Co oznacza przezroczysty mocz?
Kolor moczu często jest pierwszym wskaźnikiem sygnalizującym potencjalne schorzenia lub zaburzenia funkcjonowania organizmu. Wytwarzany w nerkach płyn powinien mieć barwę żółtą (słomkową) i być delikatnie mętny. Jednak w wielu sytuacjach uryna wygląda inaczej – bywa bezbarwna, niemal biała, pomarańczowa, zielonkawa, a nawet brunatna.
Przezroczysty mocz swój charakter zawdzięcza nadmiernemu rozcieńczeniu. W związku z dużą ilością wody spada procentowe stężenie urobiliny, czyli żółtego barwnika powstającego w jelicie cienkim z urobilinogenu i stanowiącego finalny produkt rozpadu hemu w ustroju ludzkim. Stąd brak wyraźnego koloru.
Czy to źle, że mocz jest przezroczysty? Na tak postawione pytanie nie sposób rzetelnie odpowiedzieć bez pogłębionego wywiadu lekarskiego, bez oceny ogólnego stanu zdrowia pacjenta, bez uwzględnienia innych ewentualnych symptomów, bez pogłębionych badań.
Bezbarwny, jasny mocz bardzo często jest naturalną manifestacją przewodnienia. Jest to stan niegroźny, wynikający z picia zbyt dużych ilości wody, zdecydowanie ponad zalecane 2-2,5 litra dziennie. Z problemem tym organizm radzi sobie samodzielnie poprzez produkcję dużych ilości moczu. Ze względu na zwiększoną zawartość wody przeznaczonej do wydalenia, uryna jest w takim przypadku mocno rozrzedzona, a w konsekwencji – niemal bezbarwna.
Należy jednak pamiętać, że tak zwany wielomocz (poliuria), czyli wypróżnianie się w ilościach znacznie przekraczających dobowe normy (ponad 3 litry), może także zwiastować poważniejsze problemy zdrowotne. W ten właśnie sposób objawia się cukrzyca. Aby potwierdzić lub wykluczyć podejrzenie tej groźnej choroby metabolicznej, należy odpowiedzieć na pytanie, czy występują inne jej objawy, takie jak:
- Wzmożone pragnienie
- Suchość skóry i błon śluzowych
- Senność, znużenie, zawroty głowy
- Zaburzenia widzenia (zamglenie obrazu).
Jeśli obecne są wszystkie te symptomy, lub większość z nich, warto wykonać podstawowe badania diagnostyczne pod kątem cukrzycy, a więc oznaczenie stężenia glukozy na czczo oraz doustny test obciążenia glukozą.
Inne potencjalne przyczyny przeźroczystego moczu, to:
- moczówka prosta – zaburzenie związane z niedostatecznym wydzielaniem hormonu wazopresyny lub niewrażliwością organizmu na jego działanie. Hormon ten syntezowany jest przez przysadkę mózgową i pełni rolę zagęszczacza uryny;
- nadczynność przytarczyc, będąca następstwem nadmiernego wydzielania tak zwanego parathormonu;
- zażywanie leków moczopędnych;
- picie moczopędnych trunków, takich jak piwo czy kawa;
Reklama
Przezroczysty mocz w ciąży
Bezbarwny mocz w ciąży najczęściej jest efektem przyjmowania dużych ilości płynów, w odpowiedzi na wzmożone pragnienie. Wielomocz i będące jego konsekwencją rozcieńczenie uryny, jest też wynikiem naturalnych zmian zachodzących w organizmie kobiety w tym szczególnym okresie życia.
Jasna barwa moczu w ciąży może również świadczyć o zaburzeniach metabolicznych. To typowy symptom tak zwanej cukrzycy ciążowej. Choroba ta charakterem objawów nie różni się szczególnie od innych jej postaci, jest jednak przejściowa – występuje na przestrzeni kilku miesięcy i ustępuje samoistnie po porodzie.
Należy jednak pamiętać, iż jej pojawienie się sygnalizuje predyspozycję do rozwinięcia się dojrzałej cukrzycy typu 2 w dalszej przyszłości. Dlatego też kobiety, które mają taki epizod w swoim życiorysie, powinny w późniejszych latach uważnie monitorować swój stan zdrowia, między innymi pod kątem takich objawów, jak ilość, częstotliwość oddawania oraz barwa moczu.
Uwaga: przezroczysty mocz w ciąży, zwłaszcza w trzecim jej trymestrze, może zostać pomylony z wodami płodowymi, czyli płynem owodniowym, w którym znajduje się rozwijający zarodek. Dlatego widząc w toalecie bezbarwną ciecz, należy się upewnić, czy nie jest to zwiastun nadchodzącego porodu.
Jeśli pewności nie daje kolor (mocz, nawet bardzo rozcieńczony, powinien być bardziej żółtawy), należy ocenić zapach. Uryna ma charakterystyczną, dobrze znaną woń mocznika.
Wody płodowe są lekko słodkawe, mdłe, czasem wręcz bezwonne. W takiej sytuacji trzeba obserwować rozwój sytuacji po wyjściu z toalety. Najlepiej jest ułożyć się spokojnie w pozycji na wznak i po niedługim czasie sprawdzić, czy nie pojawia się wilgoć. Jeśli tak, z dużą dozą prawdopodobieństwa są to wody płodowe.
Reklama
Przezroczysty mocz u dziecka
Bezbarwny mocz u dziecka występuje z tych samych powodów, co u osób dorosłych. Jaka powinna być reakcja rodziców? Nie nerwowa. W pierwszej kolejności należy zweryfikować ilość płynów przyjmowanych przez malucha w ciągu doby.
Wedle zaleceń sformułowanych przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności, dzienne zapotrzebowanie na wodę wynosi:
- niemowlęta do 6 miesiąca życia: 100-190 ml na każdy kg masy ciała. Uwaga: w tym przypadku źródłem wody jest mleko. Dziecka nie należy więc dopajać;
- niemowlęta od 7 do 12 miesiąca życia: 800-1000 ml dziennie, z czego większość w mleku, a niewielka tylko część w innych płynach;
- dzieci w 2 roku życia: 1100-1200 ml na dobę. 70 proc. wody powinno pochodzić z przyjmowanych płynów, 20 proc. z pokarmów, a pozostałe 10 proc. wytwarzane jest przez organizm w wyniku procesów metabolicznych.
W kolejnych grupach wiekowych zapotrzebowanie na wodę stale rośnie, w wieku 5 lat osiągając poziom około 1,5 litra, a 10 lat – mniej więcej 2 litrów.
Potencjalnie przezroczysty mocz u dziecka także może świadczyć o rozwoju cukrzycy, przy czym w tak młodym często jest to choroba typu „1”, rzadsza, ale groźniejsza od „2”. Jej istotą jest niedostateczne wytwarzanie hormonu insuliny przez trzustkę.
