Co powoduje pryszcze na brodzie?
Pryszcze na brodzie powstają najczęściej wskutek zaburzeń gospodarki hormonalnej oraz nadaktywności gruczołów łojowych, przy współudziale różnych czynników chorobowych lub środowiskowych.
Możliwe przyczyny występowania tego typu zmian skórnych, to:
- trądzik, w różnych jego odmianach, w tym pospolity (młodzieńczy) i hormonalny (późny);
- hiperandrogenizm, czyli nadmiar męskich hormonów płciowych u kobiet;
- niewłaściwa pielęgnacja, powodująca przesuszanie lub przetłuszczanie się skóry;
- zła dieta, zwłaszcza produkty typu fast food i przekąski zawierające duże ilości nasyconych kwasów tłuszczowych oraz tłuszczów trans, a także pokarmy o wysokim indeksie glikemicznym;
- zanieczyszczenie powietrza;
- nadmierna ekspozycja na stres.
Pryszcze na brodzie mają postać białych lub żółtawych kropek, wypełnione są sebum lub ropną treścią, niekiedy też płynem surowiczym. Wykwity tworzyć się mogą zarówno na powierzchni twarzy, jak i pod skórą.
Reklama
Wypryski na brodzie u młodzieży - skąd się biorą?
Wypryski na brodzie u osób w wieku nastoletnim (11-18 lat) z dużą dozą prawdopodobieństwa są manifestacją schorzenia znanego jako trądzik młodzieńczy (Acne juvenilis). Jest to przewlekła choroba gruczołów łojowych oraz ujść mieszków włosowych, powodująca nadprodukcję sebum.
Bezpośrednią jej przyczyną jest:
- nadmierne stężenie androgenów w okresie dojrzewania płciowego, zwłaszcza u chłopców;
- przyspieszone rogowacenie ujść gruczołów łojowych;
- nadkażenia bakteryjne, zwłaszcza ze strony szczepu Propionibacterium acnesi.
W zależności od charakteru objawów przypadłość ta występuje w kilku odmianach, wśród których wyróżnić można:
- trądzik zaskórnikowy – podstawowym wykwitem są tak zwane wągry (zaskórniki), otwarte lub zamknięte. Mają one średnicę od 1 do 3 milimetrów. Są efektem zatkania gruczołów łojowych;
- trądzik krostkowy – na twarzy, w tym w szczególności w tzw. strefie T (czoło, nos, broda), pojawiają się wypełnione ropą, żółtawe krosty, zaś skóra objęta zostaje stanem zapalnym. Pryszcze te są miękkie, ale nie powinny być wyciskane, a to z uwagi na ryzyko dalszego rozprzestrzenienia choroby. Po ustąpieniu pryszczy z twarzy, do końca życia mogą po nich pozostać blizny;
- trądzik grudkowy lub grudkowo-krostkowy – oprócz ropnych krost, na brodzie pojawić się mogą twarde, zbite, czerwone grudki.
Reklama
Pryszcze na brodzie po 30 roku życia - przyczyny powstawania
Pryszcze na brodzie po 30, a nawet 40.roku życia wskazywać mogą na trądzik późny, zwany też hormonalnym. Jest to schorzenie o podobnej etiopatogenezie, jak trądzik młodzieńczy – kluczowym czynnikiem sprawczym są zaburzenia hormonalne. W wielu przypadkach choroba ta stanowi swoiste przedłużenie dolegliwości występujących w okresie dojrzewania (postać przetrwała), choć zdarza się też, że występuje po raz pierwszy dopiero po 25 urodzinach (postać z późnym początkiem).
Cechą charakterystyczną trądziku późnego jest występowanie pryszczy na brodzie, linii żuchwy i szyi, zdecydowanie zaś rzadziej w innych strefach, w tym na czole czy nosie. Objawy zazwyczaj są zbliżone do grudkowo-krostkowej postaci Acne juvenilis.
