Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍
Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍
Gruźlica – zapomniana choroba wraca na światowe salony❗ Czy grozi nam globalna epidemia? 🌍

Reakcja alergiczna - co robić w przypadku wystąpienia? Objawy i typy

Reakcja alergiczna jest odpowiedzią organizmu na jego kontakt z czynnikiem uczulającym. Takim alergenem może być, np. składnik znajdujący się w pokarmie, kosmetyku, leku lub pyłki roślin. Objawy alergii mogą być bardzo różnorodne, od mniej poważnych jak katar, po bardziej niebezpieczna, m.in. obrzęk naczynioruchowy i spadek ciśnienia tętniczego krwi. Dowiedz się, co robić w przypadku wystąpienia reakcji uczuleniowej.
Sprawdzanie reakcji alergicznej
Źródło: 123RF
W skrócie
  • Reakcja alergiczna może mieć różną postać, przebieg, typ, itd. Od czego to zależy?
  • Reakcja uczuleniowa może być gwałtowna, ale często przyjmuje także postać przewlekłą.
  • Najgroźniejszą reakcją alergiczną jest wstrząs anafilaktyczny. W tym przypadku niezbędna jest pomoc medyczna.
SPRAWDŹ TEŻ: Alergia - co to jest i jakie są jej rodzaje? Leczenie
Spis treści

Co to jest reakcja alergiczna?

Reakcja alergiczna to odpowiedź systemu odpornościowego na kontakt organizmu się z czynnikiem uczulającym, tzw. alergenem.

Terminu tego nie znajdziemy w klasyfikacjach ICD 10 i ICD 11. Znajduje się w nich jednak pojęcie alergii, którą odnaleźć można w klasyfikacji ICD 10 pod numeracją T78.4, a w najnowszej kategoryzacji pod hasłem Choroby układu immunologicznego i numerem 04.

Alergia to bardzo szeroki temat, pod którym można znaleźć m.in. zdarzenia uczuleniowe związane z reakcją na dany pokarm, lek, pyłki roślin, kurz, sierść zwierząt, itd.

Reakcja uczuleniowa może być gwałtowna, ale często przyjmuje także postać przewlekłą. Dotyczy osób w każdej grupie wiekowej - dzieci, w tym niemowląt, nastolatków, osób dorosłych, a także starszych.

Jak wygląda mechanizm powstawania reakcji alergicznej? Można go podzielić na dwie fazy. Pierwsza z nich - faza uczulenia wynika z kontaktu organizmu z alergenem. Komórki układu immunologicznego (obecne w skórze i błonach śluzowych makrofagi) uznają go za czynnik niebezpieczny.

Taka informacja zostaje następnie przekazana do limfocytów B, które przekształcają się w plazmocyty i wytwarzają przeciwciała IgE. Przeciwciała rozpoznają konkretny alergen i wiążąc się z mastocytami są w stanie wywołać reakcję organizmu na dany alergen. Komórki, które zachowują pamięć o czynniku uczulającym to z kolei limfocyty T.

Faza uczulenia przebiega bezobjawowo. Ponowny kontakt z alergenem powoduje jednak wiązanie przeciwciał IgE na powierzchni mastocytów. Jest to wówczas sygnał, że do organizmu dotarł czynnik uznany wcześniej przez komórki układu immunologicznego za niebezpieczny.

W wyniku tego pojawiają się początkowe objawy uczulenia. Pierwsze z nich to m.in. katar i wysypka, za które odpowiadają takie substancje jak heparyna i histamina. Kolejny kontakt z alergenem utrwala reakcję alergiczną.

Siła, lokalizacja oraz typ owej reakcji na alergen są uzależnione od rodzaju czynnika uczulającego, a także indywidualnych predyspozycji danej osoby.

Reakcja alergiczna u dzieci

Reakcja alergiczna u dzieci może pojawić się już na bardzo wczesnym etapie ich życia. U niemowlaka może dojść na przykład do reakcji uczuleniowej na wprowadzany do diety składnik żywieniowy. Dlatego zaleca się stopniowe rozszerzanie diety dziecka i wzbogacanie jej o pojedyncze produkty spożywcze, w takim odstępie czasowym, by móc stwierdzić, co je ewentualnie uczuliło.

