dochodzić do przypadków zmniejszenia libido, czy zaburzeń erekcji, a niezbyt często do zaburzenia czynności seksualnych, opóźnienia ejakulacji, bolesnego miesiączkowania, czy bólów piersi.
Czy pregabalina usypia? Pregabalina nie jest lekiem usypiającym i nie ma działania nasennego. Jednak jednym z wymienionych działań niepożądanych jest niestety senność - jednakże nie występuje to u większości pacjentów.
Jak wyglądają przeciwwskazania do stosowania pregabaliny? Tak naprawdę jedynym przeciwwskazaniem do jej stosowania jest nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.
Reklama
Interakcje pregabaliny z innymi substancjami i lekami
Z czym nie łączyć pregabaliny? Nie ma na szczęście zbyt wielu istotnych interakcji pregabaliny z innymi lekami.
Szczególną uwagę powinni zwrócić głównie pacjenci zażywający silne opioidy, na przykład oksykodon. Ponadto uważać powinny również osoby zażywające lorazepam.
Należy pamiętać by nie przyjmować jednocześnie pregabaliny i alkoholu. Jest to niewskazane z uwagi na fakt, że pregabalina może nasilać działanie etanolu.
Nie odnotowano natomiast żadnej istotnej klinicznie interakcji u pacjentów palących papierosy i zażywających pregabalinę jednocześnie.
Reklama
Leki i zamienniki zawierające pregabalinę. Czy są refundowane?
Leki z pregabaliną zyskują w Polsce na popularności i z roku na rok jest coraz większa liczba producentów oferujących te medykamenty.
Najpopularniejszy lek z pregabaliną występuje w formie kapsułek twardych, jednak można również spotkać pregabalinę w tabletkach.
Leki te są aktualnie szeroko dostępne w każdej aptece, ale nie można kupić pregabaliny bez recepty. Na szczęście, coraz większa liczba różnych zamienników pregabaliny sprawia, że jej cena może być również coraz niższa.
W zależności od dawki i liczby tabletek kwota jaką trzeba wydać w aptece waha się między kilkanaście a czterdzieści-pięćdziesiąt złotych. Najdroższy jest oryginalny preparat firmy Pfizer – Lyrica.
Cena tej pregabaliny to nawet 100 zł za największe opakowanie w najsilniejszej dawce.
Trzeba jeszcze wspomnieć, że wiele odpowiedników pregabaliny objętych jest refundacją. Nie są to wszystkie opakowania, a tylko niektóre.
Leki ze zniżką przysługują na konkretne schorzenie i jest to leczenie dorosłych pacjentów z bólem neuropatycznym spowodowanym procesem nowotworowym oraz neuropatia u dzieci do 18. roku życia.
Refundacja pregabaliny sprawia, że koszt jednego opakowania dla pacjenta wynosi raptem kilka złotych.
