Kostka, a właściwie staw skokowy łączy podudzie ze stopą. Jest to jeden z najintensywniej pracujących stawów ze względu na szeroki zakres ruchu i utrzymywanie znacznego ciężaru ciała. Dlatego nietrudno o jego kontuzje.
Przyczyny skręconej kostki
Jak skręcić kostkę? Wystarczy poślizgnąć się lub potknąć w wyniku czego dochodzi do nagłego oparcia zewnętrznej (zdecydowanie rzadziej wewnętrznej) strony stopy o podłoże. Powoduje to przekroczenie naturalnego zakresu ruchu stawu, a w efekcie uszkodzenia więzadeł lub torebki stawowej. Najczęściej na uraz narażone są więzadła:
- strzałkowo-skokowe przednie,
- strzałkowo-piętowe,
- strzałkowo-skokowe.
Trzeba pamiętać, że uprawianie sportu potencjalnie zwiększa ryzyko urazu i wtedy często można mówić o skręceniu kostki, dlatego też niezbędna jest rozgrzewka przed rozpoczęciem treningu. Nie wolno jej pomijać, przygotowuje ona ciało do większego wysiłku.
Reklama
Objawy skręcenia kostki
Objawy skręcenia kostki to przede wszystkim ból i obrzęk stawu uniemożliwiające swobodne poruszanie. Jednak ich nasilenie zależne jest od rozległości urazu.
- Skręcenie kostki 1 stopnia – to nadciągnięcie więzadeł i naruszenie torebki stawowej. Wiąże się z niewielkim bólem i objawem jakim jest spuchnięta kostka, która nieznacznie utrudnia normalne chodzenie. Opuchlizna dość szybko ustępuje.
- Skręcenie kostki 2 stopnia – naderwanie więzadeł i torebki stawowej. Występuje zdecydowanie silniejszy ból i większy obrzęk, które uniemożliwiają poruszanie się. Może pojawić się krwiak lub zasinienie.
- Skręcenie kostki 3 stopnia – to najpoważniejszy uraz, który skutkuje całkowitym zerwaniem więzadeł i torebki stawowej. Choć ból pozornie może wydawać się mniejszy, przy poruszaniu znacznie się nasila. Obrzęk i krwiak są znacznych rozmiarów. Często występuje niestabilność stawu.
Żadnego z powyższych urazów nie należy lekceważyć. W każdym z tych przypadków niezbędna jest konsultacja lekarska.
Reklama
Skręcona kostka – co robić?
Skręcenie stawu skokowego to najczęściej niegroźny uraz, który jednak powinien być skonsultowany z lekarzem. Specjalista wykona badanie USG aby ocenić skalę uszkodzenia więzadeł i torebki stawowej. Niezbędne jest również prześwietlenie RTG, które wykluczy ewentualny uraz kości.
Zanim jednak udamy się do specjalisty, w przypadku podejrzenia skręcenia kostki należy obłożyć nogę zimnym okładem, który nie tylko zmniejszy obrzęk, ale również ukoi ból.
Nogę trzeba unieruchomić bandażem elastycznym, aby nie dopuścić do pogłębienia się uszkodzeń i niezwłocznie zgłosić się do ortopedy.
Reklama
Leczenie skręconej kostki
Co na skręconą kostkę? Skręcenie stawu skokowego leczy się zależnie od stopnia urazu. Najczęściej wystarczy stosowanie:
- opatrunku uciskowego,
- zimnych okładów,
- uniesienia kończyny,
- odpoczynku,
- maści przeciwbólowych (w razie potrzeby).
Jednak zerwanie więzadeł lub jednoczesne uszkodzenie kości może wymagać opatrunku gipsowego lub nawet interwencji chirurgicznej.
Należy pamiętać, aby w trakcie leczenia unikać:
- ciepłych okładów,
- gorących kąpieli,
- maści rozgrzewających,
- przykładania lodu bezpośrednio do skóry,
- aspiryny (rozrzedza krew i może powodować krwawienia),
- obciążania kończyny.
Nie wolno lekceważyć tego urazu bez względu na jego stopień. Pozostawienie go bez leczenia może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych – niestabilności lub zwyrodnień stawu.
Reklama
Zwichnięcie kostki - jak długo trwa leczenie?
Jak długo nie można chodzić przy skręceniu kostki? Długość leczenia, podobnie jak sposób leczenia zależny jest od stopnia uszkodzenia stawu skokowego. Jeśli jest on nieznaczny to po około tygodniu dolegliwości ustępują.
Skręcenie kostki II stopnia często wymaga unieruchomienia kończyny na 10-14 dni. Stosuje się wtedy ortezę lub szynę gipsową. Po jej zdjęciu niezbędna jest fizjoterapia.
Jeśli jednak dojdzie do najpoważniejszego, III stopnia urazu konieczne jest dłuższe unieruchomienie od 4-6 tygodni. Po usunięciu gipsu konieczna jest intensywna rehabilitacja ruchowa i fizjoterapia.
