Co wykrywa rezonans magnetyczny kręgosłupa?
Rezonans magnetyczny kręgosłupa jest nieinwazyjnym, w pełni bezpiecznym i bardzo precyzyjnym badaniem, które pozwala obrazować liczne schorzenia i wady tej części ciała, nie tylko pod kątem ortopedycznym, ale też neurologicznym.
Jest to jedyna metoda, która pozwala na pełną diagnostykę rdzenia kręgowego. MRI kręgosłupa precyzyjnie pokazuje też pozostałe części kanału kręgowego, a także krążki międzykręgowe i więzadła kręgosłupa.
Na obrazach widoczne są z bardzo dużą dokładnością tkanki kostne oraz miękkie, obrzęki, stłuczenia, krwawienia i wiele innych patologii. Możliwe jest określenie ewentualnego ucisku na nerwy.
Wskazaniem do wykonania rezonansu kręgosłupa są takie problemy zdrowotne, jak:
- zmiany zwyrodnieniowe,
- przepukliny krążków międzykręgowych (dyskopatia),
- stenoza czyli zawężenie kanału kręgowego,
- kręgozmyki, czyli wysuwanie się kręgów do przodu względem siebie,
- zaburzenia mięśniowo-powięziowe,
- urazy mechaniczne, aktualne oraz przebyte w przeszłości,
- wady wrodzone, zaburzające postawę ciała,
- stany zapalne oraz demielinizacyjne (rozpad osłonek otaczających komórki nerwowe),
- procesy rozrostowe, w tym nowotwory.
Rezonans magnetyczny jest metodą pierwszego wyboru w przypadku ogromnej ilości schorzeń. Lekarze często przekładają ją ponad techniki starsze, wykorzystujące promieniowanie rentgenowskie – tomografię komputerową i prześwietlenie RTG.
Reklama
Jak się przygotować do rezonansu magnetycznego kręgosłupa?
Jak wygląda przygotowanie do rezonansu kręgosłupa? Jeśli badanie odbędzie się bez dożylnego podania kontrastu (środka poprawiającego jakość i szczegółowość obrazu), należy jedynie pamiętać o tym, aby zdjąć z siebie lub wyjąć z kieszeni wszystkie przedmioty metalowe i urządzenia elektroniczne, gdyż zakłócałyby one pracę aparatury.
Warto mieć na uwadze, że w czasie badania pacjent jest unieruchomiony przez dłuższy czas w ciasnej tubie, w której panuje wysoka temperatura – dobrze jest mieć na sobie cienkie, przewiewne ubranie z naturalnych tkanin.
Przydatne mogą być również zatyczki do uszu, które będą chronić przed hałasem generowanym przez urządzenie.
Jak się przygotować do rezonansu kręgosłupa z kontrastem? Niezbędne jest:
- powstrzymanie się od jedzenia i picia przez 2-6 godzin przed badaniem (o szczegółowe wytyczne należy zapytać w konkretnej pracowni);
- wykonanie oznaczenia poziomu kreatyniny (test z krwi), czyli związku będącego markerem prawidłowej pracy nerek. Jest to niezbędne, aby mieć pewność, że układ moczowy poradzi sobie w wydaleniem środka kontrastującego).
Dodatkowo należy poinformować lekarza bądź technika o wszystkich chorobach przewlekłych oraz przyjmowanych lekach.
Pamiętać należy też, że przeciwwskazaniem do wykonania MR jest wszczepiony rozrusznik serca, implant ślimakowy lub neurostymulator mózgu.
Reklama
Ile trwa rezonans magnetyczny kręgosłupa?
To, ile trwa rezonans kręgosłupa zależy od tego, ile odcinków jest diagnozowanych. Jeśli jeden, badanie nie powinno zająć więcej niż 15-30 minut, jeśli wszystkie trzy, może potrwać około 1 godziny.
Nieco krócej obrazowany jest odcinek szyjny, który jest najmniejszy, dłużej – piersiowy i lędźwiowy. W tym czasie pacjent przebywa w ciasnej tubie, której sklepienie znajduje się blisko twarzy.
Kończyny oraz głowa są unieruchomione za pomocą specjalnych blokad, co może być źródłem znacznego dyskomfortu, zwłaszcza dla osób cierpiących na klaustrofobię.
