Co to jest progesteron?
Progesteron to hormon, który określa się jako ciążowy, ponieważ właśnie w przeciągu tych dziewięciu miesięcy trwania ciąży, ma on istotny wpływ na jej przebieg oraz rozwój dziecka w łonie matki. Progesteron w ciąży m.in. zapewnia implantację zarodka w macicy oraz podtrzymanie ciąży.
To hormon produkowany przez jajniki, nadnercza i łożysko. Od jego poziomu zależy nie tylko prawidłowy przebieg ciąży, ale również możliwość zajścia w ciążę i właściwe odbywanie się cyklu menstruacyjnego (ów hormon warunkuje pojawienie się miesiączki, a także owulacji). Wahanie progesteronu jest różne w zależności od fazy cyklu menstruacyjnego. Najwyższy współczynnik odnotowuje się w drugiej fazie cyklu.
Jeśli tego hormonu jest zbyt mało, menstruacja jest nieregularna, a krwawienia obfite. Natomiast niski progesteron w ciąży może skutkować m.in. poronieniem w początkowej fazie ciąży lub też przedwczesnym porodem na dalszym etapie ciąży. Ciężarna obserwując swój organizm może „wyłapać” oznaki wskazujące na niski progesteron w ciąży. Objawy, które mogą o tym świadczyć to m.in. bóle podbrzusza, plamienia, czy skurcze macicy.
Reklama
Normy progesteronu
W zależności od fazy cyklu miesiączkowego oraz etapu ciąży, stężenie progesteronu podlega wahaniom. Normą progesteronową dla zdrowej kobiety będącej w fazie folikularnej jest stężenie między 0,057 a 0,893 ng/ml. Prawidłowy wynik dla fazy owulacyjnej to przedział od 0,121 do 12,0 ng/ml. Natomiast jako dobre ocenia się wskazania między 1,83 a 23,9 ng/ml w fazie lutealnej.
Za jaki natomiast uważa się właściwy progesteron w ciąży? Normy dla tego hormonu są odmienne dla każdej fazy ciążowej:
- W pierwszym trymestrze (I t.c.) za prawidłowy poziom progesteronu w ciąży uznaje się stężenie między 11,0 a 44,3 ng/ml;
- W drugim trymestrze (II t.c.) normy progesteronu w ciąży wynoszą między 25,4 a 83,3 ng/ml;
- W trzecim trymestrze (III t.c.) poziom progesteronu w ciąży powinien wahać się w granicach między 58,7 a 214 ng/ml.
Na wysokość hormonu zarówno w ciąży, jak i w określonej fazie cyklu menstruacyjnego mają wpływ takie czynniki jak wiek, badana populacja oraz metoda oznaczenia (właściwa dla danego obiektu badającego).
U pań przechodzących proces przekwitania odnotowuje się wynik stężenia progesteronu na poziomie < 0,05-0,126 ng/ml.
W nieznacznych ilościach hormon nazywany ciążowym jest także wytwarzany przez męskie nadnercza i jądra. Można mówić o progesteronie w normie jeśli wyniki u panów wskazują na wielkość między 0,2 a 1,38 ng/ml.
Reklama
Badanie progesteronu w ciąży
Badanie progesteronu w ciąży to bardzo ważna analiza danych na temat:
- powodzenia zagnieżdżenia się zarodka w macicy,
- rozwoju płodu,
- prawidłowo przebiegającej ciąży,
- funkcji łożyska,
- pojawienia się ewentualnego ryzyka poronienia,
- ciąży pozamacicznej,
- przedwczesnego porodu.
Dlatego lekarze ginekolodzy często zlecają wykonanie tego badania. Przeprowadza się je z krwi, konkretnie z surowicy, pochodzącej z żyły łokciowej, w godzinach porannych. Ciężarna powinna przyjść na badanie na czczo, po co najmniej ośmiogodzinnej przerwie od spożywania jedzenia.
