Słony smak w ustach
Słony smak w ustach może być zjawiskiem zarówno występującym obiektywnie, na skutek właściwości chemicznych śliny, jak też odczuwanym subiektywnie, na przykład w wyniku zaburzeń neurologicznych.
O ile krótkotrwałe incydenty nie powinny stanowić powodu do niepokoju, o tyle stałe utrzymywanie się tego typu objawów potencjalnie wskazuje na możliwość wystąpienia określonych schorzeń lub dysfunkcji:
- metabolicznych,
- autoimmunologicznych,
- czynnościowych,
- hormonalnych,
- emocjonalnych.
Bardzo ważną rolę w ustaleniu patogenezy zaburzenia odgrywa więc wywiad lekarski i ustalenie innych ewentualnych objawów współwystępujących z uczuciem słoności w ustach.
Reklama
Przyczyny słonego posmaku w ustach
Co oznacza słony posmak w ustach? Potencjalne przyczyny słonego posmaku w ustachto między innymi:
- odwodnienie, czyli niedobór płynów w całym organizmie przy jednoczesnym zaburzeniu równowagi sodowo-potasowej;
- kserostomia, czyli faktyczna lub rzekoma suchość w ustach oraz zaburzenie odczuwania smaków na rzecz słonego smaku i gorzkiego smaku, spowodowane nieprawidłową pracą gruczołów ślinowych;
- choroba Sjögrena– przewlekła choroba zapalna atakująca gruczoły wydzielnicze, w tym między innymi ślinianki. Występuje na podłożu autoimmunologicznym – w jej przebiegu system odpornościowy atakuje zdrowe komórki własnego organizmu;
- refluks żołądkowo-przełykowy, a więc zaburzenie w przebiegu którego dochodzi do regularnego zarzucania słonej treści pokarmowej ze środkowych partii układu trawiennego w górę. Niekiedy słony smak z żołądka dochodzi aż do jamy ustnej;
- zapalenie zatok– słony smak na językui w gardle to efekt spływania nadmiaru wydzieliny z komór pneumatycznych znajdujących się wokół jamy nosowej, często dodatkowo zakażonych bakteryjnie;
- zaburzenia neurologiczne ograniczające zdolność prawidłowego odczuwania smaków;
- niedobory witamin, składników mineralnych, elektrolitów;
- stany zapalne w obrębie jamy ustnej;
- zaburzenia psychiczne, w tym depresja, nerwica, schizofrenia;
- zaburzenia pracy tarczycy, w tym głównie jej nadczynność;
- zbliżający się napad padaczkowy;
- palenie papierosów;
Reklama
Słony posmak w ustach jako objaw odwodnienia
Ze wszystkich potencjalnych przyczyn, jako najczęstszą wymienia się odwodnienie, szczególnie w jego hipertonicznej postaci, charakteryzującej się potężnym uczuciem pragnienia i suchości w ustach, a także słonym posmakiem, przy możliwym częstoskurczu serca oraz podwyższonej ciepłocie ciała.
Prawidłowa zawartość wody w organizmie człowieka wynosi:
- 75 proc.w przypadku noworodków,
- 60 proc.u osób dorosłych w wieku produkcyjnym,
- 50 proc.w ostatnich latach życia.
Jednocześnie zachowany powinien być stan równowagi między dwoma znajdującymi się w organizmie składnikami mineralnymi – sodem (głównym składnikiem soli) oraz potasem. W przypadku odwodnienia parametry te ulegają zachwianiu.
Odwodnienie i związany z nim słony posmak w ustach najczęściej są stanem zawinionym przez samego pacjenta, który nie stosuje się do ogólnych zaleceń, nakazujących pić minimum 2 litry wody dziennie.
Problem ten może jednak mieć podłoże chorobowe, a u jego źródeł potencjalnie leżą zaburzenia wchłaniania, nieprawidłowa praca nerek oraz częste biegunki i wymioty.
Reklama
Jak leczyć słony smak w ustach?
Jak zlikwidować słony smak? Terapia powinna być dobrana przede wszystkim pod kątem przyczyny. Dlatego metody leczenia są silnie zróżnicowane, różna jest też ich skuteczność. W przypadku odwodnienia najlepszym lekarstwem jest woda – przynajmniej 2 litry dziennie, w połączeniu z preparatami pozwalającymi uzupełnić niedobory elektrolitów.
Jeśli przyczyną utraty płynów są biegunki, dodatkowo można pacjentowi zaaplikować środki hamujące perystaltykę jelit, przeciwbakteryjne lub oczyszczające, takie jak:
- loperamid – środek oddziałujący na receptory opioidoweznajdujące się w ścianie jelita, hamujący odruchy prowadzące do wypróżnienia;
- nifuroksazyd – lek przeciwdrobnoustrojowy, hamujący syntezę białek bakteryjnych i zapobiegający namnażaniu się patogenów odpowiedzialnych za biegunkę;
- węgiel leczniczy – nie hamuje perystaltyki, wykazuje natomiast silne właściwości adsorbcyjne. Przyłącza do siebie, czyli de facto pochłania, szkodliwe substancje z układu pokarmowego i przyspiesza ich wydalanie, wydatnie skracając czas choroby.
Reklama
Jak zlikwidować słony smak w przypadku kserostomii?
Drugą najczęstszą przyczyną występowania słonego posmaku w ustach jest szeroko rozumiana kserostomia, czyli uczucie suchości w ustach – obiektywne lub subiektywne.
W tym przypadku, oprócz ewentualnego leczenia przyczynowego pod kątem takich schorzeń pierwotnych, jak nadczynność tarczycy, cukrzyca, depresja, HIV i AIDS, nowotwory, czy różnego rodzaju awitaminozy), stosuje się też środki działające objawowo, bezpośrednio zwiększające nawilżenie jamy ustnej, a przy okazji likwidujące słony posmak.
Należą do nich:
- sztuczna ślina – preparaty zwiększające nawilżenie, dostępne najczęściej w aerozolu, zawierające takie substancje czynne, jak mucyna, ksylitol, betaina, gliceryna, oliwa z oliwek;
- pilokarpina – alkaloid imidazolowy wzmagający aktywność wydzielniczą wielu gruczołów, w tym także ślinianek;
- neostygmina – inhibitor enzymu cholinesterazy, który wpływa na przewodzenie nerwowo-mięśniowe, a jednym z efektów jego działania jest wzmożone wydzielanie śliny podobne właściwości ma fizostygmina;
- chlorheksydyna – środek bakteriobójczy i bakteriostatyczny, eliminujący wszelkie zakażenia mogące wpływać na czynności ślinianek. zawierające ją preparaty przeznaczone są do płukania ust.
