Przepuklina rozworu przełykowego
Przepuklina rozworu przełykowego jest jednym ze schorzeń przewodu pokarmowego. Powstaje na skutek przesuwania się żołądka ku górze, którego część przedostaje się z jamy brzusznej do klatki piersiowej przez otwór przełykowy przepony. Jak może dojść do powstania przepukliny rozworu przełykowego?
Przełyk, by przedostać się z klatki piersiowej do jamy brzusznej i połączyć się z żołądkiem, musi przejść przez przeponę. Miejsce tego przejścia nazywamy rozworem przełykowym przepony. W normalnych warunkach opina się on ciasno wokół zwieracza dolnego przełyku, stanowiąc dodatkowe zabezpieczenie przed cofaniem się kwaśnej treści z żołądka do przełyku. Czasem dochodzi do „obluzowania” się rozworu przełykowego przepony do tego stopnia, że górne części żołądka zaczynają przemieszczać się z jamy brzusznej do klatki piersiowej. Stan taki nazywamy przepukliną rozworu przełykowego.
Przepuklina rozworu przełykowego występuję w różnych postaciach. Należą do nich:
- przepuklina wślizgowa rozworu przełykowego,
- przepuklina okołoprzełykowa rozworu przełykowego,
- przepuklina rozworu przełykowego mieszana.
Schorzenie to może mieć również formę wrodzoną i wynikać z wrodzonych wad przełyku, bądź nabytą, mającą związek przede wszystkim ze wzrostem ciśnienia w jamie brzusznej.
Reklama
Przyczyny przepukliny rozworu przełykowego
Przepuklina rozworu przełykowego może być wrodzona lub nabyta. W pierwszym przypadku występuje już u dzieci, a jej przyczyną jest wrodzony zbyt duży rozwór przełykowy. Znacznie częściej jednak schorzenie pojawia się dopiero u dorosłych. W tej grupie głównym czynnikiem sprzyjającym powstawaniu przepukliny rozworu przełykowego jest wzrost ciśnienia w jamie brzusznej prowadzący do napierania od dołu jelit i żołądka na przeponę. Dzieje się tak u osób otyłych, prowadzących siedzący tryb życia, z przewlekłymi zaparciami, a także w wyniku spożywania obfitych posiłków na raz.
Reklama
Przepuklina rozworu przełykowego – objawy
Objawy przepukliny rozworu przełykowego są dość charakterystyczne, ale schorzenie to może przebiegać również bezobjawowo.
Rozwór przełykowy przepony wraz z dolnym zwieraczem przełyku stanowią mechanizm zabezpieczający przed cofaniem się kwaśnej treści z żołądka do przełyku. Gdy ten mechanizm zawodzi, dochodzi do zarzucania treści żołądkowej do światła przełyku, czyli tzw. refluksu żołądkowo-przełykowego. Istnieje szereg mechanizmów zabezpieczających śluzówkę żołądka przed żrącym działaniem kwasu solnego. Śluzówka przełyku nie posiada już takich zabezpieczeń i w kontakcie z kwaśną treścią żołądkową ulega uszkodzeniu.
Pojawiają się typowe objawy takie jak zgaga, puste odbijania, wymioty, kłopoty z połykaniem, a nawet ból za mostkiem, który może mylnie sugerować bóle wieńcowe. U chorego mogą również wystąpić duszności i nadmierna potliwość. Charakterystyczne jest to, że objawy nasilają się w pozycji leżącej, jak również po obfitych posiłkach.
Czasem, przy dużym cofaniu się kwaśnej treści, mogą pojawić się niecharakterystyczne objawy przepukliny rozworu przełykowego, takie jak chrypka, zwłaszcza poranna, wynikająca z drażnienia strun głosowych przez treść żołądkową, a nawet suchy kaszel i świszczący oddech spowodowane aspiracją kwaśnej treści do drzewa oskrzelowego. Zdarza się też, że przepuklina rozworu przełykowego nie daje żadnych objawów, a pacjent dowiaduje się o jej istnieniu przypadkowo, np. podczas gastroskopii wykonywanej z innego powodu.
Reklama
Przepuklina wślizgowa rozworu przełykowego
W większości przypadków mamy do czynienia z wślizgową przepukliną rozworu przełykowego. Polega ona na przemieszczeniu się do klatki piersiowej wpustu żołądka. Utrudnia to prawidłowe przemieszczanie pokarmów i w konsekwencji zarzucania treści żołądkowej do przełyku.
W wyniku tego procesu u chorego pojawia się:
- zgaga,
- bóle w nadbrzuszu,
- duszności,
- kaszel,
- chrypka,
- wymioty,
- trudności w połykaniu,
- bóle w klatce piersiowej.
Nieleczona przepuklina wślizgowa rozworu przełykowego może prowadzić do stanu zapalnego błony śluzowej przełyku, refluksu, owrzodzeń, a nawet zmian nowotworowych.