To ważna informacja – pamiętając, jak długo trwa rezonans kręgosłupa, pacjenci zmagający się z tego typu problemami i nie będący w stanie wytrwać przez kilkadziesiąt minut w zamknięciu, mogą się zdecydować na przeprowadzenie badania w sedacji, czyli po podaniu silnego środka uspokajającego, wyłączającego stany lękowe, a nawet ułatwiającego zaśnięcie.
Tego typu procedurę często stosuje się też u dzieci – po uzyskaniu odpowiedzi na pytanie, ile trwa badanie rezonansem kręgosłupa, rodzice często decydują się i wydają zgodę na sedację.
Reklama
Rezonans magnetyczny kręgosłupa lędźwiowego
Diagnostyce poddany może być każdy z odcinków kręgosłupa z osobna lub też wszystkie razem. O tym, jaki zakres jest niezbędny, decyduje lekarz kierujący na badanie, ewentualnie specjalista obsługujący aparaturę.
Często niezbędne jest zobrazowanie dwóch odcinków, jeśli podejrzewane zmiany występują na ich granicy, są bardzo rozległe, bądź też ich lokalizacja jest niepewna.
Bardzo częstym badaniem jest rezonans magnetyczny kręgosłupa lędźwiowego. To właśnie ten odcinek najczęściej jest źródłem dolegliwości bólowych, co ma związek przede wszystkim z niewłaściwym trybem życia - wielogodzinnym przebywaniem w pozycji siedzącej (w dodatku często nieprawidłowej, niefizjologicznej), przy małej dawce aktywności fizycznej.
Efektem tego są różne choroby i wady, które diagnozuje się właśnie za pomocą MR. Rezonans odcinka lędźwiowego może potwierdzić lub wykluczyć takie problemy, jak:
- zwyrodnienia kręgosłupa,
- dyskopatia,
- przepukliny,
- przebyta w dzieciństwie choroba Scheuermanna,
- zmiany nowotworowe.
Choć nie to jest celem badania, zdarza się, że rezonans kręgosłupa lędźwiowego wykrywa niepokojące zmiany dotyczące narządów wewnętrznych zlokalizowanych w jamie brzusznej – żołądka, jelit, wątroby, trzustki, nerek, układu rozrodczego, które mimochodem również są uwiecznione na zdjęciach.
Wyniki rezonansu magnetycznego kręgosłupa lędźwiowego dostępne są w przeciągu kilku dni. Pacjent otrzymuje opis oraz obrazy zapisane w postaci elektronicznej (np. na dysku).
Reklama
Rezonans magnetyczny kręgosłupa szyjnego
Najkrócej wykonywanym rezonansem kręgosłupa jest rezonans magnetyczny kręgosłupa szyjnego, który trwa 15-20 minut.
Co wykrywa badanie? Często są to różnego typu urazy mechaniczne lub powikłania po nich. Rezonans odcinka szyjnego pokazuje m.in. kręgozmyki (przesunięcia kręgów), naderwania więzadeł i wiele innych. Ten bowiem odcinek ma zdecydowanie największą ruchomość we wszystkich płaszczyznach (obrót, góra-dół, lewo-prawo), jednocześnie będąc nieznacznie tylko osłoniętym tkanką mięśniową.
Co jeszcze pokazuje rezonans kręgosłupa szyjnego? Między innymi zmiany zwyrodnieniowe, na które jest on bardzo podatny, a które są konsekwencją siedzącego trybu życia – problem ten dotyka w szczególności osoby wykonujące pracę przed monitorem komputera.
Reklama
Rezonans magnetyczny kręgosłupa piersiowego
Rezonans odcinka piersiowego pokazuje 12 kręgów zlokalizowanych w górnej części tułowia. To, co bardzo charakterystyczne na tej wysokości kręgosłupa to fakt, że łączy się on z zaawansowaną konstrukcją kostną, jaką jest układ żeber, chroniących najważniejsze narządy ludzkiego organizmu, czyli płuca i serce.
Tutaj także znajdują się przyczepy wielu potężnych, grubych i długich mięśni. Z tego powodu wiele objawów, opisywanych jako ból kręgosłupa, w rzeczywistości ma charakter pośredni – powodowane są rzutowaniem dolegliwości z innych obszarów ciała.
