Dlaczego próchnica ukryta jest szczególnie groźna? Jak diagnozować i leczyć?

Rodzaje próchnicy 

Próchnica to bakteryjna choroba tkanek zęba, polegająca na ich demineralizacji i stopniowej degradacji. Ma ona charakter powszechny – wedle wszelkich dostępnych danych, dotkniętych nią jest przeszło 90 procent populacji osób dorosłych i ponad 80 proc. dzieci i młodzieży.  Łącznie na całym globie z problemem tym zmaga się około 5 miliardów ludzi.

Początek treści sponsorowanej

Dbając o właściwą higienę jamy ustnej, powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na najmłodszych. Aby ochronić dzieci przed demineralizacją, warto już od 3. roku życia podawać im codziennie suplement diety wspierający zdrowie zębów. Preparat jest dostępny w postaci tabletek do ssania o smaku truskawkowym. Tabletka dzięki unikalnemu połączeniu opatentowanego, inaktywowanego termicznie liofilizatu bakterii kwasu mlekowego Lactobacillus salivarius HM6 Paradens z ksylitolem i witaminą D, obniża ryzyko wystąpienia próchnicy zębów. Kliknij tutaj aby dowiedzieć się jak chronić zęby u dzieci.

Choroba ta ma niejednorodny charakter. Istnieją różne rodzaje próchnicy – w typologii różnicuje się je ze względu na przebieg, obraz kliniczny, natężenie objawów oraz umiejscowienie zmian. 

I tak, są to:

• Lokalizacja:
  • próchnica szkliwa – nazywana też wczesną (łac. macula alba), która nie podlega leczeniu i która może się zatrzymać, jeśli wdrożony zostanie rygor higieniczny i żywieniowy 
  • p. zębiny - sięga głębszych warstw i wymaga leczenia zachowawczego
  • p. korzenia – obejmująca najgłębiej położone tkanki, typowa dla osób starszych, stanowiąca wskazanie do leczenia kanałowego
     
• Przebieg: 
  • p. ostra – zwana też wilgotną (łac. caries acuta). Jest miękka, ma kolor żółtawy, czasem brązowy, powoduje dużą bolesność w czasie jej rozwiercania. Postępuje bardzo szybko. Charakterystyczna dla osób młodych
  • p. przewlekła – tzw. sucha (caries chronica). Dominuje u starszych pacjentów, jest ciemnobrązowa i twarda. Zmiany są wolniejsze.  
  • p. zatrzymana – nieaktywna (caries stationaria) – nawet jeśli jest zaawansowana, nie postępuje, co z reguły ma związek z intensywnymi działaniami higienicznymi.
     
• Zaawansowanie zmian (klasyfikacja wg. Światowej Organizacji Zdrowia)
  • D1 - początkowa
  • D2 - powierzchowna
  • D3 - średnia
  • D4 - głęboka
     
• Obraz kliniczny
  • p. wtórna (caries secundaria) – rozwijająca się na brzegach wypełnienia; jej źródłem mogą być np. błędy w opracowaniu i wypełnieniu ubytku
  • p. atypowa (caries atypica) – występuje w zębach martwych, pozbawionych miazgi, po leczeniu kanałowym
  • p. okrężna (caries circularis) – obejmuje przynajmniej dwie powierzchnie, a niekiedy cały ząb
  • p. kwitnąca (caries florida) – obejmuje wiele zębów jednocześnie
  • p. butelkowa –występuje u niemowląt, a głównym jej powodem jest picie mleka, soków i słodkiej herbaty oraz usypianie malucha ze smoczkiem w buzi; atakuje górne siekacze
  • p. ukryta – zlokalizowana pod pozornie zdrowym szkliwem

W dalszej części artykułu szczegółowe informacje na temat próchnicy ukrytej, która jest wyjątkowo trudna w diagnostyce i leczeniu.

Reklama

Próchnica ukryta

Próchnica ukryta stanowi szczególny rodzaj choroby. W odróżnieniu od innych, przez dłuższy czas nie daje objawów widocznych gołym okiem. Szkliwo z zewnątrz jest bowiem nienaruszone, a ząb wygląda na zdrowy, mimo iż głębsze jego tkanki objęte są procesem chorobowym. Dlatego właśnie próchnica w tej właśnie postaci często wykrywana jest w zaawansowanym stadium – gdy pojawi się ból.

Schorzenie to często ma swój początek w niedostępnych przestrzeniach znajdujących się między zębami (dlatego też ta odmiana nazywana jest niekiedy, próchnicą międzyzębową). Ma to dodatkowe konsekwencje - należy się liczyć z tym, że uszkodzone są oba sąsiadujące ze sobą zęby. Komplikuje to proces leczenia i naraża pacjenta na podwójny dyskomfort. 

Niewidoczna próchnica to efekt przede wszystkim gromadzenia się resztek jedzenia między zębami oraz niemożności dokładnego czyszczenia tego miejsca z osadu, w którym bytują bakterie. Powstaje ona w zakątkach do których nie dociera włosie szczoteczki, a używanie nici dentystycznych nie zawsze jest wystarczająco skuteczne. 

Reklama

Leczenie próchnicy ukrytej 

Ból zęba bez widocznej próchnicy często jest objawem świadczącym o rozwoju choroby w tej właśnie postaci. Bez wystąpienia tego symptomu, ciężko jest ją zdiagnozować w czasie standardowego przeglądu stomatologicznego. Zmiany widoczne są w pełnej krasie dopiero w badaniu obrazowym, jakim jest rentgen bądź tomografia zęba.

Leczenie próchnicy ukrytej jest trudne, często bolesne i kosztowne, zwłaszcza jeśli obejmuje ona dwa zęby. Zazwyczaj nie obywa się bez wiercenia - niezbędne jest standardowe opracowanie oraz wypełnienie ubytków. Jeśli są one bardzo duże i znajdują się w sąsiednich zębach, konieczne może się okazać zastosowanie nakładu porcelanowego.

Jak więc widać, usuwanie próchnicy niewidocznej jest mocno dyskomfortowe. Dlatego dobrze jest w miarę możliwości zapobiegać jej rozwojowi. Nie zawsze polecane metody okazują się w pełni skuteczne, nie mniej jak dotąd nie wymyślono bardziej efektywnych. 

A są to:

• regularne mycie zębów, najlepiej szczoteczką soniczną (przynajmniej 2 razy dziennie);
• czyszczenie przestrzeni międzyzębowych za pomocą nici dentystycznych;
• ograniczenie spożycia produktów zawierających duże ilości cukrów;
• regularne poddawanie się kontroli stomatologicznej (2 razy w roku).