Reklama
Przepuklina rozworu przełykowego - leczenie domowe
Leczenie domowe przepukliny rozworu przełykowego to przede wszystkim stosowanie wszelkich środków profilaktycznych i zapobiegawczych łagodzących objawy choroby oraz wspomaganie leczenia naturalnymi metodami.
Warto zwrócić uwagę na:
- zioła, które mogą okazać się pomocne w łagodzeniu zgagi (siemię lniane, ziele tysiącznika i tataraku, ziarna jałowca),
- ćwiczenia oddechowe wzmacniające przeponę.
Należy z kolei unikać nadmiernego wysiłku fizycznego związanego z dźwiganiem i wykonywaniem głębokich skłonów, zwłaszcza po posiłku.
Reklama
Dieta na przepuklinę rozworu przełykowego
Nieodzownym elementem kuracji w przebiegu przepukliny rozworu przełykowego jest również lekkostrawna dieta. Należy pamiętać o tym, aby spożywane potrawy nie były zbyt zimne, ani zbyt gorące. Ostatni posiłek powinien być spożywany na 3-4 godziny przed snem.
Porcje nie powinny być zbyt obfite i nie należy ich popijać zbyt dużą ilością płynów. Należy unikać kładzenia się tuż po jedzeniu, a pozycję leżącą przyjmować z wysoko uniesioną górną częścią ciała. Warto również pamiętać o tym, aby nie nosić zbyt ciasnej, obcisłej odzieży. To wszystko przyczynia się bowiem do cofania się treści żołądkowej w kierunku przełyku.
Ponadto z diety należy wyeliminować:
- potrawy smażone na tłuszczu;
- mocne, esencjonalne wywary z mięsa, warzyw i grzybów;
- kawę i mocną herbatę;
- ostro przyprawione potrawy;
- produkty marynowane;
- alkohol;
- słodycze i ciasta;
- napoje gazowane;
- pieczywo razowe, grube kasze;
- produkty wzdymające (groch, fasola).
Osoby otyłe i z nadwagą powinny dążyć o zredukowania tkanki tłuszczowej, a nałogowi palacze do rzucenia palenia tytoniu.
Reklama
Leczeznie przepukliny rozworu przełykowego
Leczenie przepukliny rozworu przełykowego uzależnione jest od formy i stopnia zaawansowania schorzenia. W większości przypadków zastosowanie znajduje leczenie farmakologiczne. Polega ono głównie na przyjmowaniu leków hamujących wydzielanie kwasu solnego oraz regulujących motorykę przewodu pokarmowego.
Duże znaczenie ma też modyfikacja stylu życia: zmniejszenie masy ciała, jedzenie częściej, a małymi porcjami, unikanie przyjmowania posiłków, zwłaszcza obfitych, przed snem, walka z zaparciami, a także ograniczenie spożycia alkoholu i kawy oraz zaprzestanie palenia tytoniu.
Przepuklina rozworu przełykowego - operacja
W zaawansowanych przypadkach, leczeniem przyczynowym przepukliny rozworu przełykowego jest zabieg operacyjny. Metodę tę częściej stosuje się u dzieci, w przypadku przepuklin wrodzonych oraz u dorosłych, u których wcześniejsza kuracja nie przynosi pożądanych efektów, a choroba może prowadzić do wystąpienia powikłań.
Operacja przepukliny rozworu przełykowego może być przeprowadzona zarówno metodą tradycyjną, jak i laparoskopowo. Zabieg ma na celu złagodzenie objawów towarzyszących chorobie, poprzez umocowanie żołądka w jamie brzusznej lub wzmocnienie pierścienia okalającego rozwór przełykowy przepony.
Badanie przepukliny rozworu przełykowego
Rozpoznanie przepukliny rozworu przełykowego polega na wykonaniu zdjęcia RTG w pozycji Trendelenburga (pacjent leży na plecach z nogami uniesionymi powyżej poziomu głowy i tułowia) po doustnym podaniu kontrastu. Zdjęcie takie pozwala na uwidocznienie części żołądka wpuklającej się do klatki piersiowej. Inną metodą diagnostyczną umożliwiającą dodatkowo ocenę uszkodzeń śluzówki przełyku, a nawet pobranie wycinków z podejrzanie zmienionych miejsc, jest gastroskopia.
Czy przepuklina rozworu przełykowego jest groźna?
Bagatelizowana i nieleczona przepuklina rozworu przełykowego może okazać się groźna. Chociaż schorzenie samo w sobie z pozoru nie wygląda na zagrażające zdrowiu i życiu, a kojarzy się bardziej ze standardowymi dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego, to może prowadzić do poważnych powikłań. Może dojść do zapalenia błony śluzowej przełyku, owrzodzeń, a po dłuższym czasie zmiany mogą przekształcić się w raka przełyku.
