Czym jest rumień noworodkowy?
Rumień noworodkowy (łac.: erythema toxicum neonatorum – ETN) jest reakcją skórną występującą u znacznego odsetka dzieci w pierwszych dniach po przyjściu na świat. Szacuje się, że tego typu odczyn pojawia się u 70 procent maluchów ( M.Żychowska, Wybrane dermatozy okresu noworodkowego).
Noworodkowy rumień toksyczny jest patologią, której podłoże nie zostało do dziś poznane i jednoznacznie określone. Podejrzewa się jedynie, iż w ten właśnie sposób skóra dziecka, w której znajduje się bardzo dużo naczyń włosowatych, reaguje na zmieniające się bodźce cieplne.
Należy pamiętać, że zróżnicowane środowisko zewnętrzne pod każdym względem różni się od bezpiecznej i stabilnej przestrzeni, jaką było łożysko w okresie życia płodowego. Rumień niemowlęcy jest więc prawdopodobnie zaburzeniem adaptacyjnym, wynikającym z chwilowych trudności w przystosowaniu się skóry do nowej rzeczywistości.
Reklama
Jak się objawia rumień noworodkowy?
Rumień u noworodka objawia się wyłącznie pod postacią zmian skórnych, wśród których można wymienić plamy rumieniowe, krosty, grudki. Nie towarzyszą im żadne inne zewnętrzne objawy, aczkolwiek w badaniu laboratoryjnym u około 15-20 procent dzieci ujawnia się tak zwana eozynoflia krwi obwodowej (M. Czarnecka-Operacz, Klasyczne zmiany skórne u noworodków jako trudny problem w codziennej praktyce klinicznej).
Pod pojęciem tym rozumie się wzrost stężenia eozynofili, będących jednym z rodzajów białych krwinek.
Rumień noworodka ma dwie postaci kliniczne:
- rumieniowo-grudkowa, która charakteryzuje się z plamami rumieniowymi albo rumieniami występującymi na buzi dziecka, a także na tułowiu i kończynach;
- rumieniowo-krostkową, z typowymi dla niej drobnokrostkowymi wykwitami, pojawiającymi się na skórze zmienionej rumieniowo.
Zmiany mogą pojawiać się więc na większym obszarze ciała, nigdy nie obejmują jednak dłoni oraz podeszw stóp. Warto wiedzieć, że rumień występuje tylko na skórze, nie zajmuje natomiast błon śluzowych.
Rozpoznanie rumienia jest dla doświadczonego lekarza stosunkowo proste, w niektórych przypadkach trudności mogą sprawiać jedynie wykwity o kształcie bąbli pokrzywkowych, niezbyt częste i charakterystyczne dla tego schorzenia.
Reklama
Ile trwa rumień noworodkowy?
Rumień u noworodka po porodzie pojawia się zazwyczaj w ciągu 48 godzin, najczęściej w drugiej dobie życia. Utrzymuje się przez kilka dni (zazwyczaj około 1 tygodnia) po czym zaczyna samoistnie zanikać.
Początkowo skóra w szybkim tempie zaczerwienia się, później natomiast blednie, powracając do pierwotnego, właściwego kolorytu.
Czas pojawienia się oraz długość trwania rumienia noworodkowego odróżniają tę patologię od innych dziecięcych schorzeń skórnych, takich jak:
- trądzik niemowlęcy (zazwyczaj wykwita w 2 miesiącu życia i utrzymuje się kilka miesięcy),
- atopowe zapalenie skóry (występuje na przestrzeni pierwszego roku życia, niekiedy już w pierwszym miesiącu i trwa kilka do kilkunastu lat),
- przejściowa melanoza krostkowa noworodków (zmiany widoczne są już w momencie urodzenia, w niedługim czasie zanikają samoistnie).
Reklama
Jak leczyć rumień noworodkowy?
Rumień poporodowy nie wymaga żadnego leczenia. Schorzenie to jest całkowicie niegroźne dla dziecka, nie wiąże się z żadnym zagrożeniem dla zdrowia i życia, nie ma powikłań, nie pozostawia po sobie śladów w postaci blizn. Nie jest więc przeciwwskazaniem do wypisania matki i dziecka ze szpitala do domu.
Zmiany na skórze powinien ocenić lekarz, ale wyłącznie po to, by wykluczyć inne przyczyny występowania plam rumieniowych na ciele. Na dalszym etapie opieka lekarska nie jest potrzebna, chyba że zmiany utrzymywałby się dłużej lub nawracały (istnieje wówczas podejrzenie, że powodem może być inna choroba).
Dziecko nie otrzymuje na rumień żadnych leków. Wymagana jest jedynie właściwa pielęgnacja w czasie, gdy wypryski i przebarwienia widoczne są na skórze.
Reklama
Czym smarować rumień noworodkowy?
Rumień toksyczny u dziecka jest na tyle niegroźny, że nie sformułowano autorytatywnie zaleceń nawet w kwestii pielęgnacji. Rekomenduje się jedynie ogólnie smarowanie skóry malucha zwykłymi preparatami dla noworodków(oliwka, płyn do kąpieli, krem ochronny do twarzy etc.). Ważne, by nie zawierały one silnych detergentów (SLS, SLES), parabenów, barwników, substancji zapachowych.
Pamiętając, że wystąpienie rumienia może mieć związek z dyskomfortem termicznym, należy dbać o wyregulowanie temperatury w pomieszczeniu. Powinna ona być względnie niezmienna i stosunkowo niska, w przedziale 20-22 stopnie Celsjusza. Powszechne jest już dziś przekonanie wśród specjalistów, że przegrzewanie nie służy małym dzieciom.
To samo tyczy się kąpieli. Temperatura wody powinna być zbliżona do ciepłoty ciała noworodka – 37 stopni Celsjusza. Do kontroli tego parametru służą specjalne termometry do kąpieli dla dzieci.