Pryszcze wypełnione są ropą i mają wyraźnie żółtawy odcień, pomiędzy nimi dostrzec też można czerwone podskórne grudki. Obecny jest stan zapalny, nie występuje jednak silny łojotok. Wyjątkiem jest odmiana retencyjna – w tym przypadku łój wydzielany jest w dużych ilościach, jednak zamiast ropnych pryszczy, na brodzie pojawiają się głównie zaskórniki.
Reklama
Od czego są pryszcze na brodzie po 40-50 roku życia?
Od czego są pryszcze na brodzie u osób w starszym wieku? Po 40-50 urodzinach przypadłość ta dotyka przede wszystkim kobiety i ma to związek z zaburzeniami hormonalnymi charakterystycznymi dla okresu menopauzalnego. Jest to jeden z podstawowych objawów zjawiska znanego jako hipoandrogenizm. Bezpośrednią jego przyczyną jest gwałtowne obniżenie produkcji estrogenów w jajnikach, przy jednoczesnym niewielkim tylko spadku ilości syntezowanych androgenów. Prowadzi to do zaburzenia równowagi na rzecz hormonów męskich.
Efektem tego jest:
- trądzik – wykwit krost w różnych częściach twarzy, ale przede wszystkim na brodzie. W wyniku działania androgenów dochodzi donasilenia lipogenezy, wzrostu komórek łojowych oraz zwiększonego wydzielania łoju;
- hirsutyzm – pojawienie się męskiego owłosienia na twarzy, ramionach, brzuchu, a nawet na plechach;
- Wirylizacja – zwiększenie masy mięśniowej, obniżenie tonu głosu, powiększenie łechtaczki, pomniejszenie piersi.
- łysienie typu męskiego.
Reklama
Domowe sposoby na pryszcze na brodzie
Ze względu na złożoną patogenezę trądziku i innych tego typu schorzeń, w której znaczny udział mają czynniki hormonalne, zapalne i genetyczne, domowe sposoby na pryszcze na brodzie stosować powinno się jedynie wspomagająco. Co więcej, należy się liczyć z tym, że skuteczność „babcinych” receptur będzie względnie niewielka w porównaniu z profesjonalnym leczeniem.
Niemniej, niezależnie od terapii zaordynowanej przez dermatologa, warto jest profilaktycznie wdrożyć takie działania, jak:
- zmiana diety, eliminacja tłuszczów nasyconych oraz trans a także węglowodanów o wysokim IG;
- rezygnacja z używek – alkoholu i papierosów;
- stosowanie jedynie naturalnych kosmetyków, bez detergentów i konserwantów;
- unikanie kosmetyków na bazie lipidów, które dodatkowo natłuszczają skórę oraz alkoholu, który ją przesusza, stymulując gruczoły łojowe do wytężonej pracy;
- unikanie sytuacji stresujących.
Należy pamiętać, że pryszczy na brodzie nie wolno wyciskać. Można je natomiast posmarować wyciągiem z cebuli lub delikatnym kremem z alantoiną czy kwasem hialuronowym. Ponadto wśród kosmetyków leczniczych szukać można takich, które zawierają w swoim składzie cynk, krzem, siarkę, a także heparynę, elastynę, kwas glikolowy czy witaminy A, C i E.
Reklama
Co na pryszcze na brodzie może przepisać lekarz?
Co na pryszcze na brodzie stosuje się w ramach profesjonalnej terapii? Paleta dostępnych leków jest bardzo szeroka. Należą do nich między innymi:
- antybiotyki, takie jak erytromycyna, klindamycyna, , tetracyklina oraz mupirocyna;
- chemioterapeutyki, w tym przede wszystkim metronidazol;
- retinoidy, czyli pochodne witaminy A takie jak ) adapalen, tazaroten, tretinoina;
- kwas azelainowy;
- nadtlenek benzoilu;
- maść ichtiolowa;
- tlenek cynku;
- leki hormonalne: spironolakton i octan cyproteronu.
Dodatkowo zdecydować można się na jednej z licznych zabiegów, takich jak laseroterapia, naświetlanie lampą IPL, peeling kawitacyjny, mikrodermabrazja.