Czym jest relaksyna?
Relaksyna jest polipeptydowym hormonem produkowanym przez ciałko żółte, łożysko i błonę śluzową macicy w czasie ciąży, nazywaną fachowo doczesną. Podobnie jak insulina, składa się z 53 aminokwasów, tworzących dwa łańcuchy połączone ze sobą mostkami siarczkowymi.
Razem z estrogenem i progesteronem zaliczana jest do trzech najważniejszych hormonów ciążowych. Relaksynępo raz pierwszy opisał amerykański endokrynolog Frederick Lee Hisaww latach 20. ubiegłego wieku. Początkowo uważano, że ten hormon polipeptydowy jest wytwarzany tylko w czasie ciąży. Obecnie wiadomo, że ciałko żółte produkuje go także u kobiet, które nie spodziewają się dziecka. Co więcej, hormon jest też syntetyzowany w prostacie i wpływa na ruchliwość plemników.
Najnowsze badania (Domińska 2013) dowodzą, że relaksyna bierze udział w procesach nowotworzenia.
Reklama
Relaksyna w ciąży
W ciele ciężarnej dochodzi do burzy hormonalnej. Hormony wywołują ogrom zmian w funkcjonowaniu niemal każdego układu narządów.
Wszystko po to, by:
- umożliwić rozwój płodu,
- zagwarantować utrzymanie ciąży,
- przygotować organizm kobiety do porodu.
Jednym z takich aktywnych biologicznie hormonów jest relaksyna. Z badań amerykańskich naukowców wynika, że hormon odgrywa istotną rolę w utrzymaniu wczesnej ciąży, oddziałując korzystnie na błonę śluzową macicy. Po spełnieniu tego zadania,hormon ten zaczyna przygotowywać ciało do porodu, stopniowo zwiększając swoje stężenie.
Z badań Laury Goldsmith i Gersona Weiss'a wynika, że stężenie hormonu zaczyna wzrastać między 7. a 10. tygodniem ciąży, by osiągnąć maksimum w 38.-42. tygodniu ciąży.
W jaki jeszcze sposób relaksyna wpływa na ciało ciężarnej?
- Indukuje przebudowę kolagenu, wpływając tym samym na rozluźnienie spojenia łonowego przed porodem.
- Hamuje spontaniczne skurcze macicy i szyjki macicy. Dodatkowo zmniejsza napięcie mięśni szyjki macicy, przez co umożliwia jej rozciąganie w trakcie przechodzenia dziecka przez kanał rodny.
- Inicjuje pęknięcie błon płodowych.
Wymienione funkcje relaksynysą zbawienne dla kobiety, gdyż ułatwiają poród.
Reklama
Relaksyna po porodzie
Stężenie relaksyny po porodzie stopniowo maleje. Należy jednak zaznaczyć, że rola tego hormonu ciążowego nie kończy się wraz z narodzinami dziecka, gdyż bierze on udział w przygotowywaniu gruczołów mlekowych do laktacji. Jednakże rola relaksyny w procesie karmienia piersią jest zdecydowanie mniejsza niż innych hormonów, mianowicie oksytocyny oraz prolaktyny. Pierwszy hormon sprawia, że pokarm wypływa z piersi, drugi natomiast odpowiada za produkcję mleka.
Co ciekawe, kiedy dziecko ssie pierś, stężenie relaksyny w organizmie matki wzrasta, co stymuluje gruczoły mleczne do wytwarzania odpowiedniej ilości pokarmu na kolejne karmienie.
Reklama
O czym świadczy nadmiar relaksyny?
Naukowcy z New Jersey Medical School of UMDNJ wykazali, że nadmiar relaksyny ma niekorzystny wpływ na utrzymanie ciąży.
Zbyt wysokie stężenie relaksyny w organizmie może bowiem skutkować przedwczesnym pęknięciem błon płodowych. Ponadto może doprowadzić do rozwoju niewydolności cieśniowo-szyjkowej, czyli niezdolności szyjki macicy do utrzymania ciąży. Istotą schorzenia jest nadmierne obniżenie zawartości kolagenu w organizmie, skutkujące przedwczesnym rozwarciem szyjki macicy. Objawem niewydolności cieśniowo-szyjkowej są plamienia z dróg rodnych oraz uczucie napięcia w podbrzuszu.
Ginekolodzy wskazują na trzy podstawowe przyczyny tego stanu:
- czynniki wrodzone;
- uraz szyjki macicy;
- nadmiar relaksyny.
Innym skutkiem nadmiaru relaksynymoże być rozchodzenie się kości spojenia łonowego, powodujące silne dolegliwości bólowe w okolicy miednicy i odcinka lędźwiowego kręgosłupa.
Z kolei zbyt niski poziom relaksyny może utrudnić lub nawet uniemożliwić poród naturalny.
Reklama
Relaksyna a stawy
W literaturze medycznej dużo uwagi poświęca się wpływie relaksyny na stawy. Już od 10.-12. tygodnia ciąży pod wpływem działania relaksyny, stawy stają się bardziej ruchome, a mięśnie, ścięgna i więzadła rozluźniają się i uelastyczniają. Umożliwia to między innymi swobodny rozrost macicy.
Niewiele kobiet wie, że macica w trakcie ciąży powiększa 500-krotnie. Jednakże skutkiem ubocznym tego procesu jest większa podatność na kontuzje i urazy. To jednak nie koniec zmian w układzie kostno-stawowym. Przyrost kilogramów skutkuje zmianą postawy ciała. U kobiety w zaawansowanej ciąży można zaobserwować m.in. nasilenie krzywizny lędźwiowo-krzyżowej, przygięcie głowy oraz wzmożone napięcie więzadeł i mięśni w dolnej części kręgosłupa. Z tego powodu ciężarne odczuwają bóle i drętwienia w nogach. Co ciekawe, pod wpływem relaksyny powiększają się stopy, aby zapewnić lepszą równowagę.