Co może wykazać rezonans kręgosłupa piersiowego? Przepukliny, zwyrodnienia, ale też dolegliwości ze strony żeber i wyrostków stawowych. MRI kręgosłupa piersiowego obrazuje też nieprawidłowości dotyczące mięśni oraz różnego rodzaju tkanek miękkich, a nawet układu naczyniowego, pokarmowego, czy nerwowego (np. tętniak aorty czy guzy wątroby, żołądka, pęcherzyka żółciowego).
Z tego powodu warto wynik rezonansu magnetycznego kręgosłupa piersiowego pokazać także lekarzowi pierwszego kontaktu bądź specjaliście chorób wewnętrznych.
Reklama
Przepuklina kręgosłupa a rezonans magnetyczny
Jedną z najczęstszych dolegliwości, jakie wykrywa rezonans magnetyczny, jest przepuklina kręgosłupa.
Jest ona diagnozowana u pacjentów skarżących się na dolegliwości bólowe, ale też u tych, którzy nie mają żadnych objawów. Przepuklina (zwana też dyskopatią) to wysunięcie tzw. jądra miażdżystego kręgu przez uszkodzony, pęknięty pierścień włóknisty.
Jest to powszechnie spotykana konsekwencja zmian zwyrodnieniowych, częsta zwłaszcza u osób po 60 roku życia, ale występująca też w znacznie młodszym wieku.
Przepuklina kręgosłupa może być bardzo uciążliwa, jeśli dysk uciska na sąsiadujące z nim struktury nerwowe. W większości przypadków najlepszą terapią jest odpoczynek, czyli znaczne ograniczenie wszelkiej aktywności i spędzanie czasu w pozycji leżącej na plecach z podkurczonymi nogami.
W ciągu kilku tygodni dolegliwości powinny zacząć samoistnie ustępować. Proces ten warto wesprzeć rehabilitacją w gabinecie fizjoterapeutycznym.
Należy też pamiętać, że jeśli ból nie będzie przechodził, utrzymując się na poziomie utrudniającym codzienne funkcjonowanie, konieczne może być poddanie się operacji przepukliny. Rezonans będzie należało wówczas wykonać ponownie.
Cena rezonansu magnetycznego kręgosłupa
Cena rezonansu kręgosłupa jest wysoka. W zależności od miasta i konkretnej pracowni za obrazowanie jednego z trzech odcinków trzeba zapłacić w granicach 500-700 złotych. Do tego należy doliczyć 150-200 złotych, jeśli niezbędne jest podanie środka kontrastującego.
Pacjenci często pytają, ile kosztuje rezonans magnetyczny kręgosłupa lędźwiowego i piersiowego, czy w przypadku rezonansu odcinka szyjnego cena może być niższa itd. W praktyce większość pracowni wycenia każde badanie identycznie.
Należy pamiętać, że do pełnej diagnostyki niezbędne może być wykonanie dwóch odcinków jednocześnie. To sprawia, że koszt rezonansu magnetycznego kręgosłupa rośnie, choć nie praktykuje się prostego sumowania cen. Z reguły w takiej sytuacji trzeba zapłacić około 700-1000 zł (plus ewentualny kontrast).
Jeśli natomiast jest wykonywany rezonans całego kręgosłupa, cena wzrasta do poziomu 900-1200 złotych, osiąga więc poziom diagnostyki MR full body (całego ciała).
Czy kosztów tych można uniknąć? Tak – istnieje możliwość wykonania badania z pełnym dofinansowaniem Narodowego Funduszu Zdrowia. Nie jest to jednak proste. Dlaczego?
Skierowanie na rezonans magnetyczny kręgosłupa
Darmowe badanie MRI kręgosłupa na NFZ można wykonać w wielu placówkach w Polsce, jednak w wielu przypadkach terminy są bardzo odległe, nawet za 7-8 miesięcy. Dotyczy to zwłaszcza pracowni znajdujących się w szpitalach.
W przypadku silnych dolegliwości bólowych, a zwłaszcza w kontekście podejrzenia poważnych chorób (np. nowotworów), to stracony czas dla pacjenta.
Dodatkowo należy pamiętać, że w takiej sytuacji na rezonans magnetyczny kręgosłupa potrzebne jest skierowanie. Kto może je wystawić? Tylko specjalista, m.in. chirurg, ortopeda czy neurolog. Uprawnień takich nie posiada lekarz pierwszego kontaktu.
Wiąże się to z dodatkowym kosztem (wizyta prywatna) lub czasem oczekiwania (kolejki do niektórych specjalistów przyjmujących na NFZ).