Nie należy ignorować nawet najmniejszych objawów alergicznych u małego pacjenta, ponieważ nieleczona alergia może mieć bardzo poważne konsekwencje zdrowotne.

Najczęstsze objawy reakcji alergicznej u dziecka to te ze strony układu oddechowego. Są to m.in.: katar, kaszel, duszność, a także sapiący, świszczący i utrudniony oddech. Zdarzają się też reakcje ze strony układu pokarmowego takie jak: zaparcia, wzdęcia, biegunka, wymioty i bóle brzucha.

Typową reakcją alergiczną u niemowląt jest ulewanie po jedzeniu oraz kolki. Dodatkowo na skórze można zaobserwować wysypkę, ciemieniuchę oraz suche, swędzące i łuszczące się plamy występujące głównie w obszarach kolan, łokci, czy za uszami.

Silna reakcja alergiczna u dziecka może mieć także miejsce np. w przypadku użądlenia przez pszczołę. W takiej sytuacji nieodzowna może się okazać pomoc medyczna i podanie adrenaliny. 

Reakcja alergiczna w ciąży

Zdarza się, że reakcja alergiczna pojawia się po raz pierwszy u kobiet w ciąży. Dzieje się tak dlatego, że organizm ciężarnej cały czas się zmienia i dostosowuje do nowej sytuacji, w której musi chronić nie tylko dotychczasowy ustrój, ale także płód.

System odpornościowy może więc zareagować inaczej niż dotychczas. Przyszła mama w reakcji na dany alergen może zauważyć u siebie np. cieknący z nosa katar, przekrwione, swędzące oczy, łzawienie, chrypkę oraz trudności z oddychaniem.

Najskuteczniejszym sposobem na uniknięcie tych nieprzyjemnych symptomów jest wykluczenie alergenu z najbliższego otoczenia (lub zminimalizowanie jego obecności).  Diagnostyka alergii w ciąży opiera się na analizie objawów i wywiadzie z pacjentką. Ciężarnej zaleca się prowadzenia dzienniczka, w którym będzie notowała występujące symptomy oraz ich nasilenie.

Jeśli konieczne jest przeprowadzenie testów alergologicznych, zaleca się badanie całkowitego IgE i swoistych IgE metodami immunoenzymatycznymi lub poprzez przeprowadzenie testu transformacji. Nie ma przeciwwskazań do wykonania testów punktowych, jednak ze względu na wystąpienie możliwych reakcji anafilaktycznych podczas badania, lepiej przełożyć je na czas po porodzie. To samo dotyczy prób prowokacyjnych z pokarmami i płatkowych testów skórnych.

Reklama

Po czym może wystąpić reakcja alergiczna?

Reakcja alergiczna może wystąpić po kontakcie z bardzo wieloma, różnymi substancjami. Uczulenie wywołuje m.in.:

  • ukąszenie/użądlenie owada (np. komara, pszczoły, meszki, osy, czy pająka),
  • dany pokarm (np. orzeszki ziemne, cytrusy) czy napój (np. mleko krowie),
  • pyłki roślin (np. leszczyny, brzozy, topoli),
  • sierść zwierząt.

Alergię może wywołać też kontakt z niektórymi lekami, preparatami farmakologicznymi i substancjami biologicznymi. Ponadto istnieje ryzyko pojawienia się odczynu alergicznego po zabiegach kosmetycznych, medycznych i pielęgnacyjnych oraz po szczepieniach. Alergiczną reakcję organizmu może także spowodować m.in. kontakt ze słońcem, kurzem czy pleśnią.

Reakcja alergiczna po ukąszeniu

Reakcja alergiczna po ukąszeniu przez owada zwykle pojawia się natychmiast i przebiega dość gwałtownie. Swym zakresem może obejmować miejsce wkłucia lub cały organizm.

Wśród najczęstszych reakcji alergicznych na jad owadów wymienia się odpowiedź organizmu po użądleniu pszczoły, osy oraz trzmiela i szerszenia. Typowe wówczas symptomy to: ból, zaczerwienienie, obrzęk, swędzenie skóry w miejscu użądlenia, ale też, m.in. duszności, zaburzenia mowy, osłabienie, splątanie. Istnieje także ryzyko nagłego spadku ciśnienia tętniczego krwi, zapaści, utraty przytomności, sinicy, itd.