Reklama
Rehabilitacja skręconej nogi
W każdym z przypadków skręcenie kostki wymaga rehabilitacji wprowadzonej możliwie jak najszybciej. Powinna być odpowiednio dopasowana do potrzeb pacjenta. Najczęściej składa się z kinezyterapii (terapii ruchowej) oraz fizykoterapii (oddziaływaniem bodźcami pobieranymi z natury).
Rehabilitacja skręconej nogi opiera się na:
- zmniejszeniu bólu i opuchlizny,
- zwiększeniu elastyczności i siły stawu,
- przywróceniu koordynacji ruchowej,
- powrotu do pełnej sprawności i aktywności fizycznej.
Początkowo stosuje się ćwiczenia izomeryczne, które bez obciążenia kontrolują ruch. Następnie wprowadza się bardziej wymagające ćwiczenia na całą kończynę, których natężenie dostosowywane jest do możliwości pacjenta.
Pomocne są również zabiegi fizjoterapeutyczne tj. krioterapia,elektroterapia, magnetoterapia czy balneoterapia. Czasami dla lepszej stabilności stawu stosuje się kinesiotaping, czyli taping sportowy.
Reklama
Skręcona kostka – odszkodowanie
Warunki odszkodowania zależne są od rodzaju umowy z ubezpieczycielem, jednak w większości wypadków poszkodowanemu należy się świadczenie pieniężne związane z uszczerbkiem na zdrowiu. Wysokość odszkodowania zależy od wartości ubezpieczenia.
Może być ono wypłacane z tytułu:
- pokrycia kosztów leczenia – wydatki związane z konsultacjami medycznymi, lekami, dojazdem do szpitala;
- pokrycia kosztów rehabilitacji – wydatki związane z zabiegami, zakupem sprzętu czy dojazdem do placówki rehabilitacyjnej;
- pokrycia kosztów za opiekę osób trzecich – w przypadku rozległego urazu;
- zasiłku rehabilitacyjnego lub renty – jeśli uraz spowodował długotrwałe uniemożliwienie pracy zarobkowej.
Aby ubiegać się o wypłatę odszkodowania, należy skompletować wszystkie niezbędne dokumenty określone w umowie z ubezpieczycielem i złożyć je w odpowiednim terminie. Ubezpieczyciel najczęściej wzywa poszkodowanego na komisję lekarska, gdzie lekarz orzecznik decyduje o tym jak rozległy jest uraz (skala procentowa).
Na tej podstawie i warunków zawartych w umowie wypłacane jest odszkodowanie. Choremu przysługuje prawo do odwołania się od decyzji lekarza orzecznika.
Wielokrotne skręcenie kostki
Jeśli dochodzi do wielokrotnego skręcenia kostki to jest to nawykowe skręcenie stawu skokowego. Problem stanowi głównie zaburzenie kontroli stopy ze strony centralnego układu nerwowego.
Torebka stawowa wraz z aparatem więzadłowym są już tak mocno rozciągnięte, że kiedy stopa zostanie postawiona na zewnętrznej krawędzi i skręci się, to w tym momencie umysł odbiera taki stan jako normalne napięcie torebki stawowej, a tymczasem stopa już jest skręcona. Następuje dalsze przeniesienie obciążenia, co skutkuje kolejnym skręceniem stawu skokowego.
Aby poradzić sobie z tym problemem niezbędna jest poprawa kontroli stopy poprzez ćwiczenia. Stabilizację stopy zaczynamy od kręgosłupa. Gdy kręgosłup i miednica będą ustabilizowane we właściwy to można przejść do ćwiczeń stopy polegających przede wszystkim na aktywnej kontroli stawu skokowego.
Wielokrotne skręcenie kostki – rehabilitacja
Na początku należy ćwiczyć aktywne ustawienie stopy, tzn. „skracanie stopy”, czyli utrzymanie łuku podłużnego stopy w aktywności, pilnując osiowego ustawienia stawu skokowego. W takim ustawieniu stopy można wykonywać np. przysiady pamiętając o osiowym ustawieniu całej kończyny dolnej (staw biodrowy, kolanowy i skokowy pozostaje w osi anatomicznej).
Po opanowaniu umiejętności utrzymania stabilnej aktywnej stopy można przejść do ćwiczeń na mniej stabilnym podłożu. Trzeba starać się utrzymać staw skokowy we właściwej pozycji na niestabilnym podłożu przez około 20 s. Powtarzać to zadanie 3-4 razy.
Jeśli wychodzi, to utrudnić ćwiczenie, np. przez zastosowanie bardziej ruchomego podłoża. Im bardziej niestabilne podłoże, tym więcej potrzeba kontroli umysłu, by utrzymać stopę w odpowiedniej pozycji. W ten sposób trenuje się propiorecepcję, czyli czucie własnego ciała, w tym przypadku prawidłowego utrzymania stopy.
