Odmiany ryżu długoziarnistego
Odmiany ryżu wyodrębnia się przede wszystkim na podstawie naturalnej barwy i kształtu jego ziaren. Ze względu na ich kolor wyróżnia się:
- ryż czarny,
- ryż brązowy,
- ryż czerwony,
- ryż żółty,
- ryż biały.
Ze względu na kształt natomiast zboże to dzieli się na:
- ryż długoziarnisty – jego ziarna są podłużne, wąskie, mają długość ok. 7 mm,
- ryż średnioziarnisty – ziarna bardziej obłe i pękate, długości ok. 6 mm,
- ryż krótkoziarnisty – ziarna prawie okrągłe, mają długość 5 mm.
Reklama
Ryż długoziarnisty – biały i brązowy
Może być tak, że ziarna tej samej barwy mają różny kształt lub odwrotnie. W Europie najbardziej ceniony jest ryż długoziarnisty biały i brązowy. Ten pierwszy głównie za swoje walory smakowe i konsystencję, drugi – za prozdrowotne właściwości.
Każde ziarno ryżu składa się z trzech głównych warstw:
- bielma (część wewnętrzna),
- otrąb,
- plewy (warstwa zewnętrzna).
Każda odmiana spożywcza oczyszczana jest z plew, ponieważ są one niejadalne. Otręby natomiast czasem również są usuwane z ziaren, a czasem nie. Ryż biały to ten całkowicie oczyszczony z osłonek, natomiast oczyszczony częściowo nazywany jest brązowym ze względu na pigment zawarty w pozostawionych osłonkach.
Reklama
Kalorie i wartości odżywcze ryżu długoziarnistego
Ryż brązowy uznawany jest za bardziej odżywczy i dietetyczny niż odmiany białe (w marketach czasem znaleźć go można w alejkach ze zdrową żywnością). Wiąże się to właśnie z tym, że jest on tylko częściowo oczyszczony z warstw zewnętrznych, które są niskokaloryczne i posiadają wysoką zawartość pożytecznych substancji, korzystnych dla ludzkiego zdrowia. 100 g ugotowanego ryżu brązowego długoziarnistego dostarcza organizmowi ok. 110 kcal, podczas gdy 100 g ryżu białego zawiera aż 338 kcal.
Ryż brązowy jest bogatszym źródłem białka (8 g w 100 g produktu) i tłuszczów niż biały, a zawarte w nim węglowodany mają niższy indeks glikemiczny. Ze względu na te właściwości ryż ten sprzyja odchudzaniu. Jeszcze jedną jego cechą, która o tym decyduje, jest wysoka zawartość błonnika– substancji wspierającej prawidłową pracę jelit i całego układu trawiennego, a także przyspieszającej metabolizm. Jeśli zatem ktoś walczy ze zbędnymi kilogramami, spożywanie odpowiednich ilości długoziarnistego ryżu brązowego wesprze go w tej walce.
Biały ryż długoziarnisty również może być stosowany podczas diety odchudzającej, ale w mniejszych ilościach, ze względu na wyższą kaloryczność. Zdradliwość białych ziaren polega również na tym, że ich węglowodany posiadają wyższy indeks glikemiczny. Szybko podnoszą we krwi poziom cukru, który następnie równie szybko spada, powodując znów uczucie głodu.
Reklama
Cena ryżu długoziarnistego
Biały ryż długoziarnisty jest odmianą najczęściej gotowaną i spożywaną w naszym kraju. Jest on powszechnie dostępny w supermarketach i sklepach spożywczych w opakowaniach kilogramowych lub saszetkach.
Kilogram pakowanych luzem ziaren kosztuje ok. 5-10 zł, natomiast cena opakowania 400 g, gdzie ziarna porcjowane są w czterech saszetkach po 100 g, wynosi ok. 4-6 zł.
Reklama
Gotowanie ryżu długoziarnistego
Znawcy ryżu twierdzą jednak, że gotowanie ryżu w saszetkach jest niewłaściwe – pozbawia go smaku i właściwej konsystencji. Ziarna powinno gotować się luzem w takiej ilości osolonej wody, by została ona całkowicie wchłonięta podczas gotowania.
Ryż biały, całkowicie oczyszczony z plew i otrąb nie wymaga długiej obróbki termicznej. Białe ziarna miękną już po 10-15 minutach gotowania. Ryż brązowy natomiast trzeba gotować nawet dwa razy dłużej (lub uprzednio namoczyć w wodzie), ponieważ pozostawione na nim osłonki długo pozostają twarde.
Ryż długoziarnisty po ugotowaniu jest sypki, co jest jego cenioną cechą. Odmiany średnio- i krótkoziarniste są zdecydowanie bardziej kleiste, co wiąże się z wyższą zawartością amylopektyny (im krótsze i okrąglejsze ziarna, tym większa ich lepkość). Choć w Polsce najchętniej przyrządzany jest właśnie ryż sypki, są potrawy (np. tradycyjne włoskie risotto), do których poleca się odmiany kleiste.
Reklama
Właściwości ryżu
Ojczyzną ryżu są Chiny, gdzie zaczęto go uprawiać ok. 5000 lat temu. Do dziś najwięcej upraw znajduje się w południowo-wschodniej Azji – z Chinami właśnie i Indiami na czele – gdzie sprzyja im gorący i wilgotny klimat.
Jednak ryż znany jest właściwie na całym świecie i stanowi podstawę żywienia niemal jednej trzeciej światowej populacji, a swą powszechność zyskał m. in. dzięki swoim prozdrowotnym właściwościom:
- wysokiej zawartości makro- i mikroelementów korzystnych dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu, takich jak magnez, fosfor, żelazo, mangan, miedź, selen,
- zawartości witamin z grupy B i witaminy E,
- regulacji poziomu cukru we krwi,
- regulacji cholesterolu i tym samym niwelacji ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia – miażdżycy czy choroby wieńcowej,
- właściwościom antyoksydacyjnym– zwalczaniu wolnych rodników przyczyniających się do powstawania chorób nowotworowych,
- stymulacji pracy jelit i układu pokarmowego,
- przyspieszaniu metabolizmu.
