Zatoki odgrywają w organizmie ważną rolę. Komory powietrzne zlokalizowane symetrycznie po dwóch stronach nosa sprawiają, że konstrukcja czaszki jest lżejsza i bardziej odporna na urazy. W zatokach dochodzi do wymiany cieplnej, pozwala ona z jednej strony na chłodzenie mózgowia, z drugiej na ogrzanie powietrza, które wdychane jest do oskrzeli i płuc.
Zatoki spełniają też rolę rezonującą, wzmacniają i modulują dźwięki głosowe. Te wszystkie funkcję są oczywiście możliwe, jeśli zatoki są zdrowe. Niestety szacuje się, że ponad 15 procent Polaków uskarża się na zapalenie zatok. Najczęściej to osoby z krzywą przegrodą nosową, borykające się z astmą oskrzelową, alergiami i chorobami zębów.
Czy to już przewlekłe zapalenie zatok?
Obfity katar z charakterystyczną ropną wydzieliną, która często spływa po ścianie gardła, rozpierający ucisk i ból zatok (nasilający się przy skłonach), zaburzenia węchu, czasem uciążliwy kaszel i stany podgorączkowe lub gorączka – to symptomy zapalenia zatok. Gdy stany ostre zapalania zatok charakteryzujące się silnym bólem często się powtarzają, powodują zmiany w błonie śluzowej i prowadzą do przewlekłego zapalenia zatok.
Dzieje się tak najczęściej w trakcie infekcji wirusowych lub nadkażenia paciorkowcami czy gronkowcami. Dlatego przewlekłe zapalenie zatok przypomina o sobie kilka razy w roku, zwłaszcza w sezonach infekcji grypowych, w okresie jesieni, zimy i wczesnej wiosny.
Podczas infekcji śluzówka chorych zatok staje się obrzęknięta, zamyka się połączenie zatok z nosem, a w wilgotnym i ciepłym środowisku bardzo dobrze namnażają się bakterie chorobotwórcze. To idealne warunki do tego, żeby tworzyły się procesy zapalne.
Reklama
Jak zdiagnozować przewlekłe zapalenie zatok?
Kiedy stan zapalny utrzymuje się powyżej 12 tygodni, w ciągu roku u chorego wystąpiły 4 epizody zapalenia zatok (każdy trwający co najmniej 10 dni), a oprócz ropnego kataru i zatkanych zatok, pojawiał się też kaszel, zapalenie gardła lub zapalenie oskrzeli, to można z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że mamy do czynienia z przewlekłym zapaleniem zatok.
Dokładną diagnozę musi jednak postawić laryngolog, który oprócz wywiadu lekarskiego, badania jamy nosa, może skierować pacjenta na badanie tomografem komputerowym, które jest najbardziej precyzyjną metodą diagnostyczną przy chorobach zatok nosowych.
Reklama
Przewlekłe zapalenie zatok – leczenie
Jak wyleczyć zatoki? Odpowiedź na to pytanie wcale nie jest taka prosta, bo wiele stosowanych metod nie daje oczekiwanego efektu i pacjenci latami męczą się z powodu przewlekłego zapalenia zatok. Jest to tym bardziej groźne, że choroba może doprowadzić do licznych powikłań (zapalenia kości czaszki, ropni i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, upośledzenia ostrości widzenia).
W leczeniu zatok wykorzystuje się leczenie farmakologiczne (antybiotyki, leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, obkurczające śluzówkę i rozrzedzające wydzielinę z nosa) i zabiegowe. Leczenie zachowawcze powinno zlikwidować zakażenia, zmniejszyć obrzęk śluzówki i przywrócić drożności przy oddychaniu.
Jedną z najnowocześniejszych metod leczenia zatkanych zatok jest płukanie zatok przy użyciu urządzenia – Hydrodebrider, które pozwala na usunięcie opornych na leki kolonii bakterii zwanych biofilmem.
Gdy jednak metody nieinwazyjne nie przyniosą efektu lekarz może zarekomendować leczenie operacyjne. Zabieg może być bardziej radykalny polegający na drenażu i usunięciu błony śluzowej z wnętrza chorej zatoki lub bardziej oszczędny, kiedy przy pomocy endoskopu usuwa się zmianę chorobową w miejscu naturalnego połączenia zatoki z jama nosową.
Szacuje się, że 90 procent pacjentów poddanych zabiegom z użyciem endoskopu, odczuwa poprawę. Niestety zapalenie zatok wraca u niektórych pacjentów. W 10-20 proc. przypadków trzeba wykonać w ciągu pięciu lat ponowną endoskopię.
Czytaj też:
- Zapalenie zatok - rodzaje powikłań
- Jakie są przyczyny przewlekłego zapalenia zatok?
- Zapalenie zatok przynosowych: przewlekłe, ostre - objawy, leczenie
