Lekarze posiadają uprawnienia do wystawiania różnego rodzaju recept, które są pisemnym potwierdzeniem konieczności przyjmowania konkretnego leku. Przepisy prawa ściśle określają zasady wystawiania tego typu dokumentów, a prawo nie pozostawia w tym temacie żadnej dowolności.
Każdy pacjent może zgłosić lekarzowi potrzebę wystawienia recepty transgranicznej, aby zapewnić nabycie potrzebnego leku poza granicami kraju.
Czym jest recepta transgraniczna?
Zgodnie z art. 2 ust.35aa Ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz.U.2020.944 z 2020.05.27) receptą transgraniczną jest recepta na produkt leczniczy lub wyrób medyczny, wystawiona przez osobę uprawniona do wystawiania recept, zgodnie z prawem państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego EFTA, podlegająca realizacji w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim EFTA, zgodnie z prawem tego państwa.
Ten przepis daje prawo pacjentowi do otrzymania potrzebnego leku także poza granicami kraju. Posiadanie tego typu dokumentu daje pewność całkowitej realizacji recepty transgranicznej.
Krajowy Punkt Kontaktowy, działający w centrali NFZ oraz oddziały wojewódzkie Narodowego Funduszu Zdrowia mają obowiązek udzielania pacjentom informacji, dotyczących niezbędnych elementów recepty transgranicznej (art.97a ust.7 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U.20201398 z 2020.08.14).
Dodatkowo Krajowy Punkt Kontaktowy umieszcza na swojej stronie internetowej oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Funduszu aktualne informacje o danych teleadresowych krajowych punktów kontaktowych do spraw transgranicznej opieki zdrowotnej działających w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej.
Recepta transgraniczna musi spełniać nie tylko ustalony wzór recepty, ale także 2 podstawowe warunki:
- Wniosek pacjenta, który jest podstawą wydania recepty,
- zamiar zrealizowania recepty w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej.
Na recepcie transgranicznej nie może być przepisany produkt leczniczy o kategorii dostępności „Rpw”, co oznacza środki odurzające lub psychotropowe (art.96a ust.1b Ustawy Prawo farmaceutyczne).
Reklama
Wzór recepty transgranicznej
Prawo farmaceutyczne dokładnie określa, jakie niezbędne dane powinna zawierać recepta transgraniczna. Ustawodawca posługuje się sformułowaniem „recepta transgraniczna zawiera co najmniej następujące dane” (art.96a ust.1a).
Warto zawsze sprawdzić, czy recepta jest prawidłowo wystawiona i kompletna, aby uniknąć niepotrzebnych problemów z jej realizacją w innym kraju. Lekarz wystawiający taką receptę musi umieścić na niej wszystkie wymagane dane, które umożliwiają jej realizację.
Katalog koniecznych danych na recepcie transgranicznej jest następujący:
- imię lub imiona i nazwisko pacjenta,
- data urodzenia pacjenta,
- imię lub imiona i nazwisko osoby wystawiającej receptę,
- kwalifikacje zawodowe osoby wystawiającej receptę (tytuł zawodowy),
- dane do bezpośredniego kontaktu osoby wystawiającej receptę (adres poczty elektronicznej, numer telefonu lub faksu),
- dane dotyczące adresu miejsca udzielenia świadczenia oraz oznaczenie „Polska”,
- nazwę powszechnie stosowaną (międzynarodową) w przypadku produktu leczniczego,
- nazwę własną, jeżeli przepisany produkt jest biologicznym produktem leczniczym lub osoba wystawiająca receptę uważa, że jest ona niezbędna ze względów medycznych,
- postać leku,
- moc,
- ilość,
- sposób dawkowania,
- datę wystawienia recepty,
- podpis własnoręczny osoby wystawiającej.
Reklama
Realizacja recepty transgranicznej
Realizacja recepty transgranicznej i zakup przepisanego leku może nastąpić na terenie każdego kraju Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego EFTA (Islandia, Norwegia, Liechtenstein, Szwajcaria).
W przypadku realizacji obowiązuje zasada pełnej odpłatności, niezależnie od uprawnień krajowych pacjenta. Oznacza to, iż w sytuacji zakupu leku poza granicami kraju nie obowiązują przewidziane prawem polskim zniżki. W celu realizacji nie są konieczne dane, identyfikujące pacjenta typu nr PESEL czy numer paszportu.
Recepta transgraniczna, która nie została zrealizowana w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej może być zrealizowana w aptekach na terenie Polski również za pełna odpłatnością. Przepisy prawa przewidują jednak możliwość refundacji leku, jednak po spełnieniu określonych warunków, zawartych w Ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz.U.2020.357 z 2020.03.05).
Reklama
Recepta transgraniczna a refundacja
Każdy lek, dla którego została wydana decyzja administracyjna o objęciu refundacją może być wydany pacjentowi bezpłatnie, za odpłatnością ryczałtową lub za odpłatnością w wysokości 30% lub 50% ich limitu finansowania.
Zasada ta nie dotyczy leków zakupionych poza granicami kraju na podstawie recepty transgranicznej. Pacjent płaci za lek w aptece na terenie innego kraju 100% jego wartości, a dopiero po powrocie może starać się o refundację, składając odpowiedni wniosek do właściwej siedziby Narodowego Funduszu Zdrowia.
Art.42b ust.10 pkt.2 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wyraźnie stanowi, iż każdy pacjent jest uprawniony do otrzymania zwrotu kosztów leku, który został zakupiony w aptece, działającej w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej na podstawie recepty transgranicznej.
Wniosek zainteresowanego o zwrot kosztów powinien przede wszystkim zawierać (art.42d ust.4 ww. ustawy):
- imię i nazwisko
- datę urodzenia,
- PESEL,
- adres miejsca zamieszkania oraz adres do korespondencji,
- termin i państwo, gdzie zrealizowano receptę,
- kwotę, której dotyczy wniosek o zwrot kosztów,
- oryginał lub kopię recepty transgranicznej.
Każdy pacjent może wystąpić o zwrot poniesionych kosztów tylko do poziomu refundacji, określonej w przepisach prawa (bezpłatnie, za odpłatnością ryczałtowa lub za odpłatnością w wysokości 30% lub 50% limitu dla konkretnego leku).
Recepty transgraniczne do tej pory funkcjonują tylko w formie papierowej. Od 2021 r. planowane jest wdrożenie recept transgranicznych elektronicznych. Do wprowadzenia takich możliwości są potrzebne nowe rozwiązania elektroniczne, które pozwolą na wysyłanie E-recept z Polski do systemów, które obowiązują w innych krajach Unii Europejskiej.
