Wczesna menopauza
Wczesna menopauza to określenie na zbyt wczesne wygasanie czynności jajników u kobiety, które prowadzi do ustania krwawień miesiączkowych. Statystycznie rzecz biorąc, menopauza dotyka pań pomiędzy 45. a 55. rokiem życia. Kobiety w Polsce średnio wchodzą w okres przekwitania w wieku 51 lat. Ginekolog stwierdza, że pacjentka przeszła menopauzę, jeśli przez 12 miesięcy po ostatniej miesiączce nie wystąpiło u niej żadne krwawienie z dróg rodnych, a ponadto nie cierpi na inne schorzenia, które mogłyby objawić się brakiem krwawienia menstruacyjnego.
U niektórych kobiet czynność hormonalna jajników zaczyna wygasać zbyt wcześnie. Jeśli kobieta przestaje miesiączkować między 40. a 45. rokiem życia i nie ma to związku ze stanem chorobowym, oznacza to, że przechodzi wczesną menopauzę. Szacuje się, że przedwczesne przekwitanie dotyczy 10 proc. kobiet.
Wczesna menopauza nie jest stanem chorobowym. Jeśli natomiast kobieta przestaje miesiączkować przed 40. urodzinami, oznacza to, że cierpi na przedwczesną niewydolność jajników. Choroba występuje u 1 proc. pań w wieku 30-40 lat. Niekiedy zdarza się wśród 20-latek, aczkolwiek może dotyczyć 0,1 proc. kobiet w przedziale wiekowym 20-30 lat.
Reklama
Objawy wczesnej menopauzy
Objawy wczesnej menopauzynie różnią się od klasycznej, mogą jedynie mieć gwałtowniejszy przebieg. Z badań klinicznych wynika, że przed typową menopauzą pojawiają się zaburzenia miesiączkowania. Krwawienia pojawiają się nieregularnie, mogą być znacznie bardziej obfite lub wyjątkowo skąpe. Tymczasem wczesna menopauza zazwyczaj przychodzi nagle. Kobieta nagle przestaje miesiączkować.
Pojawiają się także dodatkowe oznaki wczesnej menopauzy, takie jak:
- uderzenia gorąca
- zimne poty
- zaburzenia snu
- drażliwość
- płaczliwość
- stany depresyjne
- bóle głowy i zawroty
- omdlenia
- ogólne zmęczenie i znużenie
- zaburzenia rytmu serca
- bóle mięśniowo-stawowe
- spadek libido
- suchość w pochwie
- świąd i pieczenie pochwy
- parcie na mocz.
Reklama
Przyczyny wczesnego przekwitania
Wczesne przekwitanie nie jest chorobą, lecz stanem fizjologicznym. Naukowcy od lat próbują ustalić, dlaczego u jednej kobiety menopauza pojawia się tuż po 40. urodzinach, a u innej 15 lat później. Wśród przyczyn takich rozbieżności wymieniają przede wszystkim czynniki genetyczne, hormonalne oraz środowiskowe.
Duży wpływ na wiek, w którym kobieta przestaje miesiączkować ma data pierwszego krwawienia menstruacyjnego. Szacuje się, że im wcześniej wystąpi pierwsza miesiączka, tym szybciej pojawi się także menopauza. Wśród czynników przyspieszających przekwitanie wymienia się też palenie papierosów oraz krótkie cykle menstruacyjne. Z kolei czynnikiem, który może opóźnić dzień wystąpienia ostatniej miesiączki jest doustna antykoncepcja hormonalna.
Wczesnej menopauzy, będącej stanem fizjologicznym, nie należy mylić z przedwczesną niewydolnością jajników, która jest stanem chorobowym.
Wśród przyczyn niewydolności jajników wymienia się:
- choroby nowotworowe,
- choroby genetyczne – m.in. zespół Turnera,
- choroby autoimmunologiczne – Hashimoto, RZS,
- histerektomię (usunięcie macicy),
- owariektomię (usunięcie jajników),
- zaburzenia metaboliczne – cukrzyca, galaktozemia,
- zakażenia takie jak HIV, malaria, gruźlica.
Reklama
Niedoczynność tarczycy a wczesna menopauza
Jedną z najczęstszych przyczyn wczesnej menopauzy oraz przedwczesnej niewydolności jajników jest choroba Hashimoto, czyli przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy. Hashimoto jest autoimmunologicznym schorzeniem tarczycy.
W przebiegu choroby układ immunologiczny produkuje przeciwciała, które atakują tarczycę, prowadząc do jej stopniowego wyniszczenia i rozwoju niedoczynności tarczycy (hipotyreozy). U wielu pacjentek cierpiących na niedoczynność tarczycy związaną z chorobą Hashimoto obserwuje się zaburzenia miesiączkowania oraz płodności. Nieleczona hipotyreoza może doprowadzić do niewydolności jajników oraz mieć wpływ na wczesne wystąpienie menopauzy.
Reklama
Leczenie wczesnej menopauzy
Zarówno tradycyjna, jak i wczesna menopauza, której towarzyszą uporczywe dolegliwości, jest wskazaniem do rozpoczęcia hormonalnej terapii zastępczej (HTZ). Panie, które przechodzą menopauzę o czasie zażywają leki hormonalne, by zniwelować dokuczliwe, obniżające jakość życia.
W przypadku przedwczesnej menopauzy celem hormonalnej terapii zastępczej jest przywrócenie kobiecie płodności, przy czym należy zaznaczyć, że terapię należy rozpocząć jak najszybciej po pojawieniu się pierwszych objawów przekwitania. Odpowiednio wczesne rozpoczęcie hormonoterapii opóźni menopauzę o kilka lat. Leki można zażywać przez maksymalnie 5 lat. Należy jednak zaznaczyć, że HTZ zwiększa ryzyko zachorowania na raka sutka, raka endometrium oraz zakrzepicę, dlatego w czasie terapii pacjentki powinny regularnie wykonywać badania kontrolne.