Jak wygląda ugryzienie pluskwy? Ten gatunek owada zwykle atakuje chmarami. Reakcja alergiczna na jego jad to zazwyczaj mocno swędzące, czerwone plamki, których średnica sięga niekiedy około 5 cm.

Z kolei reakcja alergiczna po ukłuciu komara ogranicza się do niedużego, zaczerwienionego, swędzącego bąbla. Z reguły nie występują wówczas poważniejsze oznaki uczuleniowe.

Po ugryzieniu przez kleszczu można natomiast spodziewać się, iż na skórze pojawi się niewielki, lekko zaczerwieniony odczyn. Niekiedy towarzyszy mu pierścieniowaty rumień o średnicy około 5 cm, który może pojawić się nawet w innym miejscu niż ugryzienie.

Niektórzy reagują alergicznie po ugryzieniu meszki, co objawia się m.in. bolesnymi i bardzo swędzącymi bąblami. Jad tego owada jest groźny przede wszystkim dla dzieci i dorosłych będących pod wpływem alkoholu, ponieważ może wywołać obrzęk płuc i inne silne reakcje ustroju, a nawet wstrząs anafilaktyczny.

Intensywna może być również reakcja alergiczna po ukąszeniu pająka, zwłaszcza w zetknięciu z egzotycznym gatunkiem pajęczaka.

Reakcja alergiczna na leki i substancje chemiczne

Nierzadko dochodzi także do reakcji alergicznej na leki lub niektóre substancje, które zawierają. W grupie farmaceutyków najczęściej uczulających znajdują się przede wszystkim antybiotyki, takie jak penicylina.

Odpowiedź alergiczna może też mieć miejsce w przypadku aplikacji leku z grupy pochodnych salicylanów (np. aspiryna), witaminy B12, a nawet kontrastu (wykorzystywanego do badań obrazowych), czy znieczulenia dentystycznego.

W przebiegu alergii na leki u osoby uczulonej mogą pojawić się duszności, wysypka czy biegunka. W skrajnych przypadkach istnieje ryzyko wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego, a nawet zgonu.

W przypadku uczulenia na kwas acetylosalicylowy reakcja alergiczna u każdej osoby przyjmuje inny charakter: od kataru, łzawienia, biegunki, poprzez wysypkę, kaszel i trudności z oddychaniem, aż po obrzęk naczynioruchowy.

Uczulać może także na proszek do prania, chlor, nikiel, lateks (główny składnik prezerwatyw), kwas hialuronowy (używany w różnych zabiegach upiększających i pielęgnacyjnych), itd. Odczyn alergiczny w wymienionych przypadkach zwykle przybiera postać wysypki, która może swędzić, boleć, czerwienieć i puchnąć.

Reakcja alergiczna po zabiegach kosmetycznych i pielęgnacyjnych

Preparaty wykorzystywane do przeprowadzenia zabiegów kosmetycznych i pielęgnacyjnych  również mogą powodować reakcje alergiczne. Wśród takich, które uczulają, warto wymienić m.in.:

  • hennę,
  • kosmetyki wykorzystywane do wykonania makijażu permanentnego,
  • klej do rzęs,
  • lakiery hybrydowe,
  • botoks,
  • farby czy rozjaśniacze do włosów.

Być może nie raz spotkałeś lub spotkałaś się z reakcją po użyciu kosmetyku, np. kremu do twarzy. Najczęściej objawia się ona wypryskiem kontaktowym, ale także opuchlizną, bolesnością, zaczerwienieniem czy szczypaniem oczu.

Z podobnymi reakcjami alergicznymi można się też spotkać po mezoterapii (za co wini się zwykle lek stosowany do zabiegu lub jeden z jego komponentów).

Reakcja uczuleniowa może mieć miejsce nie tylko podczas wykonywania zabiegu w salonie kosmetycznym bądź fryzjerskim, ale także w studiu tatuażu. Tatuaż, a konkretniej barwniki stosowane do jego zrobienia, mogą wywoływać reakcję alergiczną.

To, co może uczulać w opisywanych środkach i zabiegach, to głównie konserwanty, barwniki, substancje zapachowe, metale, leki i ich składniki czy roślinne dodatki (np. wosk pszczeli).

Reakcja alergiczna na słońce

Wiele osób obserwuje u siebie reakcję alergiczną na słońce, która zazwyczaj objawia się wysypką. Może ona jednak u każdego wyglądać nieco inaczej i przyjmować postać grudek, pęcherzyków lub rumienia.

Reakcji alergicznej po opalaniu przeważnie towarzyszy także silny świąd skóry, zwykle odczuwany w okolicy dekoltu. Niekiedy dochodzi do złuszczania naskórka lub przebarwień skórnych. Zmiany mijają zwykle po kilku dniach.

Okazuje się, można mieć uczulenie nie tylko na słońce, ale też na zimno (uczulenie na zimno), w tym na zimny, silny wiatr. Wówczas objawia się ono zazwyczaj pokrzywką.

Reakcja alergiczna na pokarm i napoje

Najczęściej spotykane reakcje alergiczne są obserwowane po spożyciu takich pokarmów i napojów jak:

a także żywności zawierającej:

  • gluten,
  • soję,
  • zboża, czyli np. owies,
  • białko mleka krowiego (np. ser, twaróg, maślanka, kefir).

Alergia może dać o sobie znać także w wyniku spożycia rzadziej uczulających pokarmów, takich jak np. imbir, czosnek, marchewka, brokuły, truskawki, maliny, czereśnie, awokado czy kawa.

Alergizująco działają również niektóre składniki wchodzące w skład alkoholi, m.in wina, piwa, oraz wódki. Symptomy, które mogą świadczyć o alergii na alkohol są m.in. kichanie, kaszel, świąd oczu i nosa oraz pokrzywka.

Niedawno przeprowadzone badania pod kierunkiem prof. Krystyny Zielińskiej z Uniwersytetu Medycznego w Monachium wykazały, że ludzie mogą odczuwać reakcje alergiczne na sól. Objawia się ona atopowym zapaleniem skóry.

Warto nadmienić, iż występuje również alergia na cukier, która odznacza się m.in. przesuszeniem i swędzeniem skóry, egzemą, trądzikiem, a także zmęczeniem fizycznym i psychicznym.

Reakcja alergiczna na zwierzęta

Reakcja alergiczna na kota oraz psa może występować nawet u około 10% populacji. Uczulać może sierść, białka obecne w naskórku, ślinie oraz moczu zwierząt domowych. Choć ten rodzaj alergii występuje przez cały rok, najbardziej nasila się jesienią i zimą.

Objawy, które mogą świadczyć o uczuleniu na psa albo/i kota to przede wszystkim katar, kichanie, swędzenie, łzawienie i zaczerwienienie oczu, świąd nosa, jamy ustnej i gardła, kaszel, pokrzywka i atopowe zapalenie skóry. Jeśli dana osoba dodatkowo jest astmatykiem, może odczuwać duszność, ucisk w klatce piersiowej i świszczący oddech.

W przypadku kota alergia jest zwykle silniejsza i ma związek z czynnikami alergizującymi znajdującymi się w jego sierści, ślinie, naskórku i moczu. Uczulenie na psa zwykle jest spowodowane alergenami tkwiącymi w ślinie, naskórku i sierści.

Reakcja alergiczna na rośliny i ich pyłki

Cechą reakcji alergicznej na pyłki jest to, że pojawia się ona sezonowo, w okresie pylenia rośliny, która uczula daną osobę. Ten rodzaj nadwrażliwości objawia się przede wszystkim katarem siennym.

Innymi oznakami są m.in. uporczywe kichanie, zatkany nos, łzawienie, zaczerwienienie i swędzenie oczu, bóle głowy i zatok, ogólne zmęczenie, rozbicie, obawy skórne (np. pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy), nudności, wymioty, biegunka i bóle brzucha.

Najczęściej uczulająco działają pyłki traw, zbóż, a także kwiatów (alergia na pyłek kwiatowy), innych roślin (w tym m.in. pokrzywy, babki, komosy i szczawiu) oraz drzew (w tym brzozy, leszczyny czy buku).

Alergia na pyłki roślin może przeistoczyć się w alergię na owoce i warzywa.

Reklama

Reakcja alergiczna po szczepieniu

Reakcja alergiczna może wystąpić po szczepieniu, np. przeciwko grypie czy żółtaczce. Zwykle, jeśli dojdzie do takiej nadwrażliwości, objawia się ona rumieniem, obrzękiem, bolesnością w miejscu wkucia lub ogólną pokrzywką.

Czasem może przybrać ostrzejszą formę i skutkować wstrząsem anafilaktycznym. Dlatego alergicy, którzy w wywiadzie mają takie epizody z przeszłości, powinni zasięgnąć opinii specjalistów, (poradnia szczepień dla osób z grup ryzyka) przed podjęciem decyzji o przyjęciu danej szczepionki.

Reakcja alergiczna na szczepienie może być spowodowana obecnością w preparacie szczepiennym białka jaja kurzego (a ściślej owalbuminy), żelatyny, lateksu bądź neomycyny.

Obserwuje się także reakcje alergiczne po szczepionce przeciwko Covid-19. W tym przypadku może dojść m.in. do omdlenia, wysypki, opuchlizny i bólu w miejscu wkucia. Zarejestrowano także wystąpienie wstrząsów anafilaktycznych.

Reklama

Typy reakcji alergicznych

Wyróżnia się następujące typy reakcji alergicznych:

  1. natychmiastowy lub anafilaktyczny - antygeny łącząc się ze swoistymi przeciwciałami klasy IgE mogą doprowadzić do reakcji miejscowej lub ogólnoustrojowej. Nadwrażliwość zwykle pojawia się po około kilku minutach od kontaktu z alergenem, którym mogą być m.in. pyłki roślin, jad owadów, ślina lub sierść zwierzęcia, dany pokarm lub lek, roztocza, czy pleśń. Niekiedy ten typ reakcji alergicznej jest opóźniony i pojawia się po około 6-12 godzinach.
  2. cytotoksyczny - może dotrzeć do różnych organów i tkanek w organizmie. Odpowiedź organizmu przebiega zazwyczaj w bardzo zróżnicowany sposób i pojawia się po kilku minutach albo nawet po kilku godzinach (będąc wówczas reakcją alergiczną typu późnego).
  3. kompleksów immunologicznych - może mieć charakter ogólny (np. choroba posurowicza), albo dotyczyć poszczególnych narządów (np. reumatoidalne zapalenie stawów).
  4. komórkowy lub opóźniony - w jej przebiegu obserwuje się typowy rumień i naciek skórny, jednak zasięg tej reakcji może docierać do różnych tkanek. Do silnej reakcji alergicznej może dojść po około 48 godzinach od ekspozycji.

Najbardziej ostrą postacią reakcji alergicznej jest wstrząs anafilaktyczny, którego może prowadzić nawet do zgonu.

Rozpoznaje się jeszcze inne rodzaje reakcji alergicznych. Należą do nich alergiczne reakcje krzyżowe. Czym one właściwie są? O tego typu nadwrażliwości mówi się wówczas, gdy pierwotnie wytworzone przez układ odpornościowy przeciwciała IgE w kierunku jednego alergenu, uznają za podobne białko, które pochodzi z innego czynnika ryzyka. W jednym czasie może się zatem pojawić reakcja alergiczna na (co najmniej) dwa alergeny.

Krzyżowa reakcja organizmu zwykle dotyczy alergii wziewnej i pokarmowej. Przykładowo ktoś uczulony na pyłki brzozy, może odczuć krzyżową reakcję alergiczną po zjedzeniu kiwi.

Reklama

Objawy reakcji alergicznej. Po jakim czasie występują?

Jak wygląda reakcja alergiczna? Jak wspominano już wcześniej, może ona przebiegać w bardzo zróżnicowany sposób. Zależy to przede wszystkim rodzaju alergenu, jego aktywności i „siły rażenia” oraz od indywidualnych predyspozycji, a także przeszłości alergicznej danej osoby.

Jedną z częstszych reakcji uczuleniowych jest wysypka albo czerwone plamy na ciele. Nierzadko dochodzi też do pojawienia się:

  • pokrzywki,
  • opuchlizny (spuchnięte mogą być oczy, usta, czy cała twarz, bądź miejsce wkucia i jego okolice),
  • uczucia swędzenia,
  • bolesności,
  • szczypania i ciągnięcia skóry.

Reakcją alergiczną może być również m.in.:

  • kaszel,
  • ból gardła,
  • czerwona twarz,
  • łzawienie oczu,
  • swędzenie uszu,
  • chrypka,
  • kichanie,
  • zatkany nos,
  • wymioty,
  • bóle brzucha,
  • wzdęcia,
  • biegunki,
  • niepokój,
  • splątanie,
  • płacz u dzieci,
  • duszność,
  • świszczący oddech,
  • problemy z oddychaniem.

Mechanizm reakcji alergicznej ma najgroźniejszy przebieg w przypadku wstrząsu anafilaktycznego, którego rozpoznaje się m.in. po bladej, spoconej skórze, obrzęku naczynioruchowym, obrzęku górnych dróg oddechowych, duszności, wymiotach, bezwiednym oddawaniu stolca, spadku ciśnienia tętniczego krwi, zawrotach i bólu głowy oraz uczuciu zagrożenia. Jeśli takiej osobie nie zostanie szybko udzielona pomoc medyczna, grozi jej zawał serca i śmierć.

Reakcja alergiczna może odbywać się w etapach, najpierw (po około kilku minutach) wywołując lżejsze oznaki, a po kilku godzinach od kontaktu z alergenem, skutkować cięższą odpowiedzią organizmu.

Przebieg reakcji alergicznej u każdego alergika może wyglądać odmiennie.

Po jakim czasie występuje reakcja alergiczna i ile trwa?

To, po jakim czasie występuje reakcja alergiczna, jak się objawia oraz czy będzie miała łagodny, czy ostry przebieg zależy od kilku czynników, m.in. od:

  • typu reakcji alergicznej,
  • rodzaju alergenu,
  • wieku i stanu zdrowia alergika,
  • predyspozycji genetycznych,
  • obecności innych alergii.

Reakcja alergiczna może wystąpić od razu, czyli po kilku minutach od kontaktu z alergenem (np. reakcja typu anafilaktycznego), albo po dłuższym czasie, a więc po kilku, kilkunastu godzinach (po około 12 godzinach - jak w przypadku typu kompleksów immunologicznych).

Zdarza się, że nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego organizmu ma miejsce nawet po upływie kilkudziesięciu godzin od kontaktu organizmu z czynnikiem ryzyka.

Ile trwa reakcja alergiczna? To także jest uzależnione od kilku składowych (wymienionych powyżej).

Reakcja uczuleniowa może utrzymywać się od kilku do kilkunastu dni. Objawy alergii będą występować wraz z każdorazowym kontaktem organizmu z czynnikiem uczulającym. Co gorsza, z czasem mogą przybierać na sile.

U niemowlaka reakcja alergiczna zwykle mija po około 2 tygodniach od wyeliminowania alergenu, którym zazwyczaj jest białko mleka krowiego. Zdarza się, że ten typ nadwrażliwości u dzieci mija wraz z wiekiem.

Reklama

Reakcja alergiczna na skórze i błonach śluzowych

Reakcja alergiczna na skórze może wystąpić m.in. w przebiegu alergii pokarmowej. Jaką postać wówczas przybiera? Najczęściej jest to:

  • wysypka,
  • wyprysk,
  • pokrzywka,
  • łuszczący się naskórek,
  • opuchlizna,
  • rumień,
  • czerwone plamy na ciele,
  • kontaktowe albo atopowe zapalenie skóry.

Skórna reakcja alergiczna może mieć postać łagodną, umiarkowaną lub ostrą. Na skórze pojawiają wówczas się nieestetyczne wykwity po bezpośrednim kontakcie z alergenem.

Ich występowanie obserwuje się także przy alergii na pyłki (wysypka lokalizuje się wtedy na szyi, dekolcie, twarzy oraz plecach) oraz alergii pokarmowej (reakcja alergiczna sytuuje się w jednym miejscu lub jest rozsiana na całym ciele).

Różne zmiany skórne o podłożu alergicznym mogą pojawić się też m.in. na dłoniach, stopach czy nogach.