Kiedy przede wszystkim ocenia się progesteron? Normy w ciążydla tego hormonu mają ogromne znaczenie, dlatego wykonywanie badań oceniających jego poziom jest niezwykle istotne, zwłaszcza w przypadku:
- monitorowania przebiegu ciąży;
- oceny czy ciężarna wymaga podawania jej progesteronu;
- analizy skuteczności leczenia progesteronem;
- kontroli rozwoju łożyska;
- wystąpienia plamień, bóli podbrzusza, czy skurczów macicy u ciężarnej;
- zagrożenia ciąży.
U kobiet nie będących w ciąży zaleca się wykonanie badania progesteronu m.in. w sytuacji podejrzenia u niej niepłodności, występowania nieregularnych miesiączek, kiedy zachodzi obawa pojawienia się hipogonadyzmu, czy guzów produkujących progesteron.
Reklama
Progesteron w ciąży
Wiele kobiet chce wiedzieć, jaki poziom progesteronu świadczy o ciąży. Już informacja o tym, że po owulacji wysokość tego hormonu utrzymuje się na takim poziomie jak w czasie fazy owulacyjnej lub zaczyna wzrastać, może oznaczać bycie w ciąży. Znaczny spadek hormonu ciążowego w fazie lutealnej może świadczyć o tym, że organizm kobiecy przygotowuje się do menstruacji, zatem nie doszło do zapłodnienia. Bardzo niski progesteron na początku ciąży może też być sygnałem, że ciąża nie przebiega prawidłowo, grozi jej poronienie lub umiejscowiła się poza macicą.
Z kolei jeśli wyniki badań wskazują na wysoki progesteron w ciąży, to w zależności od trymestru, może to oznaczać, że np. doszło do implantacji zarodka w macicy, ciąża i płód rozwijają się dobrze, ciąża jest mnoga, albo że zastosowane postępowanie lecznicze okazało się skuteczne. Nie zawsze jednak duże wskazania hormonu ciążowego będą wiązały się z dobrymi wiadomościami. Niekiedy bardzo wysokie stężenie ma związek z takimi sytuacjami jak m.in. zaśniad groniasty, niewydolność wątroby, nowotwór jajników, czy zespół nadnerczowo-płciowy.
Reklama
Niski progesteron w ciąży
Niedobór progesteronu w ciąży może wynikać z zatrucia ciążowego, stanu przedrzucawkowego, zaburzeń funkcji łożyska, a na wczesnym etapie ciąży – poronienia, czy ciąży pozamacicznej.
Spadek progesteronu w ciąży (należy podkreślić, że chodzi tutaj o nieznaczny spadek) pod koniec jej trwania może też wskazywać na rozpoczęcie akcji porodowej. Jeśli natomiast obniżenie tego hormonu jest znaczne w II i III trymestrze ciąży należy wiązać to z możliwością wystąpienia porodu przedwczesnego, szczególnie jeśli ciężarna narzeka na skurcze macicy.
Jak zwiększyć progesteron w ciąży? Ginekolog w takiej sytuacji przeważnie zapisuje przyszłej mamie progesteron w tabletkach (to progestageny). Hormon ten może być też podawany w zastrzykach domięśniowych lub podskórnych, a także w globulkach dopochwowych. Takie leczenie przynosi rezultaty m.in. w przypadku zagrożenia poronieniem, porodem przedwczesnym, czy kiedy zostanie stwierdzona niewydolność szyjki macicy. Lekarze często decydują się na wprowadzenie progesteronu ciężarnym, które wcześniej poroniły, urodziły przedwcześnie, czy ich poprzednie ciąże były zagrożone.
Oczywiście decyzja o metodzie leczenia jest podejmowana na podstawie jednostkowych badań ciężarnej, czy jej ogólnego stanu zdrowia przez medyka prowadzącego ciążę.
Czytaj też:
