Skąd się biorą przebarwienia na paznokciach?
Przebarwienia na paznokciach rzadko są jedynie defektem estetycznym. Zazwyczaj stanowią objaw toczącej organizm choroby lub działania czynników środowiskowych (uszkodzenia mechaniczne, chemikalia, leki, promieniowanie UV itd.). Do potencjalnych przyczyn należą:
● schorzenia infekcyjne:
o zakażenie grzybicze, w tym:
▪ dystalna i boczna podpłytkowa grzybica paznokci,
▪ proksymalna podpłytkowa grzybica paznokci,
▪ wewnątrzpłytkowa grzybica paznokci,
▪ biała powierzchowna grzybica paznokci;
o infekcje bakteryjne i wirusowe:
▪ zanokcica bakteryjna powodowana przez gronkowiec złocisty,
▪ zakażenie pałeczką ropy błękitnej,
▪ zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego;
● choroby skórne (w tym dermatologiczne i onkologiczne):
o łuszczyca: paznokci, pospolita, krostkowa,
o liszaj płaski,
o czerniak podpaznokciowy,
o choroba Bowena,
o choroba Dariera,
o zespół Laugiera-Hunzikera,
o łupież czerwony;
● choroby układowe, ogólnoustrojowe:
o toczeń układowy,
o twardzina układowa,
o endokrynopatie, w tym:
▪ choroba Addisona,
▪ zespół Nelsona,
▪ nadczynność tarczycy;
o marskość wątroby,
o niewydolność nerek,
o przewlekłe choroby płuc, oskrzeli i zatok,
o reumatoidalne zapalenie stawów
o HIV i AIDS,
o niedobór witamin B9 i B12;
● czynniki środowiskowe:
o palenie papierosów,
o urazy macierzy paznokcia,
o działanie promieni słonecznych,
o stosowanie określonych substancji leczniczych, takich jak:
▪ hydroksymocznik (lek przeciwnowotworowy),
▪ minocyklina (antybiotyk na trądzik młodzieńczy),
▪ zydowudyna (lek na HIV),
▪ amiodaron (lek antyarytmiczny).
Jak rozpoznać przyczynę przebarwień? W diagnostyce i różnicowaniu niezwykle istotny jest ich kolor.
Reklama
Białe przebarwienia na paznokciach
Białe przebarwienia na paznokciach z dużym prawdopodobieństwem wskazują na leukonychię, czyli bielactwo paznokci. W wielu przypadkach jest to problem jedynie kosmetyczny i estetyczny, zwłaszcza, gdy zmiany mają charakter wrodzony.
Leukonychia może jednak być też symptomem różnego rodzaju schorzeń, takich jak między innymi:
- hipoalbuminemia,
- kłębuszkowe zapalenie nerek,
- zespół nerczycowy,
- łuszczyca,
- marskość wątroby,
- rumień wielopostaciowy,
- ziarnica złośliwa,
- zespół Peutza-Jeghersa,
- HIV,
- powikłania po chemioterapii, hemodializie i przeszczepie nerek.
Wyróżnia się trzy podstawowe postaci leukonychii, różnice między którymi łatwo jest zaobserwować gołym okiem. Są to:
- paznokcie Muehrckego -białe pasy biegnące w poprzek paznokcia, na całej jego szerokości, prostopadle do obłączka;
- paznokcie Therry’ego – kolor biały ma większość płytki za wyjątkiem różowego prążka w jej końcowej części;
- paznokcie Linsday’a -mniej więcej 50 procent płytki jest białe, a 50 proc. – czerwone.
Oprócz leukonychii, białe przebarwienia paznokci występują też w przebiegu pleśnicy. Jest to choroba powodowana przez grzyb Scopulariopsiosis s. brevicaulis. W tym przypadku białe prążki prześwitują przez nienaruszoną płytkę, a towarzyszy temu silne rogowacenie. Pleśnica zazwyczaj obejmuje duże palce u stóp, zwłaszcza u osób w podeszłym wieku.
Początek treści sponsorowanej
Grzybicą paznokci można zarazić się np. na basenie lub podczas przymierzania butów. Jeśli paznokcie są kruche, przebarwione na żółto-brązowo, a płytka jest odkształcona, warto sięgnąć po lek w postaci lakieru przeciwgrzybiczego. Preparat jest dostępny bez recepty i działa już od pierwszej aplikacji. Kliknij tutaj i dowiedz się więcej o leczeniu grzybicy paznokci.
Koniec treści sponsorowanejReklama
Żółte przebarwienia na paznokciach
Żółte przebarwienia na paznokciach mają bardzo zróżnicowaną patogenezę. Możliwe przyczyny to:
- infekcja grzybicza,
- łuszczyca,
- żółtaczka,
- zespół żółtego paznokcia (YNS),
- nadmiar beta-karotenu,
- antybiotyki (tetracyklina),
- palenie papierosów,
- niestosowanie podkładu pod ciemny lakier do paznokci.
W przypadku łuszczycy, żółte przebarwienia to tak zwany efekt plamy olejowej, polegający na przebijaniu przez płytkę grudek powstających pod powierzchnią paznokcia. W przebiegu grzybicy, zwłaszcza w jej najczęstszej postaci podpłytkowej, żółtawemu zabarwieniu towarzyszy silne rogowacenie i kruszenie paznokci. Z kolei zespół żółtego paznokcia jest rzadką chorobą, prawdopodobnie autoimmunologiczną (dokładna etiologia jest nieznana), w wyniku której dochodzi do żółknięcia płytek, ale też wystąpienia innych, znacznie cięższych objawów, takich jak obrzęki limfatyczne, wysięk w jamie opłucnej czy upośledzenie układu naczyń chłonnych.
Reklama
Zielone przebarwienia na paznokciach
Obserwując zielone przebarwienia na paznokciach podejrzewać można zakażenie pałeczką ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa). Jest to niezwykle niebezpieczna bakteria, bytująca w wodzie, w ziemi i na skórze organizmów żywych, odporna na działanie antybiotyków oraz środków dezynfekcyjnych. Stanowi zagrożenie dla osób z obniżoną odpornością, chorych na nowotwory czy AIDS, a także po rozległych urazach i oparzeniach. Do zakażeń Pseudomonas aeruginosa często dochodzi w szpitalach. Bakteria może prowadzić do śmiertelnych powikłań, w tym m.in. do sepsy.
Jeśli chodzi o objawy typowo dermatologiczne, przebarwieniom paznokci towarzyszą też:
- onycholiza, czyli odwarstwianie płytki,
- paronychia – infekcja tkanek miękkich otaczających paznokieć.
Reklama
Czerwone przebarwienia na paznokciach
Czerwone przebarwienia na paznokciach najczęściej obejmują obłączek, czyli tę część, która u osoby zdrowej jest najjaśniejsza, niemal biała. Wyraźne zaczerwienienie obłączka jest objawem uprawdopodobniającym podejrzenie wielu schorzeń o bardzo różnym charakterze.
Wymienić w tym kontekście można:
- łysienie plackowate,
- choroby tkanki łącznej,
- marskość wątroby,
- obturacyjną chorobę płuc,
- łuszczycę,
- pokrzywkę.
Tego typu czerwone przebarwienia na paznokciach obserwuje się też u pacjentów cierpiących na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), leczonych prednizonem.
Reklama
Czarne przebarwienia na paznokciach
Ciemno-brązowe oraz czarne przebarwienia na paznokciach mogą być spowodowane m.in. przez takie czynniki, jak:
- czerniak podpaznokciowy,
- zakażenie grzybem typu Aspergillus niger,
- krwiak powstały w wyniku uderzenia,
- oddziaływanie promieni ultrafioletowych (plama soczewicowata).
Uwagę w szczególności należy zwrócić na groźne schorzenie, jakim jest czerniak podpaznokciowy. Jest to stosunkowo rzadka odmiana tej choroby nowotworowej, obejmująca swoim zasięgiem:
- macierz,
- wał paznokciowy,
- łożysko,
- hyponychium.
Ze względu na niską i późną wykrywalność, tego typu czerniak wiąże się ze złymi rokowaniami. Z powodu przerzutów do organów wewnętrznych, około 50 procent pacjentów umiera przed upływem 5 lat. Jak rozpoznać objawy choroby. U większości pacjentów przebarwienia powstałe w przypadku czerniaka mają kształt bardzo ciemnych pasów występujących na nieco jaśniejszym brązowym tle. W sytuacji, gdy zmiana jest złośliwiejąca, wystąpić może tzw. objaw Hutchinsona, czyli ściemnienie tkanek miękkich wokół paznokcia.
Reklama
Brązowe przebarwienia na paznokciach
Brązowe przebarwienia na paznokciach także mogą świadczyć o rozwoju czerniaka, jeśli jednak ich kształt jest nieregularny, rozlany i niezbyt ciemny, podejrzewać można również inne przyczyny, takie jak:
- choroba Addisona,
- uraz mechaniczny,
- zabarwienie chemiczne (np. na skutek działania azotanu srebra),
- palenie papierosów.
Wzmiankowana wyżej choroba Addisona, zwana pierwotną niedoczynnością kory nadnerczy, jest ciężkim zaburzeniem hormonalnym. Na skutek niedoboru produkowanych w nadnerczach hormonów, pacjenci cierpią z powodu takich dolegliwości, jak uczucie silnego zmęczenia, osłabienie, niedociśnienie, podatność na choroby zakaźne, a także brązowe zabarwienie skóry i paznokci.
Jak usunąć przebarwienia na paznokciach?
Jeśli plamy i pasy występują na podłożu chorobowym, niezbędne jest leczenie przyczynowe schorzeń pierwotnych. Paleta środków jest niezwykle szeroka. Przykładowo, jedynie w terapii samej łuszczycy zastosowanie znajduje kilkanaście leków:
- miejscowych do smarowania lub nastrzykiwania (m.in. clobetasol, betametazon, triamcinolon, calcipotriol, 5-fluorouracyl, cyklosporyna, tazaroten, antralina, metotreksat);
- ogólnoustrojowych (np. metotreksat, cyklosporyna, acytretyna).
Do tego możliwe jest leczenie za pomocą lasera lub promieni ultrafioletowych oraz wykorzystanie nowatorskich leków biologicznych, takich jak adalimumab czy infliximab.
Podobnie jest w przypadku innych schorzeń, z których wiele wymaga leczenia ogólnoustrojowego (nowotwory, AIDS, RZS, niewydolność nerek itd.). Możliwość prostego usunięcia przebarwień na paznokciach występuje relatywnie rzadko i dotyczy głównie tych sytuacji, gdy są one efektem zabiegów kosmetycznych (np. niewprawnego posługiwania się ciemnym lakierem do paznokci).
Zastosowanie znajdują wówczas takie naturalne i domowe środki wybielające, jak:
- sok z cytryny
- oliwa z oliwek
- soda oczyszczona
- wybielająca pasta do zębów.