Zmiany alergiczne dosięgają również błon śluzowych. Stąd można się spodziewać alergicznej reakcji na języku, podniebieniu, wewnętrznej części ust, itp.

Zmiany wywołane nadwrażliwością na takie substancje jak: pokarmy, gazy, pyły, pary, związki chemiczne, metale, leki i środki lecznicze przybierają postać rumienia, liszaja, obrzęku, pęcherza, nadżerki lub owrzodzenia. Do alergicznego zapalenia błony śluzowej jamy ustnej dochodzi w wyniku kontaktu z alergenem bądź w wyniku działania alergenów systemowych.

Kobiety mające skłonność do alergii nierzadko skarżą się na objawy w pochwie lub jej okolicach, takie jak np. swędzenie, opuchlizna czy zaczerwienienie sromu. Winowajcami mogą być m.in. proszek do prania, wkładki higieniczne, prezerwatywy (zwłaszcza przy uczuleniu na lateks), czy płyn do higieny intymnej.

Reakcja alergiczna na twarzy

Ten rodzaj reakcji może pojawić się na skutek bezpośredniego kontaktu z substancją uczulającą (np. składnikiem kosmetyku), alergenem pokarmowym lub wziewnym.

Uczulenie na twarzy umiejscawia się na całym jej obszarze lub poszczególnych jej częściach. Reakcja alergiczna może zatem uwidocznić się na ustach, na czole, na powiekach, pod oczami, czy na brwiach.

Najczęściej przyjmuje postać krostek, grudek, wyprysków wypełnionych płynem surowiczym, a także rumienia i obrzęku. W przypadku silnej reakcji alergicznej na twarzy powstałe zmiany swędzą, bolą, a nawet pieką.

Reakcja alergiczna na twarzy u dziecka może stanowić symptom alergii pokarmowej, wziewnej lub kontaktowej, z naciskiem na tę pierwszą. Jednak często jest to także wynik zmian hormonalnych, które następują w młodym organizmie.

Reklama

Jak odróżnić rumień wędrujący od reakcji alergicznej?

W przypadku ugryzienia kleszcza może dojść do odpowiedzi uczuleniowej organizmu. Często w wyniku tego pojawia się także rumień wędrujący. Jak odróżnić go od reakcji alergicznej?

Z odczynem alergicznym mamy do czynienia bezpośrednio po wyjęciu kleszcza ze skóry - to miejsce zwykle swędzi, jego obwód nie przekracza średnicy 5 cm i dość szybko znika.

Rumień wędrujący może pojawić się dopiero po reakcji alergicznej, zwykle po około kilku - kilkunastu dniach od ugryzienia. Ma bardzo charakterystyczny wygląd tarczy strzelniczej, w której środku mieści się czerwony punkt. Dodatkowo rumień może przemieszczać się po całym ciele. Jego średnica przekracza 5 cm.

Oprócz rumienia mogą też wystąpić gorączka i inne objawy grypowe. Często stanowi od oznakę zakażenia się boreliozą. Aby mieć pewność, co do zmian skórnych pojawiających się na ciele po ugryzieniu owada, warto udać się na wizytę do lekarza pierwszego kontaktu.

Co robić, gdy wystąpi reakcja alergiczna?

Jeśli objawy nie są nasilone, należy umówić się na wizytę do alergologa, by potwierdzić lub wykluczyć istnienie alergii. W ramach diagnostyki lekarz najprawdopodobniej zleci przeprowadzenie testów alergologicznych.

To, co będzie najbardziej skuteczne na alergię zależy od jej rodzaju, typu i nasilenia. Najwłaściwsze jest nie tyle łagodzenie samej reakcji alergicznej, ale leczenie alergii jako takiej. Często zaleca się odczulanie.

Ponadto należy odstawić lub ograniczyć kontakt z alergenem. To, co zwykle podają lekarze na reakcję alergiczną to leki przeciwhistaminowe i glikokotkosteroidy. Często proponują także terapię biologiczną.

W przypadku lekkich symptomów, zanim odbędzie się wizyta lekarska, warto zastosować wapń (potocznie nazywany wapnem). Na reakcje alergiczne mogą przydać się także inne preparaty, jak np. maść przeciwuczuleniowa.

Jeśli jednak u osoby uczulonej dochodzi do wstrząsu anafilaktycznego, należy reagować natychmiast. Takiemu alergikowi trzeba niezwłocznie udzielić fachowej pomocy medycznej i zaaplikować adrenalinę. W przeciwnym razie może dojść do zatrzymania akcji serca i zgonu.

Czytaj również

Bibliografia

  • Rapiejko P., Lipiec A., Wybrane aspekty alergii krzyżowej, Alregoprofil, 2006, vol.2, nr 2 11-15.
  • Interna Szczeklika, Anafilaksja i wstrząs anafilaktyczny, Medycyna Praktyczna, Kraków.
  • Zawisza Edward, Choroby alergiczne, Borgis – „Postępy Nauk Medycznych” 11/2007, s. 445-452.
  • Bochenek Anna, Alergia pokarmowa, Borgis – „Nowa Medycyna” 10/1999.
  • Śpiewak Radosław, Alergia kontaktowa – diagnostyka i postępowanie, Alergia, astma, immunologia, 2007, 12 (3).
  • Allergic Reactions after COVID-19 Vaccination, https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/safety/allergic-reaction.html [dostęp: 20.07.2022].
  • dr n. med. Adam J. Sybilski, Ciąża a choroby alergiczne https://www.researchgate.net/publication/303662426_Ciaza_a_choroby_alergiczne [dostęp: 20.07.2022].
Olga Tomaszewska
Artykuł napisany przez
Olga Tomaszewska
Dyplom dziennikarza zdobyła w 2009 roku, a od 2005 r. nieprzerwanie pisze i redaguje. Pracowała dla „Mojego Miasta Pabianice”, jako dziennikarz, redaktor, zastępca redaktora naczelnego i PR-owiec, współpracowała z „Nowym Życiem Pabianic" i licznymi portalami o tematyce zdrowotnej, tworząc dla tych podmiotów artykuły. Jej konikiem jest tworzenie treści z zakresu profilaktyki zdrowia, szeroko pojętej psychologii oraz pediatrii. Jeśli nie pisze, wygina się na macie ćwicząc hatha jogę jako nauczyciel i dozgonny uczeń.
Pokaż więcej
Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca.
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na
temat zdrowia i zdrowego stylu życia,
zapraszamy na nasz portal ponownie!
Specjaliści współpracujący z medme
25674

Wojciech Ziółkowski

magister farmacji

Poznaj mnie
25626

Katarzyna Kulig

dermatolog i wenerolog

Poznaj mnie
25675

Marzena Rojek-Ledwoch

dietetyczka, psychodietetyczka

Poznaj mnie
25676

Kamila Pawłowska

dietetyk kliniczny, psychodietetyk

Poznaj mnie
25625

Sylwia Borowska

doktor nauk farmaceutycznych

Poznaj mnie
25886

Magdalena Grosiak

diagnosta laboratoryjny

Poznaj mnie
25887

Magdalena Rutkowska

lekarz weterynarii

Poznaj mnie
25879

Anna Lewandowska

psychiatra dziecięcy

Poznaj mnie
25888

Jolanta Woźniak

prawnik

Poznaj mnie
Pokaż wszystkich
Więcej z kategorii Alergologia
Wstrząs anafilaktyczny - jak wygląda? Przyczyny, objawy i postępowanie
Osy w ulu, których użądlenie może wywołać wstrząs anafilaktyczny
Wyprysk kontaktowy - alergiczny i niealergiczny. Jak się objawia i jak leczyć?
Wyprysk kontaktowy pod pachą
Eozynofilowe zapalenie przełyku - objawy, leczenie i dieta
Wizualizacja eozynofilowego zapalenia przełyku
Podobne artykuły
Zboża
Alergia na zboża - przyczyny, objawy, leczenie i dieta
Kobieta cierpiąca na astmę
Astma - przyczyny, objawy, badania, leczenie
Alergia na srebro
Czy srebro często uczula? Jakie objawy daje alergia?
Nikiel - pierwiastek
Alergia na nikiel - przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Roztocza - czym są, gdzie występują i jak się ich pozbyć?

Reklama


Rewolucja w precyzji leczenia nowotworów 🙌
Sprawdź!